ΟΙ ΘΑΛΑΣΣΕΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ: Σκαραμαγκάς, το μπάνιο του Ζαμπέτα και δυο καράβια σαν σαρδέλες

Κάποτε ο Σκαραμαγκάς ήταν «το καλό μπάνιο» σύμφωνα με τον Ζαμπέτα. Η Μαρίζα Κωχ γράφει και για «δύο καράβια κολλημένα σαν σαρδέλες». Τα χρόνια πέρασαν, ο τόπος άλλαξε, καταστράφηκε για να ακριβολογούμε, όμως κάποτε ήταν ένας παράδεισος δίπλα στην Αττική. Μάλλον για όσους δεν τον πρόλαβαν έτσι όλα αυτά θα μοιάζουν άκρως υπερβολικά.

Ενδιαφέρουσα είναι μια περιγραφή της Μαρίζας Κωχ που υπάρχει σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο της «Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης» και διαβάζουμε στο gowestathens.gr.

Οι αδελφές Μαρίζα και Ειρήνη, τεσσάρων και πέντε ετών αντίστοιχα, είχαν «ζήσει πέντε ολόκληρα χρόνια… στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής» (σ.σ. Δαφνί) για να «θεραπευτούν από μία νόσο των ματιών, προερχόμενη από την Αίγυπτο, το τράχωμα, που προκαλούσε τύφλωση».

Θερινές εκπτώσεις 2020: Πότε αρχίζουν, τι μπορεί να αλλάξει

«Μας άφησαν να βάλουμε τα πόδια μας»

Η Μαρίζα Κωχ γράφει στο βιβλίο της (αναφέρεται περίπου στο 1950): «Στο Ίδρυμα όταν ήμασταν μας είχαν πάει μια φορά στη θάλασσα του Σκαραμαγκά και μας άφησαν να βάλουμε τα πόδια μας στα ρηχά. Οι μεγάλες γυναίκες και οι νοσοκόμες που μας πρόσεχαν φορούσαν μαγιό και κολυμπούσαν, και αυτό μου άρεσε…

… Άξαφνα ακούστηκε ένας φοβερός κρότος. Στο λεπτό έφτασαν τα νέα. Δύο καράβια συγκρούστηκαν στου Σκαραμαγκά… Σε λίγο μια στρατιά από αρρώστους του Ψυχιατρείου και παιδιά του Ιδρύματος ξεχύθηκε προς την παραλία κόβοντας την κυκλοφορία της λεωφόρου, που τότε ήταν χωματόδρομος… Φτάσαμε στην παραλία και είδαμε τα δύο καράβια κολλημένα σαν σαρδέλες, το ένα πλάι στο άλλο. Οι μεγάλοι ξεφώνιζαν κι εμείς τα μικρά βρήκαμε την ευκαιρία να τσαλαβουτήσουμε τα πόδια μας στη θάλασσα…».

Καλογήρου: Ο σαλταδόρος, μαυραγορίτης, έμπορος λαθραίων τσιγάρων, λωποδύτης που έγραφε στίχους

«Πεύκα, καθαρή λαμπερή θάλασσα, κοσμάκης, σούστες...»

Όμως και ο Γιώργος Ζαμπέτας, στη βιογραφία του, Βίος και Πολιτεία (Εκδόσεις Κέδρος) αναφέρει: «Τότε ο Σκαραμαγκάς (δεκαετία του ’50) ήτανε η καλύτερη πλαζ και παίρναμε και τα όργανα και παίζαμε κιόλας. Τότε ο Σκαραμαγκάς ήτανε το μπάνιο, το καλό μπάνιο. Πεύκα, καθαρή λαμπερή θάλασσα, κοσμάκης, σούστες, αμάξια, ψαράκι…».

Μετρό: Τι ξέρουμε για τη Γραμμή 4, Πετρούπολη - Λυκόβρυση σε σχήμα U διερχόμενη από το κέντρο

Ναυπηγείο, διυλιστήριο

Από τότε και για περίπου δύο δεκαετίες, ίσως και λίγο παραπάνω, η Αττική μπορεί να μην είχε στην περιοχή ναυπηγεία ή διυλιστήριο, είχε όμως παραλία και στη δυτική πλευρά της. Οι Αθηναίοι έφταναν αρχικά με τα αστικά λεωφορεία και τα επόμενα χρόνια με τα τουριστικά πούλμαν που μετέφεραν τους λουόμενους στην περιοχή. Στην παραλία επικρατούσε το αδιαχώρητο έως τη δεκαετία του ’70, οπότε εγκαταστάθηκαν ναυπηγικές μονάδες και δημιουργήθηκε το διυλιστήριο.

Τραγούδι

Η παραλία του Σκαραμαγκά έγινε και τραγούδι. «Θα ’ρθω να σε πάρω μυστικά από το μπαμπά κι απ’ τη μαμά/ και θα πάμε οι δυο μας στο Σκαραμαγκά», λέει το τραγούδι «Πάμε στον Σκαραμαγκά», του 1950. Ένα τραγούδι του Ι. Αλεξιάδη και του Νάσου Φακίδη, στο οποίο τραγουδούν η Ζοζεφίνα Γενοβέζου, ο Γ. Καρανικόλας και η Χαβανέζικη Συντροφιά.