Σύνδρομο Down, αθλητισμός και ρατσισμός (video-pics)

Παγκόσμια Ημέρα Συνδρόμου Down η σημερινή και ταυτόχρονα Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού. Πρόκειται απλά για μια σύμπτωση αν και ξεφυλλίζοντας κανείς τις σελίδες της ιστορίες διαπιστώνει πόσο άρρηκτα συνδεδεμένα είναι μεταξύ τους το Σύνδρομο Down και ο ρατσισμός.

Η 21η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το 2006 ως Παγκόσμια Ημέρα Συνδρόμου Down από τα σωματεία International Down Syndrome Association και European Down Syndrome Association, με πρωτοβουλία του Έλληνα γιατρού Στυλιανού Αντωναράκη, καθηγητή γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, προκειμένου να ενημερωθεί και ευαισθητοποιηθεί η διεθνής κοινότητα για το σύνδρομο Down.
Μάλιστα επιλέχθηκε ως ημερομηνία η 21η Μαρτίου, από τα αριθμητικά δεδομένα που συνθέτουν το σύνδρομο (3ο χρωμόσωμα στο 21ο ζεύγος).

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων εορτάζεται κάθε χρόνο επίσης στις 21 Μαρτίου. Καθιερώθηκε το 1966 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών σε ανάμνηση ενός τραγικού συμβάντος, που συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη.

Στις 21 Μαρτίου του 1960 η αστυνομία της ρατσιστικής Νοτίου Αφρικής πυροβόλησε εν ψυχρώ κατά μιας διαδήλωσης φοιτητών στην πόλη Σάρπβιλ, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 70 άνθρωποι. Οι νεαροί διαδηλωτές διαμαρτύρονταν ειρηνικά κατά των νόμων του Απαρτχάιντ, που είχε επιβάλλει το καθεστώς της λευκής μειοψηφίας στη χώρα, εφαρμόζοντας τη θεωρία της ανισότητας ανάμεσα στις φυλές.

Ας προσεγγίσουμε –όχι ιατρικά καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να το κάνει μόνο ένας γιατρός- την αθλητική πλευρά ατόμων με Σύνδρομο Down. Μια υπόθεση δύσκολη που μπορεί όμως να αποτελεί, εν μέρει, φάρμακο για τον ρατσισμό που βιώνουν τα άτομα με το σύνδρομο και κυρίως τα παιδιά.
Ρατσισμός, ο οποίος είναι εμφανέστατος ακόμα και από τον τρόπο με τον οποίο τα αποκαλούν κάποιοι. Μιλούν για τα «μογγολάκια», μια ηθικά ανεπίτρεπτη και επιστημονικά απαράδεκτη αντιμετώπιση απέναντι στα παιδιά αυτά, που προέκυψε λόγω κυρίως του προσώπου και του σχήματος των ματιών που παραπέμπουν στα χαρακτηριστικά της μογγολικής φυλής. Κυρίως όμως στην αντίληψη περί χαμηλής νοημοσύνης, που κάποτε ήταν πιστευτό ότι όσο μακρύτερα από την Ευρώπη βρίσκεται κάποιος, τόσο χαμηλότερη ήταν η νοημοσύνη του.

Η κοινωνική απομόνωση των συγκεκριμένων παιδιών είναι ένα χρόνιο πρόβλημα αν και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα βελτίωσης της κατάστασης. Σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο, τα άτομα με σύνδρομο Down, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν το στίγμα και τις διακρίσεις καθώς και νομικά, οικονομικά και κοινωνικά εμπόδια που δυσχεραίνουν τη συμμετοχή τους στην κοινωνία. Οι διακρίσεις μπορεί να είναι η καταναγκαστική στείρωση, η κοινωνική απομόνωση και περιθωριοποίηση, η φτώχεια και η έλλειψη πρόσβασης στην εκπαίδευση, στην εργασία και στον αθλητισμό.

