Κλωτσώντας μια μπάλα στις φυλακές Δομοκού

Αυτόν τον ξεχωριστό αγώνα ποδοσφαίρου, στις φυλακές υψίστης ασφαλείας Δομοκού, διοργάνωσε η «Pressing Team στον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό» υπό την αιγίδα του ΠΣΑΤ. Εκεί ήταν και το Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Μπήκαμε σε ένα βανάκι στην Αθήνα κι ο καθένας σκεφτόταν στη διαδρομή τι από όσα έχει διαβάσει και ακούσει κατά καιρούς για τις φυλακές τύπου Γ του Δομοκού θα είναι ίδιο ή και διαφορετικό: Αυτοσχέδια μαχαίρια, αιματηρές συμπλοκές που αφήνουν -ακόμη και- νεκρούς! Άγραφοι νόμοι της φυλακής και κώδικες τιμής. Όταν φτάσαμε είχε συννεφιά, οι γκρι τοίχοι έπαιρναν ακόμη πιο γκρι απόχρωση από την πραγματική και οι σομόν «πύργοι ασφαλείας» έσπαγαν τη... μονοτονία από τα συρματοπλέγματα. Ελεύθεροι σκοπευτές πάνω σε αυτούς, με όπλα, όπως βλέπει κανείς στις αμερικανικές ταινίες.

Γνώριζα πως από τις φυλακές του Δομοκού πέρασε ο Σάββας Ξηρός και ο Νίκος Μαζιώτης και πως κρατείται εκεί ο Αλκέτ Ριζάι, ο Αλβανός βαρυποινίτης που είχε αποδράσει με ελικόπτερο από τις φυλακές Κορυδαλλού μαζί με τον Βασίλη Παλαιοκώστα το 2006. Δεν περίμενα, όμως πως θα παίζαμε μπάλα μαζί του! Πως μετά θα καθόμασταν όλοι μαζί, αθλητικοί δημοσιογράφοι και κρατούμενοι, θα τρώγαμε παρέα και θα μιλούσαμε για αθλητισμό, αλλά και για τα μαθήματα που πολλοί επιλέγουν στο σχολείο δεύτερης ευκαιρίας.

«ΜΗ ΜΑΣ ΞΕΧΝΑΤΕ»

«Έσπασε η ρουτίνα μας! Άλλαξε λίγο η καθημερινότητά μας,» μας είπε ο Αλκέτ Ριζάι στην ερώτηση «πως τους φάνηκε αυτή η πρωτοβουλία». Κατά τη διάρκεια του αγώνα, οι... γηπεδούχοι μας είχαν παραχωρήσει παίκτες τους ώστε να είναι ισοδύναμες οι ομάδες, αφού υπερτερούσαν αγωνιστικά. Δεν έλλειψαν και τα πειράγματα μεταξύ μας γι΄ αυτό! Μας αγκάλιασαν και έδειξαν κατανόηση πως εμείς... στη δική μας καθημερινότητα... κουνάμε μόνο τα δάχτυλά μας στο πληκτρολόγιο. «Βλέπουμε μόνο τσιμέντο τις άλλες ημέρες,» κατέθεσε ένας άλλος κρατούμενος. Το γήπεδο ποδοσφαίρου της φυλακής έχει θέα το πράσινο, βρίσκεται σε άνοιγμα και η ψυχή νιώθει πιο ελεύθερη. Οι κρατούμενοι, όμως, συνήθως προαυλίζονται σε χώρους που υπάρχουν σε κάθε μία πτέρυγα, με ψηλούς τοίχους, τσιμεντένιο δάπεδο και μπασκέτες για λόγους ασφαλείας.

«Έχουμε ανάγκη για μπάλες ποδοσφαίρου, μπάσκετ, διχτάκια για τέρματα 5Χ5 και όργανα γυμναστικής. Επίσης αθλητικό ρουχισμό! Μακάρι να έρχεστε πιο συχνά! Να μας τα φέρετε! Μη μας ξεχάσετε!» μας ζήτησαν.

