Μικρασιατική εκστρατεία: Ποιος πλήρωσε το μάρμαρο;

Λέγεται ότι η υπόθεση της Μικρασιατικής εκστρατείας ξεκίνησε μια εαρινή μέρα του 1919 στο Μέγαρο της Λεωφόρου Ος, εκεί όπου ο πανίσχυρος έμπορος όπλων Βασίλειος Ζαχάροφ δέχτηκε τους πλανητάρχες της εποχής, Λόιντ Τζορτζ-Κλεμανσό-Ουίλσον, και τους παρουσίασε μια διακήρυξη ιερού πολέμου που προανήγγελε εκτεταμένες σφαγές αλλοθρήσκων στα παράλια της Μικράς Ασίας. Το πιθανότερο είναι ότι η διακήρυξη αυτή δεν είχε σχέση με την πραγματικότητα.

Μετά την γενοκτονία των Αρμενίων, ωστόσο, δεν υπήρχε για τις Μεγάλες Δυνάμεις η πολυτέλεια να κάνουν τα στραβά μάτια. Δόθηκε αμέσως εντολή στον Ελευθέριο Βενιζέλο για αστυνόμευση της περιοχής με πενταετή χρονικό ορίζοντα στο τέλος του οποίου ο τοπικός πληθυσμός θα αποφάσιζε με δημοψήφισμα για το μέλλον της περιοχής.

Η εξέλιξη αυτή αποτελούσε μέρος του σχεδίου το οποίο εξύφαιναν υπομονετικά για χρόνια ο Βενιζέλος και ο Ζαχάροφ. Η επίσκεψη του Κρητικού πρωθυπουργού στην Αίγυπτο μεσούντος του Α' Παγκοσμίου πολέμου είχε σκοπό να πείσει κάποιους βαθύπλουτους Αιγυπτιώτες να συνδράμουν οικονομικά τη Μεγάλη Ιδέα.

Την κρίσιμη ώρα συγκεντρώθηκαν τουλάχιστον 3 εκατομμύρια λίρες, ποσό τεράστιο για την εποχή, και όλα ήταν έτοιμα για το μεγάλο βήμα.

Τα περισσότερα χρήματα τα έδωσε ο ίδιος ο Ζαχάροφ που φιλοδοξούσε να δημιουργήσει μια επίκουρη Ελληνική αυτοκρατορία, έτσι ώστε να έχει τον έλεγχο των Δαρδανελίων και να διέρχονται ανεμπόδιστα τα πετρελαιοφόρα από τον Καύκασο με προορισμό τα λιμάνια της Βρετανίας. Η καλοσχεδιασμένη αυτή επιχείρηση βέβαια δεν εξελίχθηκε όπως αναμενόταν, με κύριους υπαίτιους τους Ελλαδίτες πολιτικούς, και για τον Βασίλειο Ζαχάροφ ήταν η πρώτη και μοναδική παρτίδα που έ έχασε στην πολυκύμαντη ζωή του.

Το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας εξελίχθηκε σε εθνική τραγωδία που μας κατατρύχει ακόμα και σήμερα...