Η διακήρυξη Μπάλφουρ και η «εβραϊκή πατρίδα»

Ενώ η εξέγερση κατά των Οθωμανών εξελίσσεται νικηφόρα για τους Άραβες που ονειρεύονται ανεξαρτησία, στις 2 Νοεμβρίου 1917 ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Άρθουρ Τζέιμς Μπάλφουρ, αποστέλλει μία επιστολή στον ηγέτη της εβραϊκής κοινότητας της Μεγάλης Βρετανίας, λόρδο Ρότσιλντ, ζητώντας να τη διαβιβάσει στη Διεθνή Σιωνιστική Ομοσπονδία. Πρόκειται για τη διακήρυξη Μπάλφουρ, όπως θα μείνει στην Ιστορία, με την οποία δίδεται η υπόσχεση για την εγκαθίδρυση μιας «εβραϊκής πατρίδας» στην Παλαιστίνη, με σεβασμό στα δικαιώματα των λαών που ζουν ήδη στην περιοχή. Ως αντάλλαγμα, η εβραϊκή κοινότητα καλείται να ενθαρρύνει τις ΗΠΑ να εισέλθουν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι συζητήσεις που προηγήθηκαν της διακήρυξης είχαν να κάνουν με τις λεπτομέρειες στη διατύπωση. Η φράση «εβραϊκή πατρίδα» χρησιμοποιήθηκε εσκεμμένα αντί της λέξης «πολιτεία», μια και το επίσημο Λονδίνο δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι στόχος του ήταν η δημιουργία ενός εβραϊκού κράτους. Επιπλέον, η αλλαγή μιας πρόθεσης οροθετούσε αυτήν την πατρίδα μέσα στην Παλαιστίνη προς αποφυγή του εποικισμού όλης της περιοχής, ενώ στο τελικό κείμενο προστέθηκε και η αναφορά στα δικαιώματα των μη εβραϊκών κοινοτήτων. Όλες αυτές οι αλλαγές ήταν αποτέλεσμα πιέσεων ενός αντισιωνιστή εβραίου και υπουργού της ινδικής κυβέρνησης, του Έντουιν Σάμιουελ Μοντάγκου, που πίστευε ότι η διακήρυξη Μπάλφουρ στην αρχική της μορφή θα ενίσχυε τους αντισημιτικούς διωγμούς.

Η επιστολή περιελήφθη τρία χρόνια αργότερα στη Συνθήκη των Σεβρών, με την οποία διαμοιράστηκαν τα… ιμάτια της πάλαι ποτέ κραταιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Μεγάλη Βρετανία πήρε υπό την εντολή της τα εδάφη της Παλαιστίνης, κατόπιν αποφάσεως της Κοινωνίας των Εθνών. Οι εβραίοι της διασποράς ενθαρρύνθηκαν να μεταναστεύσουν κατά χιλιάδες στη «Γη της Επαγγελίας» και των προγόνων τους, προς μεγάλη αντίδραση των ντόπιων Αράβων.

Η πληθυσμιακή ισορροπία της περιοχής άρχισε να διαταράσσεται, η απελευθερωτική για τους εβραίους -τρομοκρατική για τους Άραβες- οργάνωση Χαγκάνα ανέλαβε δράση και οι Βρετανοί «ένιπταν τας χείρας τους» όταν δεν υποστήριζαν το εβραϊκό στοιχείο. Έτσι, φτάσαμε στο 1948, όπου και δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ σε παλαιστινιακά εδάφη.

ME MIA MATIA...

1789: Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, εθνικοποιείται η περιουσία της Εκκλησίας.

1823: Σε μήνυμά του στο Κογκρέσο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέιμς Μονρόε, αναγνωρίζει το δικαίωμα των επαναστατημένων Ελλήνων στην ανεξαρτησία.

1911: Γεννιέται ο Οδυσσέας Ελύτης, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30.

1930: Η ΑΕΚ εγκαινιάζει το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας με φιλικό αγώνα εναντίον του Ολυμπιακού που θα λήξει ισόπαλος με 2-2.

1940: Αεροσκάφος τύπου PZL της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας με πιλότο τον ανθυποσμηναγό Μαρίνο Μητραλέξη καταρρίπτει ιταλικό βομβαρδιστικό αεροσκάφος κοντά στη Θεσσαλονίκη. Η κατάρριψη γίνεται με εμβολισμό της πτέρυγας του εχθρικού αεροσκάφους.

1946: Ιδρύεται η ομάδα μπάσκετ των θρυλικών Μπόστον Σέλτικς, που προήλθε από τη συγχώνευση των ομάδων Πρόβιντενς και Στιμ Ρόλερς.

1975: Δολοφονείται ο Πιέρ-Πάολο Παζολίνι, σκηνοθέτης, ποιητής, πεζογράφος και δοκιμιογράφος, που υπήρξε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της σύγχρονης Ιταλίας.

1977: Πρωτοφανής νεροποντή πλήττει την Αττική, με αποτέλεσμα δεκάδες νεκρούς, εκτεταμένης διάρκειας συσκότιση και ανυπολόγιστες ζημιές στις δυτικές συνοικίες της Αθήνας και στον Πειραιά.

1980: Στον ποδοσφαιρικό αγώνα Άρης - ΟΦΗ (4-0) σημειώνεται ρεκόρ 8 δοκαριών (7 ο Άρης, 1 ο ΟΦΗ).

1982: Εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Αθήνα ο δακτύλιος, για να καταπολεμηθεί το νέφος.

2000: Κλείνει το ιστορικό στάδιο του «Γουέμπλεϊ» στο Λονδίνο.

2008: Ο Ντέμης Νικολαΐδης, λίγα λεπτά μετά τη νίκη της ΑΕΚ επί του Αστέρα Τρίπολης (2-1) και τα συνθήματα που ακούστηκαν εις βάρος του από τους φιλάθλους της «Ένωσης» κατά τη διάρκεια της αναμέτρησης, ανακοινώνει την οριστική του απόφαση να παραιτηθεί από τη θέση του προέδρου, περίπου επτά μήνες πριν από την προαναγγελθείσα ανακοίνωση απομάκρυνσής του.

2021: Η 42χρονη Δήμητρα Ιορδανίδου χάνει τη ζωή της όταν παρασύρεται από φορτηγό πηγαίνοντας στη δουλειά της με το ποδήλατο σε δρόμο της Θεσσαλονίκης. Ήταν δρομέας μεγάλων αποστάσεων και είχε αγωνιστεί με τέσσερα διαφορετικά σωματεία, αρχικά με τον ΠΑΟΚ, στη συνέχεια με τον ΓΑΣ Κουφαλίων, με τον Ηρακλή και με τον Τρίτωνα Θεσσαλονίκης. Είχε κατακτήσει δύο φορές την 3η πανελλήνια θέση και δύο φορές την 4η θέση στον Μαραθώνιο της Αθήνας. Είχε εκπροσωπήσει, επίσης, την Ελλάδα στους Μαραθώνιους της Στοκχόλμης στη Σουηδία και του Ναγκάνο στην Ιαπωνία.