Μπαρτσελόνα: Οι λόγοι του «κατήφορου»

Το 8-2 από την Μπάγερν Μονάχου -η βαρύτερη ήττα στην ιστορία της Μπαρτσελόνα- σηματοδότησε το οριστικό κλείσιμο του κύκλου της κορυφαίας ομάδας του καταλανικού συλλόγου και μίας εκ των σπουδαιότερων στα χρονικά του αθλήματος

Eίχε διαφημιστεί ως πρόωρος τελικός. Εν μέρει όχι άδικα. Από τις οκτώ ομάδες που βρέθηκαν στη Λισαβόνα για το πρωτοφανές στα χρονικά του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου φάιναλ 8 (που αποτέλεσε την «απάντηση» της ΟΥΕΦΑ στις ανάγκες των καιρών, λόγω κορονοϊού, υγειονομικών συνθηκών και περιορισμένου χρόνου μεταξύ της τρέχουσας και της επόμενης σεζόν), άλλωστε, ήταν οι μόνες που είχαν κατακτήσει το «τρόπαιο με τα μεγάλα αυτιά». Από πέντε φορές έκαστη.

Κι όμως, στο Μπαρτσελόνα – Μπάγερν Μονάχου έλειπε το κατεξοχήν στοιχείο που, είθισται, να χαρακτηρίζει αγώνες του Τσάμπιονς Λιγκ και ειδικά σε μια τόσο «προχωρημένη» φάση, όπως τα προημιτελικά: ο ανταγωνισμός. Με υπαιτιότητα των Καταλανών, που έδειχναν σε όλο το ματς όχι μόνο ανήμποροι να αντιπαρατεθούν στους Βαυαρούς -θυμίζοντας αγώνα παίδων εναντίον αντρών- αλλά και ότι δεν είχαν καμιά θέση εκεί.

Από την κλήρωση κιόλας της 10ης Ιουλίου, που διαφαινόταν το «σταύρωμα» των «μπλαουγκράνα» με τους «κόκκινους» του Μονάχου (αφού οι μεν Ίβηρες είχαν πάρει 1-1 στη Νάπολι και οι Τεύτονες είχαν συντρίψει 3-0 στο Λονδίνο την Τσέλσι), ο φαβοριτισμός της ομάδας του Φλικ ήταν έντονος, κυρίως λόγω των «χαμηλών πτήσεων» της Μπαρτσελόνα σε όλη τη σεζόν και ειδικότερα μετά τη διακοπή λόγω του κορονοϊού.

Ωστόσο ουδείς -ούτε ο φανατικότερος φίλος της Μπάγερν στα πλέον μύχια όνειρά του ούτε ο πλέον απαισιόδοξος υποστηρικτής της Μπάρτσα στους εφιάλτες του- μπορούσε να προβλέψει τέτοιο... μονότερμα, τέτοιο εκκωφαντικό αποτέλεσμα, το οποίο, βάσει της εικόνας του αγώνα, μάλλον είναι... κολακευτικό για τους ηττημένους!

Το 8-2 δεν είναι ιστορικό μόνο γιατί αποτέλεσε την παρθενική φορά που μια ομάδα πέτυχε τόσα γκολ σε προημιτελικό αγώνα της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης. Ούτε γιατί συνιστά τη βαρύτερη ήττα στην ευρωπαϊκή ιστορία της Μπαρτσελόνα (που είχε να δεχθεί τόσα τέρματα σε οποιαδήποτε διοργάνωση από το 1946). Είναι, κυρίως, γιατί αποτέλεσε το περιβόητο και πολυθρύλητο κλείσιμο του κύκλου της κορυφαίας ομάδας στην ιστορία του καταλανικού συλλόγου αλλά και μίας από τις (όχι περισσότερες από τα δάχτυλα του ενός χεριού...) σπουδαιότερες στα χρονικά του αθλήματος.

