Ο Πολωνός πράκτορας και θρύλος του Ηρακλή

Στις 14 Δεκεμβρίου του 1911 γεννιέται στη ρωσοκρατούμενη Βαρσοβία ο Γέρζι (Γεώργιος) Ιβάνωφ, κολυμβητής και υδατοσφαιριστής του Ηρακλή Θεσσαλονίκης, που εκτελέστηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής λόγω της αντιστασιακής δράσης του.

Ο Πολωνός πράκτορας και θρύλος του Ηρακλή

Προς τιμήν του το κλειστό γήπεδο μπάσκετ του Ηρακλή φέρει το όνομά του (Ιβανώφειο). Ο πατέρας του, Βλαντίμιρ Ιβάνωφ, ήταν Ρώσος αξιωματικός του τσαρικού στρατού και η μητέρα του, Λεονάρντα Σαΐνοβιτς, Πολωνή. Τη δεκαετία του '20 ο νεαρός Ιβάνωφ εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη με τη μητέρα του, η οποία παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τον Έλληνα έμπορο Ιωάννη Λαμπριανίδη.

Ο Ιβάνωφ διακρινόταν για τα αθλητικά του προσόντα και το 1928 γράφτηκε στον Ηρακλή Θεσσαλονίκης. Αρχικά ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο, ενώ στη συνέχεια διέπρεψε ως κολυμβητής και το 1934 αναδείχθηκε πρωταθλητής Ελλάδας στα 100 μ. ελευθέρας κολύμβησης. Το 1935 απέκτησε την πολωνική υπηκοότητα και τρία χρόνια αργότερα απέκτησε πτυχίο γεωπονικής από το Πανεπιστήμιο της Λουβέν στο Βέλγιο.

Μετά την έκρηξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα κατέφυγε στην Παλαιστίνη. Εκεί θέλησε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στη συμμαχική υπόθεση και εκπαιδεύτηκε ως πράκτορας και σαμποτέρ από τους Άγγλους, οι οποίοι εκτίμησαν τη γερή του κράση και τη γλωσσομάθειά του.

Το βράδυ της 13ης Οκτωβρίου του 1941 έφτασε στην Ελλάδα με αγγλικό υποβρύχιο και συνδέθηκε στην Αθήνα με μέλη της αντιστασιακής ομάδας «Οργάνωση Αντιστάσεως του Γένους» (ΟΑΓ) και με δύο αξιωματικούς του Ναυτικού, τον Ιωάννη Κοντόπουλο και τον Βασίλη Μαλλιόπουλο. Με τη βοήθεια των Αθηναίων συνεργατών του συγκέντρωνε πληροφορίες και οργάνωνε δολιοφθορές εις βάρος των Γερμανών κατακτητών. Οι κυριότερες δολιοφθορές που οργάνωσε ήταν στο εργοστάσιο πυρομαχικών των αδελφών Μαλτσινιώτη (μετέπειτα ΠΥΡΚΑΛ), σε πολεμικά αεροπλάνα και πλοία του Άξονα.

Το «κόλπο γκρόσο» του Ιβάνωφ θα ήταν η δολοφονία του Μουσολίνι. Όταν ο Ιταλός δικτάτορας επισκέφθηκε την Αθήνα στις 20 Ιουλίου του 1942, υπήρχαν πληροφορίες ότι θα κατέλυε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Με τη βοήθεια υπαλλήλων του ξενοδοχείου, ο Ιβάνωφ τοποθέτησε εκρηκτικά στο υπόγειο, με σκοπό να ανατινάξει την αίθουσα υποδοχής μόλις κατέφτανε ο Μουσολίνι. Όμως, το σχέδιο της επίσκεψής του άλλαξε και ο Μουσολίνι παρέμεινε μόνο για λίγες ώρες στην Αθήνα, οπότε η επιχείρηση ματαιώθηκε.

Στις 18 Δεκεμβρίου του 1941 συνελήφθη για πρώτη φορά από τους Γερμανούς, αλλά κατόρθωσε να δραπετεύσει. Τότε οι Γερμανοί τον επικήρυξαν για 500.000 δραχμές ή το ισοδύναμο σε τρόφιμα. Μάλλον αυτός που τον κατέδωσε ήταν ένας παλιός του φίλος, ο Νίκος Πάντος.