«ΑΠΟ ΤΟ 2015 ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΠΟΛΛΑ ΒΗΜΑΤΑ»

Στις 21 Φεβρουαρίου 2015, στην περιοχή Κουβέλα Στυλίδας, δολοφονήθηκε, έξω από το σπίτι του ο Αρχιφύλακας των Φυλακών Δομοκού, Σεραφείμ Καλλιμάνης. Ο Αρχιφύλακας που τον διαδέχτηκε, ο Γιώργος Γκίζας, αγωνίστηκε στην ομάδα των κρατουμένων, μας ξενάγησε εν συνεχεία στους χώρους των φυλακών και μας έδωσε απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις μας. Είναι ο άνθρωπος που περνά τις περισσότερες ώρες της ημέρας με τους κρατούμενους.

Μας είπε: «Το 2012 οι φύλακες είχαμε προχωρήσει σε απεργίες. Οι κρατούμενοι κοιμόντουσαν στο πάτωμα ανά τέσσερις σε κάθε κελί. Ζητούσαμε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για εκείνους, έναν μόνιμο γιατρό και έναν κοινωνικό λειτουργό που δεν υπήρχαν. Οι συνθήκες κράτησης ήταν απαράδεκτες. Μας ρωτούσαν “μα απεργείτε εσείς για τους φυλακισμένους”. Tους απαντούσαμε “ ναι, γιατί η δική τους ψυχολογική κατάσταση έχει αντίκτυπο σε εμάς”. Από το 2015 έχουν γίνει πολλά βήματα. Εχουμε γιατρό, κοινωνικό λειτουργό». Μας σύστησε εν συνεχεία στις 3 νοσηλεύτριες που έχουν προσληφθεί και μας έδειξε το οδοντιατρείο των φυλακών. «Εχουμε πλέον και 2 οδοντογιατρούς. Έναν μόνιμο και έναν εξωτερικό. Σίγουρα χρειάζεται να γίνουν κι άλλα, αλλά η αλήθεια είναι πως έχουν γίνει πολλά αυτά τα δύο χρόνια». Μας εξήγησε πως ο αθλητισμός είναι η μεγαλύτερη διέξοδος για τους κρατούμενους και μας έδειξε ένα από τα έξι γυμναστήρια με όργανα που διαθέτουν. «Μόνο τα δύο είναι σε τόσο καλή κατάσταση. Βάζουν κι οι ίδιοι λεφτά και τα φτιάχνουν. Με δικά τους λεφτά έχουν βάψει τους τοίχους της φυλακής. Οσοι έχουν χρήματα (σ.σ. τους τα καταθέτουν μέλη της οικογένειάς τους σε ειδικό λογαριασμό) αγοράζουν τηλεόραση για να βλέπουν στο κελί τους».

«ΜΑΣ ΒΟΗΘΗΣΕ Ο ΝΟΜΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ»

Τον ρωτήσαμε την άποψή του για το νόμο Παρασκευόπουλου και απάντησε: «Η δική μου άποψη είναι πως μας βοήθησε. Η αποσυμφόρηση των φυλακών ήταν απαραίτητη. Εκεί που κάποιος θα έβγαινε στους 12 μήνες βγήκε στους 10... αυτή είναι η διαφορά. Θα έβγαινε ούτως ή άλλως σε 2 μήνες. Κατά καιρούς, όσο θυμάμαι, σε όλες τις κυβερνήσεις, οι περισσότεροι υπουργοί έχουν περάσει ανάλογους νόμους».

Κλείνοντας, εξήγησε για το δικό του ρόλο και αυτόν των συναδέλφων του: «Με τα χρόνια έχουν μπει και πιο μορφωμένα παιδιά στη δουλειά μας. Παλιά δεν έλεγαν ούτε καλημέρα στους κρατούμενους. Η δουλειά των Σωφρονιστικών Yπαλλήλων δεν είναι να είμαστε δικαστές ή Θεοί στις φυλακές, είμαστε εδώ για να συνεργαζόμαστε και να βοηθάμε, ώστε και οι συνθήκες να γίνονται καλύτερες, αλλά και οι κρατούμενοι να βγαίνουν πιο ομαλά και καλύτεροι προς την κοινωνία. Για αυτό μας είδατε και να αθλούμαστε και να αγωνιζόμαστε μαζί τους. Ο αθλητισμός ενώνει».

ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ

Ανάμεσα στα βήματα προς το καλύτερο που έχουν γίνει στις Φυλακές Δομοκού είναι και το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας που επαναλειτούργησε με αναστολή λειτουργίας το 2016. Ο νυν διευθυντής του Σχολείου, Δημήτρης Μπαρτζάκας, ήταν αρχικά ο μόνος εκπαιδευτικός σε τρία τμήματα το 2016-17, με περίπου 45 άτομα, ενώ το ίδιο διάστημα γράφτηκαν και στο Λύκειο ως κατ’ ιδίαν διδαχθέντες 7 άτομα. Εφέτος, είχαν περισσότερη βοήθεια από το υπουργείο και τα τμήματα αυξήθηκαν σε 5, ενώ 23 μαθητές είναι εγγεγραμμένοι στο Λύκειο λαμβάνοντας ενισχυτική διδασκαλία (σ.σ. εθελοντικά από τους εκπαιδευτικούς των φυλακών). Τρεις έγκλειστοι φοιτούν στο πανεπιστήμιο με τις υποτροφίες του ΕΑΠ, ενώ σε μια διετία 15 κρατούμενοι έδωσαν και πέρασαν εξετάσεις Δημοτικού.

«ΔΑΣΚΑΛΕ, ΠΕΤΑΞΑ ΤΑ ΜΑΧΑΙΡΙΑ»

«Το σχολείο στις φυλακές είναι αυτή τη στιγμή το μοναδικό μέσο μείωσης της υποτροπής στην εγκληματικότητα. Σύμφωνα με τις Αρχές Εκπαίδευσης Ενηλίκων, η μάθηση μετασχηματίζει τους ανθρώπους. Το πόσο θετικά αυτό διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, από κρατούμενο σε κρατούμενο.

Έχω δει μεγάλες αλλαγές. Για παράδειγμα, ένα παιδί Ρομά, αλβανικής καταγωγής, που ζει στη Θήβα και γεννήθηκε εκεί. Στις φυλακές Αυλώνα ήταν πάντα με το μαχαίρι στην τσέπη. Είτε πήγαινε στο σχολείο είτε όχι, το είχε εκεί. Τον έλεγαν «Αντεροβγάλτη». Δεν είχε απολυτήριο Δημοτικού. Αυτός ο άνθρωπος μόνος του, μου είπε «Δάσκαλε, πέταξα τα μαχαίρια, δεν ξαναασχολούμαι με το έγκλημα. Μου άρεσε πολύ το σχολείο». Τώρα είναι στο Γυμνάσιο, είναι και στη Θεατρική Ομάδα. Αυτή δημιουργήθηκε με την βοήθεια του υπουργείου Δικαιοσύνης πέρυσι. Εφέτος, θα ανεβάσουμε τους “ Παίκτες” του Γκόγκολ,» δήλωσε ο διευθυντής του Σχολείου, Δημήτρης Μπαρτζάκας, αλλά στην ερώτηση για τη στήριξη από την τοπική κοινωνία εξήγησε πως αυτή δεν υπάρχει από το Δήμο, ενώ όποτε χρειάστηκαν εθελοντές, παρά την έκκληση, δεν εμφανίστηκε κανένας. «Έρχονται εθελοντές από την Αθήνα για το Θέατρο με μεγάλο κόπο και έξοδα από την τσέπη τους. Δεν υπάρχει βοήθεια, δυστυχώς, από την τοπική κοινωνία,» επισήμανε ο Δημήτρης Μπαρτζάκας.

Τα μέλη της Pressing Team συγκέντρωσαν και προσέφεραν στους κρατούμενους είδη ατομικής υγιεινής (αφρόλουτρα, σαμπουάν, σαπούνια κλπ).

Ο αγώνας διεξήχθη σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής και την Διεύθυνση Υπηρεσιακής Επάρκειας και Διαχείρισης Κρίσεων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εκπρόσωποι των οποίων παραβρέθηκαν στις φυλακές.

Η δράση τέθηκε υπό την αιγίδα του ΠΣΑΤ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αθλητικού Τύπου), που εκπροσωπήθηκε από τον πρόεδρό του, Γιάννη Θεοδωρακόπουλο.

Οι εμφανίσεις της Pressing Team για τον συγκεκριμένο αγώνα, ήταν μια ευγενική χορηγία της UMBRO Hellas, που προσέφερε επίσης και μια μπάλα ποδοσφαίρου στους κρατούμενους.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