Ο Ρολάν Μπαρτ για τον «Ξένο» του Καμύ

Αυτό που κάνει το βιβλίο του Καμύ ολοκληρωμένο μυθιστόρημα και όχι απλά ένα αφήγημα άποψης είναι το γεγονός ότι ο πρωταγωνιστής του δεν στερείται απλά κάθε ηθικού ερείσματος αλλά και κάθε διάθεσης για ζωή. Ο Μερσώ είναι ευλαβικά υποταγμένος στον ήλιο. Όπως σε όλες τις αρχαίες τραγωδίες αλλά και στην δραματουργία του Ρακίνα, ο ήλιος είναι και εδώ μια βαθιά σωματική εμπειρία, που γίνεται πεπρωμένο, επηρεάζει την πλοκή και τις πράξεις του πρωταγωνιστή. Και στα τρία βασικά επεισόδια του μυθιστορήματος (κηδεία, φόνος, δίκη) η παρουσία του ήλιου είναι δεσπόζουσα. Το φως λειτουργεί νομοτελειακά σαν την αρχαία αναγκαιότητα...

...Αυτή η αοριστία ανάμεσα στον πυρωμένο ήλιο και στον ήλιο φωτοδότη είναι που κάνει τον Ξένο πραγματική τραγωδία. Όπως στον Οιδίποδα επί Κολονώ και στον Ριχάρδο ΙΙ η συμπεριφορά του Μερσώ υποκαθίσταται από μια σωματική διαδρομή. Το μυθιστόρημα δεν έχει μόνο βαθιές φιλοσοφικές ρίζες αλλά και λογοτεχνικές. Δέκα χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, η μελωδία του συνεχίζει να μας γοητεύει, κάτι σε αυτό το βιβλίο μας συγκλονίζει, και δεν είναι τίποτε άλλο παρά η διπλή δύναμη της καθολικής ομορφιάς.

Σημειωτέο ότι την εποχή που ο Μπαρτ γράφει για τον «Ξένο», αρθρογραφεί και στην Combat όπου ο Καμύ έχει ηγετικό ρόλο. Στο πλαίσιο της δημοσιογραφίας των ιδεών, ο συγγραφέας του «Ξένου» μετακαλούσε τις πιο ηχηρές πένες της εποχής του να συνδράμουν στο όραμα μιας ουσιαστικής ενημέρωσης. Μπαρτ και Καμύ μοιράζονταν εξάλλου το σκληρό πεπρωμένο της φυματίωσης που επηρέασε τη ζωή τους σε μεγάλο βαθμό.