Τον Φεβρουάριο του 1942 οι κατοχικές αρχές αύξησαν την επικήρυξη στα 500.000.000 δραχμές και στις 8 Σεπτεμβρίου του 1942 οι Ιταλοί καραμπινιέρι τον συνέλαβαν στο Πεδίον του Άρεως, μαζί με τους συνεργάτες του Κοντόπουλο, Μαλλιόπουλο και αδελφούς Γιαννάτου, κατόπιν προδοσίας του αστυνομικού Παντελή Λαμπρινόπουλου. Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου ο Ιβάνωφ καταδικάστηκε σε θάνατο μαζί με τους Κοντόπουλο, Παλιόπουλο και Δημήτριο Γιαννάτο, ενώ ο Κωνσταντίνος Γιαννάτος καταδικάστηκε σε κάθειρξη 20 ετών.

Το πρωί της 4ης Ιανουαρίου του 1943 οι τέσσερεις μελλοθάνατοι οδηγήθηκαν στον τόπο της εκτέλεσης, στην Καισαριανή. Ο Ιβάνωφ κατόρθωσε να εξουδετερώσει τους δεσμοφύλακές του και επεχείρησε να διαφύγει στο δάσος. Όμως, η σφαίρα ενός Γερμανού στρατιώτη τον βρήκε στην πλάτη και τον εξουδετέρωσε. Αιμόφυρτος και δεμένος σε έναν πάσαλο εκτελέστηκε μαζί με τους συντρόφους του. Προτού πέσει νεκρός, αναφώνησε: «Ζήτω η Ελλάς! Ζήτω η Πολωνία!».

Προς τιμήν του Γεωργίου Ιβάνωφ το κλειστό γυμναστήριο του Ηρακλή Θεσσαλονίκης, τα χρώματα του οποίου δόξασε ο Πολωνός πατριώτης, ονομάστηκε Ιβανώφειο, ενώ στον περιβάλλοντα χώρο του υπάρχει η προτομή του. Στις 25 Μαΐου 1976 τού απονεμήθηκε μεταθανάτια το ανώτατο πολεμικό παράσημο της Ελλάδας, το Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...

1911: Ο Νορβηγός εξερευνητής Ρόαλντ Αμούντσεν είναι ο πρώτος άνθρωπος που φτάνει στον Νότιο Πόλο.

1914: Ιδρύεται στην Αθήνα η Ένωση Συντακτών, με πρόεδρο τον συγγραφέα και δημοσιογράφο Ιωάννη Κονδυλάκη.

1947: Η Ρεάλ Μαδρίτης εγκαινιάζει στον αγώνα εναντίον της Μπελενένσες (3-1) το νεόκτιστο γήπεδο «Σαντιάγκο Μπερναμπέου», 95.000 θέσεων.

1976: Πέφτει νεκρός στο Φάληρο ο απότακτος αστυνομικός και βασανιστής της χούντας, Ευάγγελος Μάλλιος.

2000: Πρωτοφανές σκάνδαλο στην ιστορία των Παραoλυμπιακών Αγώνων. Οι χρυσοί παραoλυμπιονίκες του μπάσκετ Ισπανοί καλούνται να επιστρέψουν τα μετάλλια, αφού διαπιστώθηκε ότι δεν είχαν καμία αναπηρία.

2003: Ρεκόρ αποβολών στο ισπανικό πρωτάθλημα σημειώνεται στον αγώνα Μπαρτσελόνα - Εσπανιόλ (3-1), όπου αποβάλλονται έξι παίκτες, τρεις από κάθε ομάδα.

2020: O Ζεράρ Ουγέ πεθαίνει σε ηλικία 73 ετών, μία ημέρα αφότου είχε επιστρέψει σπίτι του από επέμβαση στην καρδιά.

2021: Πεθαίνει σε ηλικία 73 ετών ο κυπελλούχος με τον Ολυμπιακό το 1971, πρώην ποδοσφαιριστής, Σπύρος Καπερνέκας.