Δεν υπάρχουν «αληθινές» ιστορίες!

Διαβάζω όλο και πιο συχνά στην προμετωπίδα νέων εκδόσεων τη μαγική φράση «Βασισμένο σε αληθινή ιστορία». Αφουγκράζομαι την αγωνία τόσο του συγγραφέα όσο και του εκδότη που ελπίζουν να μοσχοπουλήσουν μόνο και μόνο με αυτή τη δήλωση. Κι από την άλλη την αφελή άποψη κάποιων που σου λένε: «Αρνούμαι να διαβάζω παραμύθια. Δεν θέλω να με εξαπατούν», Τραγική παρανόηση!

Στην αφήγηση, ευτυχώς ή δυστυχώς, τίποτα δεν μπορεί να βασιστεί σε αληθινές ιστορίες, έστω κι αν η μυθοπλασία είναι μια σύνθεση από θραύσματα της πραγματικότητας. Από τη στιγμή που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο παρεμβαίνει ο αφηγητής, όλα αποκτούν ένα υποκειμενικό χαρακτήρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συναισθηματική κατάσταση αυτού που αφηγείται την ιστορία. Έτσι κι αλλιώς η ζωή είναι τόσο πλατιά και πολυποίκιλη ώστε είναι αδύνατον ένας άνθρωπος να την συλλάβει στην ολότητά της.

Αυτό που κάνουμε γράφοντας μυθιστορήματα είναι να φωτίζουμε κάποιες πτυχές της ανθρώπινης ψυχής και να στοχαζόμαστε πάνω στην ίδια την ύπαρξη. Έτσι μόνο διεκδικούμε ένα μέρος της αλήθειας αυτού του κόσμου. Από τη μυθοπλασία δεν εξαιρώ ούτε και τις βιογραφίες, που παραχαράσσουν λιγότερο ή περισσότερο την αυθεντική ζωή κάποιου. Συνήθως οι βιογράφοι είναι κάποιοι χοντροκομμένοι ερευνητές που δεν έχουν ιδέα από ανθρώπινη ψυχολογία, στείροι πολιτικά και ανορθόδοξοι αφηγηματικά. Ίσως είναι όμως η ίδια η βιογραφία μια απαράδεκτη χοντροκοπιά, μια ασυγχώρητη κιβδηλεία, βουτηγμένη στην αδιακρισία και στην κακή προαίρεση. Κι αν είναι η βιογραφία «βασισμένη σε αληθινή ιστορία»!

Κατά ένα περίεργο τρόπο τα βιβλία που πραγματεύονται φανταστικές ιστορίες προσεγγίζουν περισσότερο την αλήθεια. Ίσως γιατί η αλήθεια απεχθάνεται τις πομπώδεις φράσεις του τύπου «αληθινή ιστορία», «ακριβής περιγραφή»…

Στο κάτω της γραφής η λογοτεχνία δεν είναι λαϊκό δικαστήριο, κι αν είναι, τότε θα πρέπει να ακουστούν όλες οι πλευρές, για να βγάλουμε ασφαλές συμπέρασμα. Αλλιώς γεμίζουμε βιβλία-τέρατα, «βασισμένα σε αληθινή ιστορία»…