Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο: Καυγάς Σακελλάριου – Τζαβέλλα για τη… λατέρνα

«Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο», η ταινία που γυρίστηκε το 1955, στην Πάτρα. Ένας θρίαμβος της Finos Film καθώς έκοψε 126.530 εισιτήρια και ήλθε στην 2η θέση σε σύνολο 22 ταινιών που προβλήθηκαν. Πρώτη τη συγκεκριμένη χρονιά ήταν η «Στέλλα» με τη Μελίνα Μερκούρη.

Λατέρνα φτώχεια και φιλότιμο: Ο Φίνος δεν ήθελε την Καρέζη και τον Αυλωνίτη

Δύο φίλοι, πλανόδιοι λατερνατζήδες, ο Πετράκης (Μίμης Φωτόπουλος) και ο Παυλάρας (Βασίλης Αυλωνίτης) πηγαίνουν σε ένα πανηγύρι που γίνεται σε κάποιο χωριό προκειμένου να βγάλουν χρήματα. Στη διαδρομή συναντούν την Καίτη Μπεναρδή (Τζένη Καρέζη), η οποία το έχει σκάσει από το σπίτι της προκειμένου να μην παντρευτεί τον άντρα που θέλει να της επιβάλει ο πατέρας της. Κάπως έτσι αρχίζουν οι περιπέτειες για όλους στην ταινία που αρχικά επρόκειτο να έχει τον τίτλο «Ρομβία, φτώχεια και όνειρα». Είχε υπάρξει μεγάλη διαμάχη για την πατρότητα της ιδέας της «λατέρνας» στην υπόθεση της ταινίας, μεταξύ των σκηνοθετών Αλ. Σακελλάριου και Γ. Τζαβέλλα, όταν και οι δύο εργάζονταν τότε για τον Φίνο.

Λατέρνα με προτεραιότητα εμπνεύσεως

Σακελλάριος και Τζεβέλλας ήθελα να γυρίσουν μια ταινία με τίτλο «η τελευταία λατέρνα». Μόνο που τελικά καυγάδισαν για την πατρότητα της ταινίας και το έκαναν δημοσίως, μέσω της στήλης του ρεπόρτερ και κριτικού, Αχιλλέα Μαμάκη, στην εφημερίδα «Έθνος». Ο Τζαβέλλας σε επιστολή του που δημοσιοποιήθηκε ανέφερε: «η δική μου λατέρνα δεν είναι τελευταία, αλλά πρώτη ή αν θέλετε, τελευταία μεν, αλλά με προτεραιότητα εμπνεύσεως».

Καμιά 15αριά χρόνια νωρίτερα...

Ο Σακελλάριος έστειλε τη δική του επιστολή: «Δεν θέλω να πω ότι εμπνεύστηκε από μένα την ιδέα του ο κ. Γ. Τζαβέλλας. Προς Θεού! Απλώς συνέπεσε να σκεφθεί κάτι που εκ συμπτώσεως (η λέξη σύμπτωσις αρέσει πολύ στον Γιώργο), σκέφτηκα έστω και καμιά 15αριά χρόνια νωρίτερα. Με γεια του με χαρά του (…) ο λατερνατζής δεν είναι ιδέα. Είναι επάγγελμα. Με αυτή τη λογική θα μπορούσα να δηλώσω ότι σκέπτομαι να κάνω μερικά έργα, το ένα με ένα γιατρό, το άλλο με έναν πλανόδιο παγωτατζή, το άλλο με έναν κουρέα και με αυτόν τον τρόπο να αποκλείσω το δικαίωμα από τον κ. Τζαβέλλα να κάνει κι αυτός ένα έργο που να έχει γιατρό, παγωτατζή, κουρέα. Όχι δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Αλλιώς δηλώνω κι εγώ σήμερα δημοσίως ότι σκέπτομαι να γράψω ένα έργο στο οποίο ένας αγαπάει μία. Ας το έχουν λοιπόν υπ’ όψιν οι κύριοι συνάδελφοι για να μη γράψουν έργα στα οποία ένας θα αγαπάει μία. Είπαμε. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα».

Αν ήμουν εδώ, τα πράγματα δεν θα έφταναν εκεί

Τελικά, τα… κάστανα από τη φωτιά έβγαλε ο Φίνος. Βρισκόταν στο Παρίσι και σε επιστολή του ανέφερε: «Αν ήμουν εδώ, τα πράγματα δεν θα έφταναν εκεί που έφτασαν, διότι μόλις εδημιουργείτο το περιβόητον ζήτημα, εγώ που ήξερα λεπτομερώς τις υποθέσεις των έργων και των αγαπητών μου φίλων, θα τους διαβεβαίωνα, πράγμα που έκανα χθες, ότι σχετικά με την διεκδίκηση της προτεραιότητας της ιδέας, δεν υπάρχει ζήτημα, μια και η ιδέα του ενός είναι τελείως διάφορη της ιδέας του άλλου».