Μέρες μυθιστορήματος - Ημέρα 6η

«Ο αναγνώστης του μυθιστορήματος αναζητά ανθρώπους από τους οποίους θα διαβάσει το νόημα της ζωής», επισημαίνει ο Μπένγιαμιν. Και σύμφωνα με τον γερμανό διανοητή ο αναγνώστης πρέπει εκ των προτέρων να είναι βέβαιος ότι θα βιώσει διαβάζοντας και τον δικό τους θάνατο, εν ανάγκη τον μεταφορικό τους θάνατο, που δεν είναι άλλος από το τέλος του μυθιστορήματος. Ο Μπένγιαμιν δεν δείχνει να πιστεύει στα ανοιχτά μυθιστορήματα. Ένας κόσμος μυθοπλασίας όσο μεγάλος κι αν είναι γεννιέται και πεθαίνει μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου. Αυτό είναι όλο.

Η συνέχεια ανήκει στο πεπρωμένο των ηρώων που κατά τον Μπένγιαμιν είναι πόλος έλξης για τον αναγνώστη. Το ξένο πεπρωμένο είναι ίσως το ίδιο το νόημα της ζωής που αναζητάμε απελπισμένα στις σελίδες ενός βιβλίου. Είναι η μοναδική εμπειρία ενός άλλου που δεν μπορούμε βέβαια να τη βιώσουμε στην πράξη αλλά μόνο στη φαντασία μας. Αν σκεφτούμε όμως ότι το πεπρωμένο αυτό ισοδυναμεί με την άγνοια του μέλλοντος, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια αδυσώπητη ειρωνεία, την ειρωνεία της ανθρώπινης μοίρας που όλοι λίγο πολύ μοιραζόμαστε. Όλοι είμαστε θύματα αυτής της ειρωνείας είτε το θέλουμε είτε όχι. Ακόμα και αν για κάποιο χρονικό διάστημα διευθετούμε πράγματα και καταστάσεις κατά το δοκούν, δεν θα αργήσει εκείνη η στιγμή της ανατροπής.

Ακόμα κι αν η ζωή αποδειχτεί ιδιαίτερα σπλαχνική με μας, έρχεται στο τέλος ο βαθύτερος κλονισμός κάθε ανθρώπινης εμπειρίας, ο θάνατος, με τον οποίο η μοίρα παίρνει πίσω το αίμα της. Το πεπρωμένο του ανθρώπου στη ζωή και στα βιβλία είναι παρόμοιο, όπως ακριβώς και η ειρωνεία της μοίρας. Το μυθιστόρημα προικισμένο με το τραγικό στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης δίνει, στις καλύτερες στιγμές του, αυτή την βαθιά αναπόδραστη αίσθηση της ανατροπής.