Μιας ομάδας που, όχι μόνο βάσει των τίτλων που κατέκτησε, από το 2008 που τέθηκαν τα θεμέλιά της, αλλά και του πόσο επηρέασε και εξέλιξε το σπορ, έφτασε το όνομά της να θεωρείται συνώνυμο της ποδοσφαιρικής κορυφής! Το 8-2 αποτέλεσε την οριστική «ταφόπλακα» αυτού του (με πολύ ιδρώτα και... θέαμα) κεκτημένου. Την απομυθοποίηση. Κάτι ανάλογο υπέστη η Βραζιλία στο 7-1 από τους Γερμανούς. Όσο ψηλότερα βρίσκεται κάποιος τόσο περισσότερο θόρυβο κάνει η πτώση του. Ακολουθεί η σκιαγράφηση της περιδίνησης έως αυτήν...

Η αποχώρηση Πεπ, ο αδικοχαμένος Τίτο και η μετωπική Μέσι - «Λούτσο»!

Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται λόγος για κλείσιμο του κύκλου της Μπαρτσελόνα. Μόνο που εκείνο που πολλοί προέβλεψαν (ή ευχήθηκαν...) πολλάκις, για να διαψευστούν εν συνεχεία από τα γεγονότα, είναι πλέον πανθομολογούμενο στην πρωτεύουσα της Καταλονίας.

Η πρώτη φορά που καταγράφηκε ο όρος ήταν το 2012, όταν αποχώρησε ο αρχιτέκτονας και εμπνευστής της, Πεπ Γκουαρντιόλα, έχοντας χάσει το πρωτάθλημα (από τη Ρεάλ Μαδρίτης του Μουρίνιο) και το Τσάμπιονς Λιγκ (από την Τσέλσι). Την επόμενη χρονιά, σε πείσμα των «ειδημόνων», με τον πρώην βοηθό του, Τίτο Βιλανόβα, στον πάγκο, κατακτάται διά περιπάτου το πρωτάθλημα ισοφαρίζοντας το ρεκόρ συγκομιδής πόντων (100). Ωστόσο, τα περί «τέλους εποχής» ξανακούστηκαν αφού η Μπάγερν Μονάχου την απέκλεισε στην 4άδα με συνολικό σκορ 7-0 (πρωτοφανές στα χρονικά των ημιτελικών του θεσμού) σε δύο ματς. Λεπτομέρειες, για όσους το ενστερνίζονταν, ότι ο τραυματίας Μέσι ήταν ως άλλος... Ελ Σιντ παρών στο πρώτο ματς και απών στο δεύτερο, ενώ ο αδικοχαμένος τεχνικός είχε ξεκινήσει την άνιση μάχη με την επάρατη νόσο (σ.σ. παραιτήθηκε το καλοκαίρι που ακολούθησε).

Με τον διάδοχό του, Τάτα Μαρτίνο, ξανά το ίδιο... βιολί, αφού τη σεζόν 2013-14 μόνο το Σούπερ Καπ κατακτήθηκε. Ωστόσο, η αποχώρηση του Αργεντινού και η έλευση του (γνωρίζοντος πρόσωπα και πράγματα, καθότι παλαίμαχος και πρώην τεχνικός της 2ης ομάδας) Λουίς Ενρίκε είχαν ως αποτέλεσμα η Μπαρτσελόνα να γίνει η μοναδική ομάδα πανευρωπαϊκά με δύο τρεμπλ στην τροπαιοθήκη της!

