Το επικίνδυνο φαράγγι του Χα με ακανθωτούς ποντικούς

Το Χα είναι ένα φαράγγι στην ανατολική πλευρά του νησιού της Κρήτης βόρεια της Ιεράπετρας. Βρίσκεται στο νομό Λασιθίου κοντά στο Μοναστηράκι, στη δυτική πλαγιά του βουνού Θρυπτή.

Μετά την Παχιά Άμμο κατευθυνόμαστε προς Ιεράπετρα και λίγα χιλιόμετρα αργότερα, μπαίνουμε στο Κάτω Χωριό και κατευθυνόμαστε αριστερά προς το οροπέδιο της Θρυπτής. Μετά από 10 χλμ, πριν φτάσουμε στην Θρυπτή, κατευθυνόμαστε αριστερά προς το εκκλησάκι της Αγίας Άννας.

Από αυτό το σημείο ξεκινάει ένα μικρό μονοπάτι που οδηγεί στο πιο προσβάσιμο σημείο του φαραγγιού. Αν θέλουμε να επισκεφτούμε την έξοδο του φαραγγιού κατευθυνόμαστε στο χωριό Μοναστηράκι και από εκεί ακολουθούμε τις ταμπέλες.

Η είσοδός του που είναι μόλις τρία μέτρα, βρίσκεται σε υψόμετρο 370μ. και ως την έξοδο κατηφορίζει και καταλήγει σε υψόμετρο 140μ. Έχει περίπου 33 ραπέλ το μεγαλύτερο από τα οποία αγγίζει το ύψος των 35μ. Σε αρκετές περιπτώσεις, αναγκάζεσαι να κολυμπήσεις, διότι υπάρχουν αρκετές λιμνούλες, ειδικότερα την περίοδο από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Μάιο

Γενικά διαθέτει πολύ στενά τοιχώματα, με πλάτος μόλις λίγα εκατοστά. Προς το τέλος του φαραγγιού χύνεται ένας μεγάλος καταρράκτης ύψους 215 μέτρων. Αν και υπάρχουν πολλές διαφορετικές εκδοχές για την προέλευση του ονόματός του, αυτή που υπερισχύει είναι ότι προέρχεται ετυμολογικά από το ρήμα «χάσκω» που σημαίνει δημιουργώ χάσμα, άνοιγμα.

Το φαράγγι του Χα έχει 26 τεχνικές καταβάσεις η μεγαλύτερη εκ των οποίων είναι 30μ. και σχεδόν καθόλου περπάτημα. Γι' αυτό οι επισκέπτες του είναι κυρίως έμπειροι ορειβάτες, καθώς είναι αρκετά επικίνδυνο. Θεωρείται ένα από τα αγριότερα φαράγγια της Ελλάδας και ένα από τα πιο δύσκολα για διάσχιση, αλλά ένα από τα 10 ομορφότερα σε όλη την Ευρώπη. Οι πρώτοι που το διέσχισαν ήταν τρεις Θεσσαλονικείς ορειβάτες, ο Σταύρος Λαζαρίδης, ο Βλάσης Χατζηπαναγιώτου και ο Χρόνης Αματζίδης. Για να το διασχίσουν χρειάστηκαν μία εβδομάδα, από τις 17 ως τις 23 Ιουνίου το 1987.

Το φαράγγι διαθέτει πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Οι μικρές λίμνες αποτελούν σημαντικούς υδροβιότοπους για πολλά μεταναστευτικά πουλιά, αλλά και για μόνιμα πουλιά και θηλαστικά. Από τα θηλαστικά το είδος που κυριαρχεί είναι ο κρητικός λαγός, ενώ συναντάται και η κρητική νυφίτσα (καλογυναικάρι) και ο κρητικός ασβός (άρκαλος). Έχει, επίσης, παρατηρηθεί ο ακανθωτός ποντικός, τρωκτικό που δεν υπάρχει αλλού στην Ευρώπη και είναι στοιχείο της αφρικανικής πανίδας.

Στο φαράγγι θα συναντήσει κανείς την τραχεία πεύκη καθώς και πλήθος άλλων ειδών δέντρων και θάμνων, αρωματικών φυτών και λουλουδιών. Πολλά σπάνια και απειλούμενα φυτικά είδη έχουν βρει ιδανικό καταφύγιο μέσα στη Χαράδρα.