Δημήτρης: Τι σημαίνει το όνομα - Πόσο δημοφιλές είναι στην Ελλάδα

To Μίμης είναι διαδεδομένο στην Πελοπόννησο, πιθανόν ως αποτέλεσμα της προσπάθειας των μικρών παιδιών να απαντήσουν στην ερώτηση πώς σε λένε;

Στην Αμερική λέγεται Τζίμης, αλλά αυτό ισχύει μόνο για τους Έλληνες μετανάστες. Μια εκδοχή είναι ότι την εποχή της πρώτης μετανάστευσης γύρω στο 1920, οι Αμερικάνοι δυσκολεύονταν να προφέρουν το Dimitris, το οποίο πρέπει να το φανταστούμε πώς ακουγόταν με τη χωριάτικη προφορά, των πρώτων μεταναστών από τη Μάνη και την Αρκαδία.

Έτσι οι Έλληνες συστήνονταν με κάτι πιο εύληπτο στην αγγλική γλώσσα, όπως το Τζιμ. Όνομα εύκολο και διαδεδομένο λόγω του James, που εξαιτίας των Ιρλανδών ήταν δημοφιλές. Ατεκμηρίωτη εκδοχή αλλά πολύ πιθανή. Το Μήτσος ίσως προκύπτει από το Μήτρος, που είναι η κατάληξη του ονόματος Δημήτρης και το Μήτρος εύκολα έγινε Μήτσος. Ατεκμηρίωτη εκδοχή αλλά πολύ πιθανή.

Παρακάτω σας παρουσιάζουμε άγνωστες πληροφορίες σχετικά με το δημοφιλές ελληνικό όνομα και τη ζωή του ομώνυμου Αγίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας:

1. Το όνομα “Δημήτρης” κατέχει την τρίτη θέση στα δημοφιλέστερα ανδρικά ονόματα στην Ελλάδα, με ποσοστό 6,4%, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.

2. Το όνομα Δημήτριος προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό όνομα της θεάς Δήμητρας

Το όνομα προέρχεται από το αρχαιοελληνικό “Δημήτριος”, που σημαίνει “αφιερωμένος στη Δήμητρα”, τη θεά των γεωργικών εργασιών, της γονιμότητας και του γάμου κατά την αρχαιοελληνική μυθολογία. Σύμφωνα με το Online Etymology Dictionary, το λατινικό όνομα “Demetrius” σημαίνει «γιος της Δήμητρας». Το θεωνύμιο “Δήμητρα” παράγεται από το αρχαιοελληνικό “Δημήτηρ / Δαμάτηρ / Δωμάτηρ”, που είναι αβέβαιας ετυμολογίας αν και, σύμφωνα με το Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας του Μπαμπινιώτη, είναι βέβαιο ότι το δεύτερο συνθετικό του ονόματος περιέχει τη λέξη μήτηρ / μάτηρ ενώ το πρώτο συνθετικό πρέπει να ταυτίζεται με τη λέξη δᾶ «γη», οπότε το όνομα θα σήμαινε «μητέρα γη».

3. Σύμφωνα με την παράδοση, την ημέρα της γιορτής του Αγίου οι ψυχές επιστρέφουν στους τάφους τους

Γι’ αυτό και το Σάββατο πριν από τη γιορτή του Αγίου έχει καθιερωθεί ως Ψυχοσάββατο. Αν και η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Ψυχοσάββατα το ένα πριν από την Κυριακή των Αποκριών και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής, σε Μακεδονία και Θράκη δημιουργήθηκε ένα ακόμη ψυχοσάββατο. Αυτό του Αγίου Δημητρίου.

Ονομάζεται έτσι γιατί τελείται το Σάββατο πριν από την εορτή του.

4. Ο Άγιος Δημήτριος “φέρνει” τον χειμώνα

Η γιορτή του Αγίου Δημητρίου στις 26 Οκτωβρίου θεωρείται η αρχή του χειμώνα και συνδυάζεται με την γιορτή του Αγίου Γεωργίου, στις 23 Απριλίου, η οποία θεωρείται η αρχή του θέρους.

Σύμφωνα με τη ρωσική παράδοση, την ημέρα του Αγίου Δημητρίου ο χειμώνας σκαρφαλώνει στο φράχτη ενώ οι Βούλγαροι θεωρούν ότι ο Άγιος Δημήτριος τινάζει τα γένια του και έρχονται τα χιόνια, καθώς κοντά στη γιορτή του εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια του χειμώνα.

Έως και τα μέσα του 20ου αιώνα, οι νομάδες ποιμένες της ελληνικής υπαίθρου, όπως οι Βλάχοι και οι Σαρακατσάνοι, όριζαν τις εποχικές μετακινήσεις των ποιμνίων τους το φθινόπωρο και την άνοιξη με βάση τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Γεωργίου αντίστοιχα.

