Όταν «έφυγε» ο Ντοστογιέφσκι

Ο Ντοστογιέφσκι είναι ένας από τους συγγραφείς που συχνά αναφέρονται, ακόμη και από ανθρώπους που δεν έχουν διαβάσει κάποιο έργο του, ως παραδείγματα «σοβαρής» λογοτεχνίας. Η χρήση -ενίοτε και κατάχρηση- του ονόματός του, βέβαια, δεν είναι άδικη: ο Ντοστογιέφσκι δεν είναι συγγραφέας από αυτούς που θα πέρναγε κανείς «στα ψιλά», ούτε τα βιβλία του είναι από αυτά που θα έδινε κανείς σε παιδιά για να διαβάσουν. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί από τους σύγχρονούς του, όπως π.χ. ο Ντίκενς, έχουν καταλήξει να κοσμούν τα ράφια παιδικών βιβλιοθηκών, μια και οι κοινωνικές αλλαγές, όσο και οι θεματικές τους, έχουν κάνει τα βιβλία τους να φαίνονται απλοϊκά.

Ο Ντοστογιέφσκι έγραψε συνολικά 12 μυθιστορήματα, τέσσερις νουβέλες, 16 μικρές ιστορίες και διάφορα άλλα έργα. Κάποια από αυτά είναι πασίγνωστα και έχουν πάρει τη θέση τους στο πάνθεον των αριστουργημάτων της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ενώ άλλα, ίσως λιγότερο γνωστά, θεωρούνται φιλοσοφικά. Το πιο γνωστό του βιβλίο, πιθανότατα, είναι το εμβληματικό «Έγκλημα και Τιμωρία». Γράφτηκε το 1865, δημοσιεύτηκε το 1866 και είναι ένα από τα βιβλία που αφήνουν ανεξίτηλα σημάδια στον αναγνώστη. Βεβαίως, και άλλα έργα του έχουν αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στη λογοτεχνία, όπως το «Αδερφοί Καραμάζοφ» και το «Ο Ηλίθιος».

Η επίδραση του Ντοστογιέφσκι δύσκολα μπορεί να υπολογιστεί. Όπως και ο ίδιος ο συγγραφέας είχε άπειρες επιρροές, από τον Σαίξπηρ, τον Ουγκό και τον Θερβάντες μέχρι τον Βύρωνα, τον Καντ και τον Μπακούνιν, έτσι και ο ίδιος επηρέασε ακόμη περισσότερους συγγραφείς αλλά και πολλούς ακόμη. Πολλοί ήταν αυτοί οι οποίοι προσπάθησαν να αναλύσουν την ψυχοσύνθεση του συγγραφέα και να κάνουν ένα «ψυχογράφημα», μεταξύ αυτών και ο ίδιος ο Σίγκμουντ Φρόιντ, ο οποίος τον κατέταξε στην κορυφή των συγγραφέων. Ο Φρίντριχ Νίτσε, με τη σειρά του, τον έβλεπε ως «ψυχολόγο» και μάλιστα τον μοναδικό ψυχολόγο από τον οποίο έμαθε κάτι! Ίσως αξιοσημείωτο είναι και το ότι ήταν ο αγαπημένος συγγραφέας του Άλμπερτ Αϊνστάιν.

Με μια ματιά…

1870: Δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Αλήθεια» ότι το 1869 είναι έτος εισαγωγής στην Ελλάδα του ποδηλάτου, του «περίεργου τούτου και δυσκόλου άμα είδους παιδιάς και ταχυδρομίας», όπως γράφει η εφημερίδα, και εισαγωγείς του ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ και ο Παύλος Δαμαλάς, γιατρός και δήμαρχος Πειραιώς.

1916: Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: το Παρίσι βομβαρδίζεται για πρώτη φορά από γερμανικά αερόπλοια.

1979: Η 16χρονη Μπρέντα Σπένσερ σκοτώνει δύο άτομα και τραυματίζει άλλα εννέα, όταν πυροβολεί από το σπίτι της κατά της εισόδου του παρακείμενου Δημοτικού Σχολείου. Το όπλο τής το χάρισε ο πατέρα της ως χριστουγεννιάτικο δώρο. Στους αστυνομικούς που τη συλλαμβάνουν δικαιολογείται με τη φράση «δεν μου αρέσουν οι Δευτέρες».

1996: Κρίση των Ιμίων: ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή στέλνει μήνυμα προς την Τουρκία ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ ζητά διαπραγματεύσεις για το καθεστώς των βραχονησίδων του Αιγαίου. Τουρκικά πολεμικά πλοία παραβιάζουν τα ελληνικά χωρικά ύδατα και πλησιάζουν τα Ίμια. Γίνονται διαβήματα από την Ελλάδα σε Ευρωπαϊκή Ένωση και ΗΠΑ.

1999: Ο ηγέτης του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, φτάνει στην Αθήνα και διαμένει επί διήμερο παρανόμως.

2000: Κατά την πρώτη μέρα λειτουργίας του Μετρό της Αθήνας η χρήση του μέσου από το επιβατικό κοινό ξεπερνάει κάθε ρεκόρ. Μόνο μέχρι το μεσημέρι υπολογίζεται ότι διακινήθηκαν σχεδόν 1.000.000 επιβάτες.