Το βέβαιο είναι ότι ο αθλητισμός αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να βρεθούν μαζί με άλλα παιδιά, να αισθανθούν μέλη ομάδα, μέρος ανταγωνισμού και το κυριότερο να χαρούν ή να λυπηθούν. Διότι και τα παιδιά με σύνδρομο down χαίρονται και λυπούνται όπως όλα τα παιδιά.

Οι κίνδυνοι

Φυσικά, σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται ιδιαίτεροι προσοχή. Η καθηγήτρια Kristin Christensen, του τμήματος Οικογενειακής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, θεωρεί απαραίτητη την άθληση όμως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή καθώς οι ορθοπεδικές και καρδιαγγειακές ανησυχίες που σχετίζονται με τη συμμετοχή στον αθλητισμό και οι αυξημένοι κίνδυνοι ιατρικών επιπλοκών λόγω του καθιστικού τρόπου ζωής καθιστούν τη συνταγογράφηση σωματικής δραστηριότητας βασικό μέρος της ιατρικής περίθαλψης του ατόμου με το Σύνδρομο Down.

Τα συγκεκριμένα άτομα είναι επιρρεπή στην καθιστική τους ζωή, κάτι που αυξάνει τους κινδύνους για παχυσαρκία, οστεοπόρωση, διαβήτη και καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτά τα προβλήματα μπορούν με τη σειρά τους να επηρεάσουν την ικανότητά τους να εκτελούν καθημερινές δραστηριότητες, να εργάζονται, να διατηρούν κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και να συμμετέχουν σε αθλητικά προγράμματα.

Η κ. Christensen τονίζει ότι η ατλαντοαξονική αστάθεια είναι μια ορθοπεδική παραλλαγή για άτομα που έχουν σύνδρομο down και είναι αυτή που προκαλεί τις σοβαρότερες ανησυχίες όσον αφορά τη σωματική άσκηση και τη συμμετοχή σε αθλήματα. Γι’ αυτό τα παιδιά που συμμετέχουν σε αθλητικές ή άλλες δραστηριότητες θα πρέπει να εξετάζονται για σημάδια αστάθειας της άρθρωσης αυτής. Ατλαντοαξονική αστάθεια έχουμε όταν τα οστά που συνδέουν την κορυφή της σπονδυλικής στήλης με το κεφάλι έχουν υπερβολικά μεγάλη ευελιξία. Συνήθως αυτό δεν προκαλεί κάποια ενόχληση. Υπάρχει περίπτωση όμως να συμπιέσει τη σπονδυλική στήλη να προκαλέσει πόνο ή στροφή του κεφαλιού προς τη μία πλευρά (ραιβόκρανο). Σε ακραίες περιπτώσεις, αυτή η αστάθεια της άρθρωσης μπορεί να προκαλέσει εμφάνιση οξείας και καταστροφικής βλάβης του νωτιαίου μυελού και παράλυση. Γι’ αυτό και πολλά άτομα με ατλαντοαξονική αστάθεια περιορίζονται από τη συμμετοχή τους σε αθλήματα που συνεπάγονται υψηλό κίνδυνο τραυματισμού της κεφαλής. Τα αθλήματα αυτής της κατηγορίας είναι τα αποκαλούμενα αθλήματα επαφής όπως το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ αλλά και οι καταδύσεις ή η κολύμβηση όταν ο αθλητής εκκινεί από βατήρα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο οργανισμός Special Olympics θέτει ως προϋπόθεση την σχετική εξέταση όλων των αθλητών με σύνδρομο down από το 1983 με τη σύμφωνη γνώμη της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής.

Πέραν της συγκεκριμένης μορφής αστάθειας, επιπλέον ορθοπεδικά ευρήματα που μπορεί να επηρεάσουν την αθλητική συμμετοχή και τα οποία απαντώνται συχνότερα σε άτομα με σύνδρομο down είναι η αστάθεια των επιγονατίδων-μηριαίων, σκολίωση και γενική μείωση του μυϊκού τόνου και άλλες μορφές.