5. Μαρτύρησε και έγινε Άγιος

Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, ο Άγιος Δημήτριος, όταν ασπάστηκε την χριστιανική πίστη σχημάτισε έναν κύκλο νεαρών μαθητών, στους οποίους δίδασκε την Αγία Γραφή ενώ λέγεται ότι προσευχόταν στις συγκεντρώσεις στη Χαλκευτική στοά της Ρωμαϊκής Αγοράς της Θεσσαλονίκης και ενίσχυε τους οικονομικά ανήμπορους συμπολίτες του.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του Ρωμαίου Αυτοκράτορα, Διοκλητιανού, σημειώθηκε ο πιο σκληρός διωγμός του χριστιανικού πληθυσμού εντός της αυτοκρατορίας. Εκείνη την εποχή χρονολογείται και η δράση του Δημητρίου, ο οποίος βρέθηκε στο στόχαστρο των ειδωλολατρών. Συγκεκριμένα, συνελήφθη κατά τη διάρκεια μιας συνάθροισης με τους μαθητές του και οδηγήθηκε ενώπιον του Αυτοκράτορα. Όταν εκείνος του ζήτησε να απαρνηθεί τον Χριστιανισμό, ο Δημήτριος απάντησε: “Τω Χριστώ μου πιστεύω μόνον”.

Ο Αυτοκράτορας διέταξε τη φυλάκισή του στα προπνίγεια (ο χώρος όπου έκαιγε η φωτιά, δημιουργώντας θερμό αέρα για τη θέρμανση μέσω αγωγών) του ρωμαϊκού λουτρού. Λίγες μέρες αργότερα, ένας από τους μαθητές του Δημητρίου, ο Νέστορας, μονομάχησε με τον ανίκητο παλαιστή των ειδωλολατρών, Λυαίο, σε μια προσπάθεια να αναπτερώσει το ηθικό των χριστιανών “συμμαθητών” του αλλά και της ευρύτερης χριστιανικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης.

Ο Νέστορας κατάφερε να νικήσει τον Λυαίο, εξοργίζοντας τον Αυτοκράτορα, ο οποίος διέταξε αμέσως τη θανάτωση του Νέστορα αλλά και του φυλακισμένου Δημητρίου.

O Ναός Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη (Πηγή: Wikipedia)

Ο Δημήτριος τάφηκε στον τόπο μαρτυρίου του. Στον ίδιο χώρο, τον 5ο αι. μ.Χ., χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός, ο οποίος μετά από καταστροφές και αλλαγές, αποτελεί τον σημερινό Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου. Λέγεται ότι από τον τάφο του ανάβλυζε μύρο, γι’ αυτό και απέκτησε το χαρακτηρισμό “Μυροβλητής”.

6. Πολιούχος και προστάτης της Θεσσαλονίκης

O Άγιος Δημήτρης ταυτίστηκε με την πόλη της Θεσσαλονίκης όσο κανείς άλλος και θεωρήθηκε προστάτης της. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της από τους Βούλγαρους, τον Οκτώβριο του 1207, ο θάνατος του αντίπαλου ηγεμόνα θεωρήθηκε έργο του Αγίου.

Μερικούς αιώνες αργότερα, το 1912, ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε τη Θεσσαλονίκη από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το ημερολόγιο έγραφε 26 Οκτωβρίου και οι ντόπιοι ευχαρίστησαν τον Άγιο για το απρόσμενο θαύμα!

7. Τα Δημήτρια

Τα “Δημήτρια” έχουν την προέλευσή τους στην παράδοση να ανταλλάσσονται τα προϊόντα της ενδοχώρας με τα θαλασσινά προϊόντα, κατά την εποχή του Βυζαντίου και συγκεκριμένα από τον 10ο αιώνα μ.Χ. Ονομάζονταν «Δημήτρια» διότι πραγματοποιούνταν κατά τις ημέρες εορτασμού της μνήμης του πολιούχου της Θεσσαλονίκης Αγίου Δημητρίου.

Το πανηγύρι με την ονομασία αυτή άκμασε τον 14ο αιώνα, τον επονομαζόμενο και «χρυσό αιώνα» της Θεσσαλονίκης. Αρχικά η γιορτή είχε κυρίως θρησκευτικό και εμπορικό χαρακτήρα. Παράλληλα όμως ο λαός της πόλης κατά τα «Δημήτρια» έβρισκε πολλές διασκεδάσεις και ευκαιρίες ψυχαγωγίας με σχοινοβάτες, γελωτοποιούς, μίμους και θεατρίνους οι οποίοι γύριζαν τις αγορές και τις γειτονιές. Επίσης παρουσιάζονταν θεατρικά έργα αρχαίου δράματος καθώς και διαλέξεις φιλοσόφων και λογίων.

Με την κατάκτηση της πόλης από τους Οθωμανούς τα “Δημήτρια” έπαψαν να εορτάζονται. Ο θεσμός αναβίωσε το 1966 με πρωτοβουλία της υπηρεσίας τουριστικών εκδηλώσεων του ΕΟΤ. Η τελετή έναρξης πραγματοποιήθηκε στις 4 Οκτωβρίου και η διοργάνωση περιλάμβανε 11 εκδηλώσεις πολιτιστικού περιεχόμενου όπως συναυλίες, θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής και άλλα, με τη συμμετοχή φορέων και οργανισμών, όπως το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας, η Εθνική Λυρική Σκηνή και το Λύκειο Ελληνίδων αλλά και διάσημων καλλιτεχνών.

Το 1995 τα “Δημήτρια” εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση Διεθνών Φεστιβάλ και έλαβαν θέση ανάμεσα στα σημαντικά καλλιτεχνικά γεγονότα της Ευρώπης.

πηγή: mixanitouxronou.gr