Άνοια: Η καλύτερη διατροφή για προστασία, ακόμα και εάν υπάρχει κληρονομικότητα

Οι άνθρωποι που ακολουθούν τις επιταγές της μεσογειακής διατροφής έχουν μειωμένες πιθανότητες να εκδηλώσουν άνοια, ακόμα κι αν έχουν γενετική προδιάθεση για την ανάπτυξή της, αναφέρουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.

Εξετάζοντας την πορεία της υγείας και τη διατροφή μερικών χιλιάδων εθελοντών διαπίστωσαν ότι η ακολούθηση της μεσογειακής διατροφής σχετίζεται και με βραδύτερο ρυθμό έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών.

Η άνοια πιστεύεται ότι προκαλείται από συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται ο τρόπος ζωής. Ένας από τους σημαντικότερους γενετικούς παράγοντες κινδύνου είναι η μετάλλαξη APOE4 του γονιδίου APOE.

Όταν ένας άνθρωπος κληρονομεί από τον ένα γονιό του την μετάλλαξη αυτή, διατρέχει τριπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσει νόσο Αλτσχάιμερ. Η νόσος αυτή είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας.

Όταν, όμως, ένας άνθρωπος κληρονομεί δύο κόπιες από το μεταλλαγμένο γονίδιο APOE4, ο κίνδυνός του αυξάνεται κατά 12 φορές.

Η νέα μελέτη, όμως, υποδηλώνει ότι ο τρόπος ζωής μπορεί να υπερισχύσει των γονιδίων – έως ένα βαθμό τουλάχιστον.

Η μελέτη

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση Nature Medicine. Όπως γράφουν οι ερευνητές, εξέτασαν στοιχεία από 4.215 γυναίκες και 1.490 άνδρες.

Τα στοιχεία για τις γυναίκες αφορούσαν την περίοδο 1989-2023. Κατά την έναρξή της, η μέση ηλικία τους ήταν τα 57 έτη. Στη διάρκεια της περιόδου παρακολουθήσεως, οι 485 από αυτές διαγνώσθηκαν με άνοια.

Αντίστοιχα, τα στοιχεία για τους άνδρες αφορούσαν την περίοδο 1993-2023. Η μέση ηλικία τους κατά την έναρξή της ήταν τα 63 χρόνια. Στο μεσοδιάστημα καταγράφηκαν 121 κρούσματα άνοιας.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όσοι συμμετέχοντες ακολουθούσαν το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής, αποκόμιζαν σημαντική προστασία από την άνοια. Ειδικά όσοι έφεραν δύο κόπιες του μεταλλαγμένου γονιδίου APOE4 διέτρεχαν κατά 35% χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας όταν έτρωγαν:

• Πολλά λαχανικά, όσπρια, φρούτα, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής άλεσης, ψάρια, ελαιόλαδο
• Λίγο κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας, λίγο αλκοόλ

Η πρακτική σημασία

«Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι διατροφικές στρατηγικές, ιδίως η μεσογειακή διατροφή, μπορεί να συμβάλλουν στην προστασία από την έκπτωση των νοητικών λειτουργιών και από την άνοια, επηρεάζοντας βασικούς μεταβολικούς μηχανισμούς», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Yuxi Liu, από το Τμήμα Επιδημιολογίας του Χάρβαρντ.

Το όφελος αυτό μας αφορά όλους, πρόσθεσε. Ίσως όμως είναι ακόμα πιο σημαντικό για τους ανθρώπους υψηλού γενετικού κινδύνου, όπως αυτοί που φέρουν δύο κόπιες του γονιδίου APOE4, πρόσθεσε.

Προγενέστερες μελέτες είχαν δείξει ότι η μεσογειακή διατροφή μπορεί να τονώσει τις νοητικές λειτουργίες στην τρίτη ηλικία. Οι ερευνητές της παρούσας μελέτης, όμως, ήθελαν να εξακριβώσουν εάν μπορεί να βοηθήσει και όσους έχουν ισχυρή κληρονομικότητα για άνοια.

Υπολογίζεται ότι το 25% του γενικού πληθυσμού φέρει μία κόπια του μεταλλαγμένου γονιδίου APOE4. Επιπλέον, το 2-3% φέρουν δύο κόπιες.

Πηγή: iatropedia.gr