Προαθλητικός έλεγχος και σακχαρώδης διαβήτης

Οι σακχαροδιαβητικοί χρειάζεται να ακολουθήσουν ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης, ανάλογα με τον τύπο του διαβήτη από τον οποίο πάσχουν, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, το αθλητικό και ιατρικό ιστορικό τους, προϋπάρχουσες επιπλοκές και τη συνύπαρξη άλλης νόσου.

Τα άτομα που εμφανίζουν τυπικό ή άτυπο προκάρδιο άλγος, ανεξήγητη δύσπνοια, περιφερική αγγειακή νόσο, μερική ή πλήρη απόφραξη των καρωτίδων, προηγούμενο έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο είναι υποχρεωτικό να κάνουν ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπέρηχο καρδιάς σε συνθήκες ηρεμίας και σε άσκηση (stress test) προκειμένου να ακολουθήσουν πρόγραμμα αερόβιας άσκησης.

Πολλοί πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη είναι ασυμπτωματικοί σε συνθήκες ηρεμίας αλλά εκδηλώνουν συμπτώματα ισχαιμικής καρδιακής νόσου μόνο σε άσκηση υψηλής έντασης, οπότε το stress test θα αποκαλύψει προϋπάρχουσα (σιωπηρή) ισχαιμική καρδιοπάθεια.

Η χρησιμότητα του stress test είναι θέμα μεγάλων διαφωνιών στην ιατρική κοινότητα διότι δεν μπορεί να προβλεφθεί αν κάποιος πάθει καρδιακό σύμβαμα επειδή αρκετές ανακοπές έχουν συμβεί σε έδαφος μη στεφανιαίας νόσου, δηλαδή χωρίς απόφραξη των στεφανιαίων αγγείων.

Σχετικές αντενδείξεις για τον προαθλητικό ιατρικό έλεγχο είναι το πρόσφατο έμφραγμα, η αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση, η επίμονη-ασταθής στηθάγχη, η ενεργός ενδοκαρδίτιδα ή η μυοκαρδίτιδα.

Απόλυτες αντενδείξεις είναι ο σοβαρά απορυθμισμένος διαβήτης, διότι εκθέτει το άτομο σε σοβαρή υπό ή υπεργλυκαιμία, η σοβαρή διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια λόγω του κινδύνου της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς και των αιμορραγιών μέσα στο μάτι.

Η διαβητική νεφροπάθεια δεν αποτελεί αντένδειξη αν και όταν είναι στο τελικό στάδιο του τεχνητού νεφρού χρειάζεται συχνός έλεγχος ηλεκτρολυτών. Επειδή η έντονη άσκηση μπορεί να οδηγήσει σε ψευδή θετικά ευρήματα λευκωματουρίας συνιστάται ο έλεγχος των ούρων να γίνεται μία μέρα μετά από το τεστ ή την προπονητική επιβάρυνση.

Η περιφερική νευροπάθεια δεν είναι αντένδειξη για στρες τεστ ή συνηθισμένη άσκηση εφόσον δεν υπάρχουν διαβητικά έλκη. Γι’ αυτό χρειάζεται να γίνεται έλεγχος των κάτω άκρων καθημερινά, ιδιαίτερα μετά την άσκηση. Επίσης, για την προστασία των κάτω άκρων μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατάλληλες κάλτσες.

Η νευροπάθεια του αυτόνομου νευρικού συστήματος (συμπαθητικό, παρασυμπαθητικό μπορεί να οδηγήσει σε ορθοστατική υπόταση και διαταραχή της θερμορύθμισης.

Γι’ αυτό αθλητές με σακχαρώδη διαβήτη έχουν δυσανεξία σε υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος και μειωμένη απόδοση σε αγώνες, καθώς εμφανίζουν ευκολότερα συμπτώματα κούρασης λόγω ταχύτερης αφυδάτωσης στην οποία συντείνει η ωσμωτική διούρηση, λόγω υπεργλυκαιμίας, και η φαρμακευτική αγωγή.

Η επαρκής ενυδάτωση θα εξασφαλίσει την ικανοποιητική παραγωγή ιδρώτα και θα εμποδίσει τις διακυμάνσεις των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος και τον κίνδυνο των επιπλοκών της θερμικής εξάντλησης ή της θερμοπληξίας.

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των παρενεργειών που σχετίζονται με την αυξημένη θερμοκρασία είναι η μεθοδευμένη προπόνηση σε συνθήκες αυξημένης θερμοκρασίας και υγρασίας ώστε ο οργανισμός να συνηθίσει και να προσαρμοστεί.

Δρόσος Βενετούλης
Πνευμονολόγος, τ. Δ/ντής ΜΕΘ Τζανείου Γενικού Νοσοκομείου Πειραιά.