Ωστόσο το ριπίτ του έπους του 2009 είχε διαφορετική αφετηρία έξι χρόνια αργότερα. Δεν ήταν απόρροια... σταλινικών ποσοστών κατοχής της μπάλας ή διαρκούς πίεσης στο μισό του αντιπάλου. Η Μπαρτσελόνα με τον Αστουριανό τεχνικό δεν... ντρεπόταν να παίξει πίσω από την μπάλα, για να βγει στην κόντρα, ενώ στην επίθεση δεν βασιζόταν σε ομαδικότητα και αυτοματισμούς, αλλά στον οίστρο και την ποιότητα της επιθετικής τριάδας «MSN» (Μέσι, Σουάρες, Νεϊμάρ). Για πολλούς, της κορυφαίας που εμφανίστηκε σε συλλογικό επίπεδο…

Ωστόσο, κομβικό για να… ξεχαστούν τα περί «κλεισμένου κύκλου» αποτέλεσε ένα επεισόδιο Μέσι – Λουίς Ενρίκε στον πρώτο αγώνα της χρονιάς, στο «Ανοέτα». Ο Μέσι, άρτι αφιχθείς από Αργεντινή, μένει στον πάγκο 45 λεπτά. Μπαίνει στην επανάληψη ενώ η Μπάρτσα έχανε (1-0) ρωτώντας ειρωνικά: «Τώρα είμαι καλός;». Στην επόμενη προπόνηση, ανοιχτή στο κοινό, δεν εμφανίζεται επικαλούμενος στομαχόπονο, αλλά είναι κοινό μυστικό το «ρήγμα» με τον προπονητή. Η παρέμβαση των Τσάβι (τελευταία του σεζόν) και Ινιέστα καθώς και των Θουμπιθαρέτα – Πουγιόλ (τότε αθλητικός διευθυντής και βοηθός του αντίστοιχα) απέφερε ανακωχή αρχικά και γεφύρωμα της διαφοράς ακολούθως.

Από το τρεμπλ του «ΜSN» στον «διαχειριστή» Βαλβέρδε… εσωτερικού

Εκείνο το επεισόδιο, παρότι «συγκόλλησε» την ομάδα, για να φτάσει στην επίτευξη των στόχων της, αποτέλεσε απαρχή της σταδιακής αλλοίωσης της ιεραρχίας της ομάδας. Η «δύναμη» των παικτών πλέον ήταν σχεδόν θεσμοθετημένη, έχοντας ξεπεράσει εκείνη του προπονητή, φτάνοντας σε επίπεδα ισότιμου συνομιλητή με τη διοίκηση, αφού ναι μεν το ρόστερ ήταν πανάκριβο, αλλά κατά το κοινώς λεγόμενον «τα έφερνε» στα ταμεία.

Έτσι, όταν το καλοκαίρι του 2017 ο Λουίς Ενρίκε αποχώρησε (μετά από ένα ακόμη νταμπλ και ένα Κύπελλο, με συνολικά 9 τίτλους σε 3 χρόνια), η Μπαρτσελόνα δεν έψαξε κάποιον σαν εκείνον (εκρηκτικό και αυταρχικό), αλλά πήγε σε λογική διαχείρισης.

Με αυτό το σκεπτικό (και την ποδοσφαιρική του προϋπηρεσία στον σύλλογο) επελέγη ο Ερνέστο Βαλβέρδε. Ωστόσο, το «μυρμήγκι», πλην της φυγής του Νεϊμάρ, έπρεπε να βρει «αντίδοτο» για τα πρώτα σημάδια αγωνιστικής παρακμής που είχαν κάνει την εμφάνισή τους την προηγούμενη σεζόν: τόσο στο «Παρκ ντε Πρενς» κόντρα στην Παρί Σεν Ζερμέν όσο και στο Τορίνο με τη Γιουβέντους. Κι αν το 4-0 του Παρισιού στους «16» ανετράπη με εκείνο το επικό 6-1 στο «Καμπ Νόου», από το 3-0 του Πιεμόντε δεν υπήρχε επιστροφή.

