Δέκα σολίστες για να μάθει η κιθάρα... τζαζ

Ο Τζάνγκο Ράινχαρντ στέκει ακίνητος στο χρόνο όπως όλοι οι μύθοι που γεννά η τέχνη της μουσικής. Στο ύφος και στην ελευθερία της μουσικής του, ταιριάζουν παιξίματα που μας πηγαίνουν και στους δικούς μας βιρτουόζους, στον Μπέμπη και στον Χιώτη, που κατά γενική ομολογία, δεν «έτρωγαν» μόνο το μπουζούκι αλλά και την κιθάρα. Κάποιοι λένε ότι η επιρροή του Ράινχαρντ πάνω στον Μανώλη Χιώτη υπήρξε καταλυτική και οι συγγενικές μελωδίες αλλά και τα όμορα ρυθμικά σχήματα μάλλον τους δικαιώνουν.

Ο Μπάρνεϊ Κέσελ, ιδιοφυής στις συγχορδίες και δεξιοτέχνης στο πυκνό, πολυφωνικό παίξιμό του, το «αγαπημένο παιδί» των στούντιο. Ο Μπέσελ γεννημένος το 1923 πέθανε το 2004, έχοντας περάσει μόλις τη διαχωριστική γραμμή των ογδόντα χρόνων.

Ο Τζόνι Σμιθ είναι σημείο κατατεθέν της cool jazz. Έζησε 91 χρόνια από το 1922 ως το 2013 για να δει το μύθο του να γιγαντώνεται. Απόδειξη της ιδιοφυίας του είναι η επιρροή του σε πολλούς από τους μέγιστους δεξιοτέχνες κιθαρίστες της τζαζ και όχι μόνο.

Γεννημένος το 1931 στο Ντιτρόιτ ο εμβληματικός κιθαρίστας της τζαζ Κένι Μπάρελ συνεχίζει ακάθεκτος στην 9η δεκαετία της ζωής του, κοιτάζοντας με αισιοδοξία την προοπτική ενός αιώνα ζωής. Οι νότες του, η δεξιοτεχνία του, η νηφάλια και συμφιλιωτική εκδοχή της μουσικής του μας περιβάλλει ακόμα και σήμερα.

Νεοϋρορκέζος και γόνος μουσικής οικογένειας, ο Φρανκ Βινιόλα είναι μια από τις εμβληματικές μορφές της τζαζ κιθάρας, μεγαλουργώντας σε όσα είδη μπορεί να μεγαλουργήσει η ίδια η κιθάρα, από την κλασική τζαζ μέχρι την κλασική και την ποπ μουσική.

Ο Μπι Μπι Κινγκ ήταν «μονογαμικός» μουσικός, όσον αφορά το όργανό του, καθώς η κιθάρα του ήταν πάντα μια ειδικής κατασκευής Gibson που έφερε το προσωνύμιο Lucille. Πανομοιότυπες τέτοιες κιθάρες πέρασαν από τα χέρια του προσαρμοσμένες στα χρυσά του δάκτυλα. Ήταν γνωστός τζογαδόρος και φανατικός χορτοφάγος, απείχε από κακές συνήθειες όπως το κάπνισμα, το ποτό και άλλες ουσίες. Η μεγάλη επιτυχία που απογείωσε τη φήμη του ήταν φυσικά το the thrill is gone, που τον έβγαλε έξω από την κλειστή επικράτεια των μπλουζ. Οι κοινές εμφανίσεις του με τους Rolling Stones, το 1969, όταν άνοιγε τις συναυλίες της περιοδείας τους, έκαναν όλο τον κόσμο να μιλά για αυτόν τον εκκεντρικό άνθρωπο και καλλιτέχνη.

Ο Γουές Μοντγκόμερι είναι ασφαλώς ένας από τους σημαντικότερους τζαζ κιθαρίστες και η σχετικά σύντομη καριέρα του είναι γεμάτη γόνιμες συνεργασίες με σημαντικές εμφανίσεις και ηχογραφήσεις. Αυτοδίδακτος, έμαθε κιθάρα με το αυτί, ακούγοντας τον κιθαρίστα Τσάρλι Κρίστιαν.Τα πρώτα χρόνια, πριν ακόμα γίνει γνωστός, δούλευε παράλληλα ως μηχανικός και μελετούσε τα βράδια. Για να μην ενοχλεί τα παιδιά του και τους γείτονες συνήθιζε να παίζει κιθάρα τσιμπώντας τις χορδές με τον δεξιό του αντίχειρα. Αυτό εξελίχθηκε σε μια τεχνική που δεν εγκατέλειψε ποτέ και ήταν πολύ εντυπωσιακό να βλέπεις και να ακούς ένα τόσο σπουδαίο μουσικό να παίζει ανορθόδοξα χωρίς τη χρήση πένας.

Στη δεκαετία του '50 ο κιθαρίστας Τζο Πας μπαινόβγαινε στη φυλακή για αδικήματα που σχετίζονταν με τα ναρκωτικά. Οι κακές συνήθειες τον οδήγησαν για μια περίοδο μακριά από αυτό που αγαπούσε πραγματικά και μπορούσε να το κάνει καλύτερα από οτιδήποτε άλλο. Στα 65 χρόνια ζωής του παρά τον παραβατικό τρόπο ζωής και τα ασίγαστα πάθη του κατάφερε να αναπτύξει σε υψηλό βαθμό τη δεξιοτεχνία του στην κιθάρα και να συνεργαστεί με πολύ μεγάλα ονόματα της τζαζ μουσικής. Ανάμεσα στις συνεργασίες του πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξε βέβαια εκείνη με την Έλλα Φιτζέραλντ έστω κι αν αυτό έγινε στη δύση της καριέρας της μυθικής τραγουδίστριας. Έτσι κι αλλιώς η Έλλα δεν ήταν μια οποιαδήποτε τραγουδίστρια. Από τη συνεργασία αυτή προέκυψαν πέντε άλμπουμ με πρώτο και ίσως καλύτερο το Take love easy.

Οι Βρετανοί θα έχουν να λένε πως ένας δικός τους μουσικός ανέβηκε στην κορυφή ως ο εμβληματικότερος κιθαρίστας της εποχής μας. Ο Τζον Μακλάφλιν πέρασε φέτος τα ογδόντα χρόνια ζωής και παραμένει μισό αιώνα τώρα the talk of the town σε ό,τι αφορά την κιθάρα παγκοσμίως.Από τις αρχές της δεκαετίας του '70 όταν ίδρυσε τη Mahavishnu orchestra μέχρι και σήμερα με τους 4th Dimension, o Εγγλέζος κιθαρίστας αποδείχθηκε ένας μπαρουτοκαπνισμένος μουσικός με συνεργασίες ολκής. Αυτοσχεδίασε με τον Τζίμι Χέντριξ και τον Κάρλος Σαντάνα και συνεργάστηκε με όλους τους ζωντανούς μύθους της εποχής από τον Μάιλς Ντέιβις και τον Τόνι Γουίλιαμς μέχρι τον Γουέιν Σόρτερ και τους Ρόλινγκ Στόουνς.

Τέλος ο Κάρλος Σαντάνα με την κιθάρα του δείχνει να προσθέτει κάτι επίκαιρο στους στοχαστικούς αυτοσχεδιασμούς των μεγάλων αστέρων της τζαζ. Το ηχόχρωμα, η φιλοσοφία, οι μελωδικές αφετηρίες, η αρμονία και οι αυτοσχεδιαστικές προθέσεις των μουσικών μοιάζουν να ζυμώνονται στο μεγάλο χωνευτήρι της τέχνης.