«Άγιε Νικόλα φύλαγε κι αγιά θαλασσινή»

Σήμερα γιορτάζεται η μνήμη ενός από τους δημοφιλέστερους αγίους του χριστιανικού κόσμου, του Αγίου Νικολάου.

Ο Νικόλαος γεννήθηκε στα τέλη του 3^ου αιώνα μ.Χ ( το 270), στα Πάταρα της Λυκίας (σημερινό Γκελεμίς της Τουρκίας) από Χριστιανούς γονείς που είχαν περιουσία και μπόρεσαν να του εξασφαλίσουν μια καλή μόρφωση. Μετά τον θάνατό τους, ο Νικόλαος μοίρασε τα υπάρχοντά του στους φτωχούς, χειροτονήθηκε ιερέας και αγωνίστηκε για την διάδοση της χριστιανικής πίστης. Κάποια στιγμή, έγινε αρχιεπίσκοπος των Μύρων της Λυκίας. Κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού, συνελήφθηκε και υποβλήθηκε σε βασανιστήρια. Αποφυλακίστηκε, μετά την επικράτηση του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας (το 325) και εκοιμήθη εν ειρήνη στις 6 Δεκεμβρίου του 343.

Στην δυτική παράδοση, ο Άγιος Νικόλαος (Santa Claus), είναι ο δικός μας Άγιος Βασίλης, είναι δηλαδή εκείνος που προστατεύει τα παιδιά και τους φέρνει δώρα.

Στον ελλαδικό χώρο, ως γνωστόν, τιμάται ιδιαίτερα από τους ανθρώπους της θάλασσας.

Ο κατεξοχήν θαλασσινός ποιητής Νίκος (κι αυτός) Καββαδίας, τον επικαλείται συχνά στους ταξιδιάρικους στίχους του. Και βέβαια δεν είναι ο μόνος. Πολλές οι προσευχές που γίνηκαν τραγούδια:

«Άγιε Νικόλα παρακαλώ σε, στα πέλαγα όλα λουλούδια στρώσε». (Ν.Γκάτσος- Μ. Χατζιδάκις)

«Άγιε Νικόλα θαλασσινέ μας, βάλε το χέρι και βοήθησέ μας». (Χ.Βασιλειάδης- Γ.Ζαμπέτας)

«Άγιε Νικόλα Ποθιανέ που' σαι μπρος στο μουράγιο, βλέπε εμάς τους θαλασσινούς και δίνε μας κουράγιο». (Παραδοσιακό)

«Άι Νικόλα κάνε την θάλασσα λάδι, τάμα σου κάνουμε ένα εκκλησάκι σαν κοχύλι για να σου ανάβουν οι αγαπημένες το καντήλι». (Κ.Ασημακόπουλος- Γ.Σπανός)

Κοινό αίτημα σε όλες τις παρακλήσεις, όσοι αναμετρώνται με το κάποτε ανήμερο θεριό της θάλασσας να μη χάνουν αυτή την μάχη. Γιατί ο υγρός τάφος είναι απέραντα κρύος, κανείς δεν τον αντέχει. Ας το θυμόμαστε αυτό κι ας μην συνηθίζουμε τις ειδήσεις που απαριθμούν απελπισμένους πνιγμένους συνανθρώπους μας.

'Άλλωστε ο Άγιος Νικόλας, δεν είναι μονάχα προστάτης των ναυτικών, του Πολεμικού και του Εμπορικού Ναυτικού. Είναι προστάτης κάθε βασανισμένης ψυχής που θαλασσοδέρνεται.

Ως προς το από που προέκυψε αυτή η ιδιαίτερη σχέση του Αγίου με την θάλασσα, υπάρχουν αναφορές ότι πολλές φορές, γλίτωσε με τις επεμβάσεις του, πλοία που κινδύνευαν από τις φουρτούνες. Λέγεται ακόμα ότι όταν η πόλη των Μύρων, κόντευε να αφανιστεί από την πείνα, ο Νικόλαος, κατάφερε να την σώσει: Εμφανίστηκε θαυματουργικά στον καπετάνιο ενός πλοίου που μετέφερε σιτάρι και τον έπεισε, να αλλάξει προορισμό και να το διανείμει στην πόλη που λιμοκτονούσε. Εξ’ ου και τα λείψανά του, μεταφέρθηκαν εκεί, όπου χτίστηκε και ναός προς τιμήν του.

Μεγάλη γιορτή σήμερα, όπως και να έχει. Πολλοί οι εορτάζοντες και οι εορτάζουσες. Ας τους συνοδεύουν οι καλύτερες ευχές μας. Ας τους αφιερώσουμε κι εκείνο το τόσο αγαπημένο και «ξεσηκωτικό» τραγούδι -όποτε το άκουγα στο νησί, πάντα με θυμάμαι να βρίσκομαι μ’ ένα σάλτο στον κύκλο του χορού- του Β.Τσιτσάνη :

«Βάρδα κι αράξαμε έγια μόλα. Γεια σου καΐκι μου Αι Νικόλα.

Άντε κι αράξαμε, άγκυρα ρίχτε κι όλοι τα χέρια σας μ' αγάπη σφίχτε.

…Και στην κοπέλα που μας αγαπά να δώσουμε φιλάκια ναυτικά».