Νίκος Ξυλούρης: Ο Μάτσας του έκλεισε την πόρτα, την άνοιξε ο Βαρδινογιάννης

Γεννημένος στα Ανώγεια του Ρεθύμνου λίγες μέρες πριν από την εγκαθίδρυση της δικτατορίας Μεταξά στην Ελλάδα ο «Αρχάγγελος της Κρήτης» βάζει σκοπό να κάνει την Κρητική μουσική οικουμενικό πολιτιστικό αγαθό.

Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ΄50 ο Ξυλούρης βιοπορίζεται από τη μουσική του παίζοντας σε κέντρο της πόλης του Ηρακλείου. Το 1958 αποφασίζει να ανέβει στην Αθήνα και να δοκιμάσει την τύχη του στην δισκογραφία. Χτυπά την πόρτα της Odeon.

Η απάντηση του Μάτσα κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική είναι: «Αυτά τα τραγούδια δεν θα τραβήξουν τον κόσμο» του απαντά και του κλείνει την πόρτα. Όμως Ξυλούρης δεν είναι μόνος του. Έχει πίσω του όλη την Κρήτη, που τον στηρίζει και εύχεται για την προκοπή του. Για λογαριασμό του παρεμβαίνει ο Παύλος Βαρδινογιάννης στον Μάτσα λέγοντας: «Θα καλύψω εγώ τα έξοδα του δίσκου».

Ο τίτλος της πρώτης δισκογραφικής δουλειάς του Ξυλούρη είναι «Μια μαυροφόρα που περνά». Για την δουλειά αυτή ο Κρητικός λυράρης και τραγουδιστής θα πάρει 150 δραχμές μόνο. Ωστόσο ο δίσκος θα σημειώσει μεγάλη επιτυχία και θα είναι η απαρχή μιας σπουδαίας καριέρας που θα αναδείξει την Κρητική μουσική κι έξω από τα σύνορα της Κρήτης. Θα ακολουθήσουν το πρώτο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό του Σαν Ρέμο, η συνεργασία του με τον Γιάννη Μαρκόπουλο, η συμμετοχή του στο «Μεγάλο Τσίρκο» με την Καρέζη και τον Καζάκο, τα μεταπολιτευτικά τραγούδια. Θα ακολουθήσει όμως και η επάρατος νόσος που θα πάρει μακριά τον «Αρχάγγελο της Κρήτης» στην «Γειτονιά των Αγγέλων».