Οι «μπλαουγκράνα» δυσκολεύονταν πια να ακολουθήσουν τον υψηλό ρυθμό που έδιναν στα εκτός έδρας ματς οι αντίπαλοί τους. Έτσι, παρότι ο Βαλβέρδε πήρε το πρωτάθλημα αήττητος, φτάνοντας και στο νταμπλ, η αδυναμία η δική του αλλά και των παικτών να διαχειριστούν την εντός έδρας νίκη 4-1 επί της Ρόμα απέφερε ένα σοκαριστικό 3-0 στο «Ολίμπικο» και αποκλεισμό στα προημιτελικά. Πέραν του φιάσκου στην «αιώνια πόλη», του καταμαρτυρείτο συντηρητική προσέγγιση (εγκατάλειψη του 4-3-3 και επιλογή του 4-4-2, απουσία εξτρέμ, με τους διαδοχικούς τραυματισμούς του Ντεμπελέ).

Πολλοί ζήτησαν την αποπομπή του. Ακόμη περισσότεροι την επόμενη σεζόν, όπου, παρότι ξαναπήρε το πρωτάθλημα με ρεκόρ διαφοράς από τη Ρεάλ Μαδρίτης (+19), στον ημιτελικό επαναλήφθηκε το κάζο της Ρώμης, στο «Άνφιλντ». Η Μπαρτσελόνα, παρότι κέρδισε 3-0 στην Καταλονία, συνετρίβη 4-0 από τη Λίβερπουλ (που έπαιζε δίχως Σαλάχ και Φιρμίνο), αφού δεν μπόρεσε να αντέξει τον φρενήρη ρυθμό των «κόκκινων» του Κλοπ.

Δίχως ψυχολογία από τη 2η (και τελευταία) ευρωπαϊκή ήττα επί των ημερών Βαλβέρδε χάθηκε και το Κύπελλο, αλλά οι διοικούντες αντί να προβούν σε αλλαγή προπονητή τότε, το έκαναν τον φετινό Γενάρη μετά την απώλεια του Σούπερ Καπ στη Σ. Αραβία. Παρότι η ομάδα, χωρίς να εντυπωσιάζει, ήταν επικεφαλής στο πρωτάθλημα (έστω στην ισοβαθμία), ενώ είχε τερματίσει πρώτη και αήττητη στον δυσκολότερο όμιλο του Τσάμπιονς Λιγκ με Ντόρτμουντ και Ίντερ…

Οι ισχνές αγελάδες του Σετιέν και οι «ιερές αγελάδες» των αποδυτηρίων

Ο λόγος που «επιβίωσε» ο Βαλβέρδε μετά το «Άνφιλντ» λέγεται πως ήταν η στήριξη των παικτών, η οποία εκδηλώθηκε και μετά την αποπομπή του. Το έκαναν γιατί καλοπερνούσαν και του είχαν πάρει τον… αέρα (όπως υπαινίχθηκε ο μέχρι την Τρίτη αθλητικός διευθυντής και πρώην παλαίμαχος Ερίκ Αμπιντάλ προκαλώντας την μήνιν και τη δημόσια τοποθέτηση του Λιονέλ Μέσι); Το έκαναν γιατί τον εκτιμούσαν; Το μόνο σίγουρο είναι πως, παρά τα αγωνιστικά προβλήματα, υπήρχε μια έξωθεν καλή μαρτυρία. Ακολούθησε ξεχαρβάλωμα. Ενδεικτικό ότι εγκαταλείφθηκε η παράδοση πριν από τα ματς οι παίκτες να σχηματίζουν κύκλο στο κέντρο του γηπέδου και να εμψυχώνουν αλλήλους, Ούτε για τα μάτια του κόσμου δεν γινόταν, δείχνοντας πως κάτι είχε «σπάσει». Ταυτόχρονα οι σχέσεις με τον καινούργιο τεχνικό Κίκε Σετιέν ήταν τυπικές.

