Πλατεία Ομονοίας: Γιατί ονομάστηκε έτσι - Τα πρώτα δύο ονόματά της

Η πλατεία διαμορφώθηκε το 1846. Αρχικά, πήρε το όνομα Πλατεία Ανακτόρων. Στο αρχικό πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας το 1834, που έγινε από τους αρχιτέκτονες Σταμάτη Κλεάνθη και Έντουαρτ Σάουμπερτ, ο συγκεκριμένος χώρος προοριζόταν για την ανέγερση των Ανακτόρων. Στη συνέχεια προς τιμήν του Βασιλιά Όθωνα η πλατεία μετονομάστηκε σε Πλατεία Όθωνος.

Ο Όθων ήταν Βαυαρός πρίγκιπας του Οίκου των Βίττελσμπαχ, ο πρώτος βασιλιάς του σύγχρονου ελληνικού κράτους, ο μοναδικός μονάρχης της Ελλάδος που έφερε τον τίτλο Βασιλεύς της Ελλάδος. Οι επόμενοι, του Οίκου των Γλύξμπουργκ, είχαν τον τίτλο Βασιλεύς των Ελλήνων.

Η ανατροπή του Βασιλιά

Η μετονομασία της τότε πλατείας Όθωνος ήρθε με τις πολιτικές εξελίξεις και συγκεκριμένα την επανάσταση της 23ης Οκτωβρίου 1862. Ήταν μια λαϊκή εξέγερση που οδήγησε στην ανατροπή του Βασιλιά Όθωνα. Ξεκίνησε στις 18 Οκτωβρίου στην Βόνιτσα, σύντομα εξαπλώθηκε και σε άλλες πόλεις και έφτασε στην Αθήνα στις 22 Οκτωβρίου.

• Η Πλατεία το 1927

Συγκεκριμένα, στις 16 Οκτωβρίου, ο Βασιλιάς Όθωνας και η βασίλισσα εγκατέλειψαν το παλάτι για μια βασιλική επίσκεψη στην Πελοπόννησο. Στόχος τους να ενισχυθούν οι δεσμοί μεταξύ του ελληνικού λαού και του στέμματος. Ωστόσο, δύο μέρες αργότερα, ξέσπασε νέα αναταραχή στη Βόνιτσα, με επικεφαλής τον Δημήτριο Βούλγαρη, τον Κωνσταντίνο Κανάρη και τον Μπενιζέλο Ρούφο. Σύντομα, η εξέγερση εξαπλώθηκε στο Μεσολόγγι και τη Πάτρα. Στις 22 Οκτωβρίου, η εξέγερση έφτασε στην πρωτεύουσα Αθήνα και ανακηρύχθηκε προσωρινή κυβέρνηση με τον Ρούφο ως Πρωθυπουργό. Την επομένη, οι επαναστάτες κήρυξαν τον Όθωνα και τη βασίλισσα έκπτωτους. Ύστερα συγκάλεσαν συνέλευση για την εκλογή νέου μονάρχη.

Διχασμός μεταξύ Ορεινών και Πεδινών

Στις εκλογές που ακολούθησαν το Νοέμβριο του 1862, η χώρα διχάστηκε μεταξύ των λεγόμενων Ορεινών (κατά απομίμηση της γαλλικής εθνοσυνέλευσης) επικεφαλής των οποίων ήταν ο Κωνσταντίνος Κανάρης και των Πεδινών, επικεφαλής των οποίων ήταν ο Δ. Βούλγαρης. Επιχείρημα του Κανάρη ήταν πως ο Βούλγαρης προσπαθούσε να επιβάλει δικτατορία και να επαναφέρει τον Όθωνα, ενώ επιχείρημα του Βούλγαρη ήταν η απειθαρχία και η έλλειψη πολιτικής παιδείας όλων των στρατιωτικών και Ορεινών.

Τα Φεβρουαριανά

Ακολούθησε μια περίοδος πολιτικής αστάθειας και τα Φεβρουαριανά. Πρόκειται για τα σοβαρά επεισόδια στην Αθήνα από τις 8 μέχρι τις 11 Φεβρουαρίου του 1863, με αφορμή την παραίτηση υπουργών της προσωρινής κυβέρνησης Τα έκτροπα έλαβαν χώρα υπό τον στρατηγό Δ. Γρίβα, κατά του Δ. Βούλγαρη − ο τελευταίος ήταν μέλος της επιτροπής της μεσοβασιλείας η οποία είχε αποστολή να διοικεί την Ελλάδα μετά την έξωση του Όθωνα και μέχρι την άφιξη νέου βασιλιά.

• Η Πλατεία το 1956

Οι περισσότεροι στρατιωτικοί ήταν με την πλευρά των Ορεινών, ενώ στην πλευρά του Βούλγαρη ή των Πεδινών, ήταν μόνον ο Π. Λεωτσάκος - πλην όμως ηγείτο της Χωροφυλακής και είχε κατά συνέπεια μεγάλη στρατιωτική δύναμη στη διάθεσή του. Στη διάρκεια επεισοδίων σκοτώθηκαν τρεις στρατιώτες και κάποιοι προσπάθησαν να απαγάγουν τον Δημήτρη Βούλγαρη από το σπίτι του, αλλά δεν τα κατάφεραν. Οι περισσότεροι πολίτες κυκλοφορούσαν ένοπλοι στους δρόμους. Όσοι ήταν ουδέτεροι, έμεναν φοβισμένοι στα σπίτια τους, βέβαιοι ότι την επομένη θα ξεσπούσε πόλεμος και αιματοχυσία.

Πυροσβεστική παρέμβαση

Παρενέβησαν τότε πυροσβεστικά οι Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, Θ. Ζαΐμης, Γ. Πετιμεζάς, Σπ. Αντωνόπουλος και Π. Μαυρομάτης. Έπεισαν τα δύο στρατόπεδα να αναμείνουν τη σύγκληση της εθνοσυνέλευσης της 9ης Φεβρουαρίου. Στην τετράωρη έντονη συνεδρίασή της κατίσχυσαν οι πιο ψύχραιμοι και πρώτος παραιτήθηκε ο Μπενιζέλος Ρούφος λίγο δε αργότερα παραιτήθηκε και ο Βούλγαρης. Αποφασίστηκε να ανατεθεί σχηματισμός προσωρινής κυβέρνησης σε ένα πρόσωπο γενικής αποδοχής. Ορίστηκε πρωθυπουργός άνευ χαρτοφυλακίου ο Ζηνόβιος Βάλβης, που ήταν και πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης. Αυτός σχημάτισε κυβέρνηση στις 13 Φεβρουαρίου

• Η Πλατεία το 1988

Ονομάστηκε πλατεία Ομονοίας

Επειδή μετά την 4ωρη συνεδρίαση αποφασίστηκε να βρεθεί η "μέση λύση" και αποτράπηκε ο εμφύλιος, εκπρόσωποι του στρατού ορκίστηκαν πίστη στην εθνοσυνέλευση και αδελφωμένοι οι ένοπλοι οπαδοί όλων των μερίδων συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Όθωνος «για να σταματήσει η διχόνοια». Από τότε η πλατεία αυτή ονομάστηκε πλατεία Ομονοίας. Εντούτοις η ομόνοια θα κρατούσε μόνον μέχρι τον Ιούνιο, οπότε στα λεγόμενα "Ιουνιανά" σκοτώθηκαν πάνω από 200 Έλληνες.