Το εθνικό φαγητό δεν είναι η φασολάδα, αλλά τα χόρτα! Πώς ο συνδυασμός με λάδι έσωσε τους Έλληνες

Βλίτα, γλιστρίδες, ραδίκια, αντίδια, σταμναγκάθι, ζοχοί, καυκαλήθρες, ζοχιά, βρούβες, σέσκουλα, μάραθο, κρίταμο και κάθε είδους βρώσιμο χορταρικό συναντάται από τα αρχαία χρόνια στις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων και χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα στην ελληνική κουζίνα. Η πιο γνωστή εκδοχή συνδυασμού χόρτων με κρέας είναι το παροδοσιακό φρικασέ.

Από τις πίτες, τα πιτάρια και τις σαλάτες μέχρι το περίφημο φρικασέ, τα “χόρτα” φαίνεται πως πρωταγωνιστούσαν στα τραπέζια των προγόνων μας.

Η Μηχανή του Χρόνου, στο πλαίσιο της εκπομπής για την ιστορία της διατροφής των Ελλήνων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ερεύνησε το θέμα. Η γιατρός και σύμβουλος διατροφής, Μαργαρίτα Προβατά, ανέφερε ότι πράγματι τα χόρτα είναι το διαχρονικό φαγητό, το οποίο μάλιστα, μαγείρευε με πάρα πολλούς τρόπους.

“Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν από τις πιο πλήρεις διατροφές. Είχαν στη διάθεσή τους εξαιρετικά προϊόντα, με σπουδαιότερα όλων το ελαιόλαδο και τα χορταρικά. Νομίζω ότι τα χόρτα είναι “πιο εθνικό φαγητό” απ’ ότι η φασολάδα ή τα όσπρια. Οι Έλληνες βράζανε τα χόρτα από την αρχαιότητα και μέχρι σήμερα τα βράζουμε και εμείς και τα τρώμε σαν γεύμα”.

Τα χόρτα δεν ήταν προνόμιο μόνο του ελλαδικού χώρου, αλλά οι Έλληνες ήταν αυτοί που “εφηύραν” τα διαφορετικά μαγειρέματα με βάση τα χορταρικά. Η κ. Προβατά αναφέρει:

“Αν και τα χόρτα υπάρχουν στην Ευρώπη, ειδικά τα ραδίκια, το “πάντρεμα” με το λάδι δεν το έχει κανένας άλλος ευρωπαϊκός λαός σαν πρακτική. Οι Ευρωπαίοι συνηθίζουν να τα προσθέτουν ωμά και σε μικρές ποσότητες, σαν συνοδευτικό του κυρίως πιάτου, ενώ εμείς το μαγειρεύουμε κανονικά και μπορεί να γίνει και κυρίως πιάτο.

Μάλιστα, από το 1840 και μετά, όταν ήρθε η ντομάτα στην Ελλάδα και ξεκινήσαμε να τα τσιγαρίζουμε και να τα κάνουμε κοκκινιστά, σπάνια σερβίρονται ως συνοδευτικό”.

Η Μηχανή του Χρόνου, στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας για τη διατροφή των Ελλήνων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, συνομίλησε με τη γιατρό και σύμβουλο διατροφής, Μαργαρίτα Προβατά.

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, τα χόρτα συνέχισαν να αποτελούν βασικό στοιχείο της διατροφής των ραγιάδων

“Από τον 14ο αιώνα και μετά στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι Έλληνες συνήθιζαν να τρώνε ένα εξαιρετικά καλό πρωινό. Αυτό ήταν ένα πλήρες γεύμα, επειδή ακολουθούσαν οι αγροτικές εργασίες”, αναφέρει η κ. Προβατά.

“Τα χόρτα πρωταγωνιστούσαν στη διατροφή του Έλληνα της τουρκοκρατίας. Κατά τη διάρκεια της ημέρας κατανάλωναν φρούτα και ξηρούς καρπούς για να κρατηθούν και το βράδυ έτρωγαν χόρτα με μπόλικο λαδάκι ή με ψωμί και ελιές”.

Στα χωριά συνήθιζαν να κάνουν μέχρι και χυλούς από χόρτα με κρεμμύδια και ελιές ενώ κάποιοι έφτιαχναν ωμό χυλό με γιαούρτι και γάλα, γεύμα που λέγεται πως ήταν πολύ δυναμωτικό.

“Το περίεργο είναι ότι οι πλούσιοι φαίνεται πως έτρωγαν πιο συχνά λαχανικά και χόρτα ενώ οι φτωχοί τρέφονταν περισσότερα με όσπρια”.

Το σταμναγκάθι είναι μια άγρια ποικιλία ραδικιού.

Έχει πικρή γεύση και πολύ σγουρά φύλλα.

Γυναίκα της κατοχής αναζητά χόρτα την εποχή της μεγάλης πείνας που οδήγησε χιλιάδες πολίτες στο θάνατο.

Πηγή: mixanitouxronou.gr