Ο 61χρονος απέτυχε να κερδίσει τον σεβασμό. Αφενός η δήλωσή του ότι τη μια μέρα συναναστρεφόταν… αγελάδες και την άλλη τους παίκτες της Μπαρτσελόνα, αφετέρου το (άτιτλο) βιογραφικό -όπου η μεγαλύτερή του επιτυχία ήταν ένα 4-3 της Μπέτις στο «Καμπ Νόου» (σ.σ. μοναδική εντός έδρας ήττα του Βαλβέρδε σε 2,5 χρόνια)- καθώς και η ανυπαρξία προϋπηρεσίας στον σύλλογο τον κατέστησαν «κλοτσοσκούφι» των «ιερών αγελάδων» των αποδυτηρίων!

Τα οποία έχασε οριστικά, όταν ο βοηθός του, Έντερ Σαράμπια, εντοπίστηκε να εκστομίζει «γαλλικά» για την εμφάνιση κάποιων ποδοσφαιριστών στην ήττα στο «κλάσικο» του «Μπερναμπέου». Παίκτες που έχουν πάρει τα πάντα, με υπερμεγέθη εγωισμό, δεν μπορούσαν να ανεχθούν «κάποιον» Σαράμπια να τους δείχνει με το δάχτυλο. Έτσι παρατηρήθηκε το φαινόμενο, μετά τη διακοπή για τον κορονοϊό, ο Μέσι να αδιαφορεί για εντολές (που συνήθιζε να δίνει ο βοηθός αντί του τεχνικού) ή τα διαλείμματα για νερό να μοιάζουν με σκόρπια διαδήλωση…

Επιπρόσθετα, ο Σετιέν απέτυχε να κερδίσει το λαϊκό έρεισμα. Στην ομάδα -που δεδομένα είχε θέματα, λόγω μιας προσχηματικής προετοιμασίας, η οποία αναλώθηκε σε φιλικά για να γεμίσουν τα ταμεία- δεν έδωσε ώθηση αλλά ούτε υλοποίησε τα υπεσχημένα για χρησιμοποίηση νεαρών. Ο φέρελπις Πούιγκ έπαιξε μετά τη διακοπή του κορονοϊού λόγω τραυματισμού του Ντε Γιονγκ, αλλά καίτοι έδειξε ότι προσδίδει ταχύτητα και νεύρο, σε μια «βαριά» μεσαία γραμμή, στην Ευρώπη... ξεχάστηκε. Όπως και η αποκάλυψη της σεζόν, ο Άνσου Φάτι. Είχε παραδεχθεί, άλλωστε, ότι κωλύεται να βάλει πιτσιρικάδες, αφού αν χαθούν οι στόχοι θα εκδιωχθεί. Απεπέμφθη τελικά με τη «ρετσινιά» ότι άφησε την Μπαρτσελόνα άτιτλη, πρώτη φορά από το 2008, του 8-2 και της γηραιότερης 11άδας που εμφάνισαν οι «μπλαουγκράνα» σε ευρωπαϊκό ματς (μ.ό. 30 έτη) κόντρα στους Βαυαρούς...

Το απαρνηθέν DNA, τα 300 εκατ. ευρώ για τρεις παίκτες και η υπόθεση Νεϊμάρ
Όμως, αν ο Σετιέν αποδείχθηκε «λίγος», υπάρχει «αλλά»: ο 61χρονος, που έζησε το όνειρό του (ώσπου έγινε εφιάλτης), δεν ήρθε μόνος του... Κάποιοι τον προσέλαβαν δίνοντάς του, μάλιστα, διετές συμβόλαιο ως δείγμα στήριξης, μήπως ξεχαστεί ότι ήταν επιλαχών, μετά την άρνηση Τσάβι. Δεν ήταν το πρώτο ούτε το μόνο λάθος της διοίκησης Μπαρτομέου. Παρότι ο Καταλανός παράγων δήλωσε αμετανόητος για την αποπομπή Βαλβέρδε, μάλλον κατάλαβε γιατί έγινε ο πρώτος που απέλυσε προπονητή μεσούσης της περιόδου, μετά τη σεζόν 2002-03 (ο μακαρίτης Ράντομιρ Άντιτς αντί του Φαν Χάαλ). Δεν αντιδρούν όλοι οι ποδοσφαιρικοί οργανισμοί εξίσου στα ίδια ερεθίσματα. Άλλοι με «ηλεκτροσόκ» ζωντανεύουν, άλλοι δεν αντέχουν. Η Μπαρτσελόνα και τότε έμεινε άτιτλη. Δεν το ‘χει στο DNA της.

