Alice Munro: «Αυτό που σκόπευα να σου πω».

Ο θάνατος της Alice Munro μας οδήγησε όλους πίσω στα γραφτά της και στα ίχνη της συγγραφικής της μεγαλοφυίας. Όταν αναφέρεσαι σ' ένα μεγάλο συγγραφέα δεν χρειάζεται να διατρέξεις όλο του το έργο. Αρκούν μερικές σελίδες του για να σου αποκαλυφθεί το θαύμα της δημιουργικής γραφής.

Η Munro θεωρείται δικαίως «Τσέχοφ του Καναδά». Όπως ο Ρώσος έτσι κι εκείνη γράφει πάντοτε μέση, χωρίς αρχή και τέλος. Όπως ο Τσέχοφ έτσι και η Munro συλλαμβάνει μυθιστορηματικούς κόσμους αλλά προτιμά να τους συμπιέζει στα όρια της συντομίας.

Αν αναζητήσει κανείς την αφηγηματική της μανιέρα, δεν θα βρει ίσως καλύτερο δείγμα γραφής από το διήγημά της «Αυτό που σκόπευα να σου πω», που στα ελληνικά συμπεριλαμβάνεται σε μια επιλογή σύντομων ιστοριών με γενικό τίτλο «Η αγάπη μιας καλής γυναίκας», σε μετάφραση Τρισεύγενης Παπαϊωάννου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Όσοι αναζητούν το ύφος και την άριστη χρήση των βασικών εργαλείων της αφήγησης, θα βρουν στο διήγημα αυτό μια απίστευτη συμπύκνωση του νοήματος, χάρις σε μεθόδους αποσιώπησης και αφαιρετικού υπαινιγμού που χειρίζεται με δεξιοτεχνία η Καναδέζα διηγηματογράφος. Το συγκεκριμένο διήγημα είναι ένας ύμνος στην ουσιαστική σιωπή των ανθρώπων, σε όσα δεν λέγονται αλλά εννοούνται και εντέλει κάνουν τη διαφορά σε αυτή τη ζωή. Η Munro δεν τα συγκαλύπτει, δεν τα απωθεί αφηγηματικά, τα αφήνει απλά να αιωρούνται ανάμεσα στις λέξεις. Δεν πρόκειται για μυστικοπάθεια, δεν πρόκειται για συνωμοσία αλλά για μια στάση ζωής που γεννά τα πιο ευγενικά συναισθήματα τις πιο συγκινητικές σχέσεις, το ανεκπλήρωτο και τις πιο ευτυχίες ατυχίες.

Σπάνια διαβάζει κανείς ένα τόσο συμπεριληπτικό διήγημα που συμπυκνώνει καθολικά την ανθρώπινη εμπειρία, έτσι ώστε να μην λείπει καμία πτυχή της πραγματικότητας σε ό,τι μπορούμε και σε ό,τι δεν μπορούμε να αντιληφθούμε με την πρώτη ματιά. Το ύφος, οι αφηγηματικοί τρόποι, η ισορροπία των νοημάτων και οι φωτοσκιάσεις εννοιών και συναισθημάτων στο έργο της Munro υπερβαίνουν πιθανόν την ικανότητα οποιουδήποτε άλλου συγγραφέα στην εποχή μας.