Άλλοι παράγοντες που δημιουργούν δυσκολίες στην άσκηση είναι οι καρδιακές ανωμαλίες σε συνδυασμό με τις δυσπλασίες των άνω και κάτω μερών των ρινικών και στοματικών κοιλοτήτων.

Σε κάθε περίπτωση η άθληση δεν είναι μια απλή υπόθεση για άτομα με σύνδρομο down. Χρειάζεται ιατρική καθοδήγηση πριν ληφθεί η απόφαση για το αν θα πρέπει να ασχοληθεί με τον αθλητισμό και με πιο άθλημα συγκεκριμένα.

Περιττό κοινωνικό βάρος...

Ο ρατσισμός που έχουν βιώσει τα άτομα με σύνδρομο Down δεν έχει προηγούμενο συγκριτικά με άλλες κοινωνικές ομάδες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πρώτοι που ο Χίτλερ θανάτωσε, πριν καν βάλει στο στόχαστρο, τους κομμουνιστές, του Εβραίους και πολλούς άλλους, ήταν οι άνθρωποι με σύνδρομο down. Με φρικτό μάλιστα τρόπο, κλείνοντάς τους σε φορτηγά αυτοκίνητα και διοχετεύοντας με σωλήνες καυσαέρια από τις εξατμίσεις τους. Ήταν μέρος του προγράμματος «ζωή χωρίς καμιά αξία» με στόχο των ναζί να απαλλάξουν την κοινωνία από κάθε «περιττό κοινωνικό βάρος».

Κι όλα αυτά χωρίς ίχνος ενοχής καθώς οι ναζί θεωρούσαν ότι επιτελούν σημαντικό έργο για την κοινωνία. Στην απολογία του στο διεθνές δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου της Νυρεμβέργης ο Καρλ Μπραντ, ένας από τους υπευθύνους των προγραμμάτων «ευθανασίας» δήλωσε: «Δεν νιώθω να με βαραίνει τίποτε. Οι πράξεις μου ήταν αποτέλεσμα απολύτως ανθρώπινων συναισθημάτων και ποτέ δεν είχα άλλη πρόθεση από το να βοηθήσω ώστε να περιοριστεί γι’ αυτά τα κακόμοιρα πλάσματα η γεμάτη βάσανα ύπαρξη τους». Ο Καρλ Μπραντ καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε δια απαγχονισμού.

Η εντολή του ISIS

Μπορεί κάποιος να πει ότι αυτά συνέβαιναν στο παρελθόν. Λάθος. Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, η ιρακινή ομάδα ακτιβιστών Mosul Eye έκανε μια απίστευτη καταγγελία: το συμβούλιο της Σαρία του Ισλαμικού Κράτους εξέδωσε προφορική φάτουα με την οποία διατάσσει τα μέλη του να σκοτώνουν βρέφη που γεννιούνται με σύνδρομο Down, με άλλες γενετικές ανωμαλίες και παιδιά με ειδικές ανάγκες!
Σύμφωνα με τους Ιρακινούς ακτιβιστές, τα περισσότερα παιδιά που γεννιούνται με σύνδρομο Down είναι εκείνα ξένων που έχουν καταταχθεί στον ISIS και έχουν παντρευτεί γυναίκες από το Ιράκ, τη Συρία και την Ασία.
Το Mosul Eye υποστηρίζει πως υπάρχουν ήδη 38 τέτοιες περιπτώσεις. Μάλιστα, τα παιδάκια που εκτελέστηκαν εκείνη την περίοδο ήταν ηλικίας από μιας εβδομάδας μέχρι τριών μηνών! Τα σκότωσαν είτε με θανατηφόρα ένεση είτε τα έπνιξαν. Οι δολοφονίες έγιναν στη Συρία και τη Μοσούλη, στο Ιράκ.