Το χωριό-φάντασμα στη Μακεδονία
Το χωριό Γάβρος στην περιοχή μεταξύ Καστοριάς και Φλώρινας θυμίζει μια ξεχασμένη εικόνα της Ελλάδας, σε ένα απόκοσμο σκηνικό που… τρομάζει όταν δύσει ο ήλιος!
Δεν υπάρχει περίπτωση να περνάει κάποιος από εκεί και να μην τραβήξει την προσοχή του. Το κοντράστ που δημιουργούν τα ερείπια των κόκκινων σπιτιών μέσα στο πράσινο της φύσης ελκύει τη ματιά του περαστικού. Αν μάλιστα το… έχει με τη φωτογραφία, είτε επαγγελματίας είναι είτε χομπίστας, το πιθανότερο είναι να κάνει μια στάση για μερικές πραγματικά αξιόλογες λήψεις.
Ο Γάβρος είναι ένα χωριό-φάντασμα που βρίσκεται πάνω στον ορεινό επαρχιακό δρόμο ο οποίος ενώνει την Καστοριά με τις Πρέσπες, στα μακεδονικά εδάφη και πολύ κοντά στα σύνορα της Ελλάδας με την Αλβανία προς δυσμάς και τη Βόρεια Μακεδονία προς Βορρά. Πρόκειται για έναν εντελώς εγκαταλελειμμένο οικισμό που με την απόκοσμη αύρα που αποπνέει εξάπτει την περιέργεια αλλά και τη φαντασία…
Ανήκει στα Κορέστεια χωριά, γνωστά και ως «πλίνθινα χωριά» της Καστοριάς, που είναι χτισμένα στο βουνό Βίτσι, περιτριγυρισμένα από πλαγιές «πνιγμένες» στις οξιές. Τα σπίτια όπως και στα υπόλοιπα χωριά είναι φτιαγμένα από κοκκινόχωμα, νερό και άχυρα και η κατασκευή τους προσδιορίζεται χρονικά στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Χωρίς αμφιβολία ο Γάβρος συνιστά ένα επαρκώς αντιπροσωπευτικό δείγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής. Έστω κι αν οι σημερινές μισογκρεμισμένες και σε ερειπιώδη κατάσταση ευρισκόμενες οικίες φέρνουν στο μυαλό εικόνες βγαλμένες από θρίλερ σε υψόμετρο 810 μέτρων. Πάντως εδώ γυρίστηκαν πλάνα από… πραγματική ταινία και συγκεκριμένα την «Ψυχή βαθιά» του Παντελή Βούλγαρη!
Σύμφωνα με τα δεδομένα των εθνικών απογραφών, το 1928 ο πληθυσμός του χωριού ήταν 405 άτομα. Η κατοίκηση έφτασε στο πικ το 1951 (447), δέκα χρόνια μετά σημείωσε κατακόρυφη πτώση (107) και από τότε έβαινε αλματωδώς μειούμενη. Για να φτάσει στους 10 ανθρώπους το 2001 και στον… κανένα μέχρι την τελευταία απογραφή του 2011…
Οι αιτίες της εγκατάλειψης του Γάβρου δεν είναι απολύτως σαφείς. Mε βάση τα διαθέσιμα στοιχεία ο οικισμός ερήμωσε μετά τη λήξη του Εμφυλίου, όπως το ίδιο συνέβη και με άλλα χωριά της ευρύτερης περιοχής… Ήταν εκτός των άλλων και η εποχή όπου είχε αρχίσει να γιγαντώνεται η τάση μετανάστευσης στο εξωτερικό για την αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης. Αυτής που δεν ήταν σε θέση να προσφέρει η ρημαγμένη Ελλάδα από τον αδελφοκτόνο πόλεμο…