Εκεί βρίσκονται οι ποδοσφαιρικές διδαχές του Κρόιφ για ανάδειξη παικτών από τη Μασία. Ωστόσο, οι διοικούντες επιδόθηκαν σε δαπανηρότατες μεταγραφές. Κοουτίνιο, Ντεμπελέ και Γκριεζμάν κόστισαν πάνω από 300 εκατ. ευρώ, αλλά με τις επιδόσεις τους (ο Κοουτίνιο, που σκόραρε δις στην 8άρα, είναι εκεί δανεικός, ο Ντεμπελέ συνέχεια στο αναρρωτήριο και ο Γκριεζμά, ακόμη «ψάχνεται») συντηρούν τους θαυμαστές του Νεϊμάρ στις τάξεις των οπαδών και εντός ποδοσφαιρικού τμήματος! Παρότι ο Βραζιλιάνος προ 3ετίας απαρνήθηκε την Μπάρτσα για την Παρί, που κατέβαλε 222 εκατ. ευρώ. Χρήματα που οι Καταλανοί διοικούντες διατυμπάνιζαν ότι δεν δίνονται για έναν ποδοσφαιριστή. Άλλο ένα λάθος...

Όπως και η διαχείριση των πετροδόλαρων, με τα κενά σε χαφ και οπισθοφυλακή να παραμένουν. Εξάλλου, τα «μεγάλα κεφάλια» των «αποδυτηρίων» ζητούσαν το περασμένο καλοκαίρι την επιστροφή του «Νέι» και η διοίκηση, αντί να το «ξεκόψει» για έναν παίκτη που τη μήνυσε για μη καταβολή πριμ... ανανέωσης (ενώ είναι στην Παρί), προκειμένου να μη δυσαρεστηθούν έφτασε να προσφέρει τη μισή ομάδα! Δημιουργώντας γκρίνιες σε όσους παίκτες ακούστηκε ότι προσφέρονται ως έμψυχα ανταλλάγματα (π.χ. Ράκιτιτς) αλλά και για το τελικό αποτέλεσμα, αφού ο Μέσι αμφισβήτησε αν έγινε το παν για να επανέλθει ο φίλος του. Το στραβό κλίμα... αποστράβωσε με την πληροφορία ότι η διοίκηση πλήρωνε δυσφημιστικές καμπάνιες κατά παικτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Νέα μετωπική πυροδότησε ο κορονοϊός, με τους διοικούντες να ζητούν μειώσεις από τους ποδοσφαιριστές, διαλύοντας την ψευδαίσθηση οικονομικής ευμάρειας.

Υπό το βάρος της 8άρας, προκηρύχθηκαν εκλογές τον επόμενο Μάρτη, αφού ούτε στις ποδοσφαιρικές δημοκρατίες υπάρχουν αδιέξοδα. Ωστόσο, χρειάζονται σχέδια, σύμπνοια, χρόνος και χρήμα, σε μία δύσκολη συγκυρία, για να επανέλθει η Μπαρτσελόνα, που επανεκκινεί για την επιστροφή στην ευρωπαϊκή κορυφή έχοντας στον πάγκο εκείνον που, σκοράροντας στο «Γουέμπλεϊ» το 1992, την έφερε πρώτη φορά εκεί (Ρόναλντ Κούμαν).