Δέκα Αναγνώσεις του Καμύ - Ανάγνωση 3η

«Ένας εύκολος τρόπος να γνωρίσει κανείς μια πόλη είναι να μάθει πώς δουλεύουν οι άνθρωποί της, πώς ερωτεύονται και πώς πεθαίνουν». Προτάσεις σαν κι αυτή που διαβάζει κάποιος στην πρώτη σελίδα ενός μυθιστορήματος δεν προϊδεάζουν καθόλου τον αναγνώστη για την εφιαλτική συνέχεια. Η «Πανούκλα» του Καμύ αποτελεί μια πολυσέλιδη αλληγορία, ίσως την εκτενέστερη αλληγορία στην Ιστορία της λογοτεχνίας αλλά και μια διαδικασία μεταμόρφωσης που παραπέμπει ευθέως στην Καφκική «Μεταμόρφωση».

Με αυτή την έννοια ένα μυθιστόρημα σαν την «Πανούκλα» που εκ πρώτης όψεως δεν μοιάζει τόσο μοντέρνο και ρηξικέλευθο όσο ο «Ξένος» αποκτά αίφνης τη θέση του στον κόσμο της νεωτερικότητας. Η επικαιρότητα αυτής της αλληγορίας έγινε κατανοητή ύστερα από την τελευταία πανδημία αλλά τις βαθύτερες προεκτάσεις της τις έχει επιβεβαιώσει η Ιστορία με τον πιο ολέθριο τρόπο.

Ωστόσο στο μυθιστόρημα αυτό θα πρέπει να αναζητήσουμε κι ένα κριτικό σχολιασμό του Καμύ για ό,τι γίνεται μόδα σε μια κοινωνία σαν την δική μας που διψά, είναι αλήθεια, για πρωτοτυπία και έμπνευση. Είμαστε τόσο κοινότοποι στον τρόπο που αγαπάμε, που εργαζόμαστε αλλά και στον τρόπο που πεθαίνουμε, ώστε καθετί που διεκδικεί τον χαρακτήρα της διαφορετικότητας να κατακτά αυτόχρημα μια εξέχουσα θέση.

Τα ποντίκια της πανώλης μπορεί να είναι και όλοι αυτοί οι φτωχοδιάβολοι της ασημαντότητας που επιπλέουν στα θολά νερά μιας εποχής μας η οποία πάνω από όλα στερείται την έμπνευση. Κι ίσως έτσι ο κώδωνας του κινδύνου που κρούει ο Καμύ σε αυτό το βιβλίο προσπερνά όσα συνέβησαν λίγα χρόνια πριν από την έκδοση του μυθιστορήματός του. Ένας μυθιστοριογράφος άλλωστε κοιτάζει πάντα μπροστά...