Δέκα αναγνώσεις του Σεφέρη - Ανάγνωση 10η

Οι «Δοκιμές» του Σεφέρη, όπως άλλωστε και οι «Μέρες» του δεν συμπληρώνουν την ποιητική του, απλά γιατί αυτή είναι άρτια και δεν έχει ανάγκη από κανενός είδους συμπλήρωμα. Ο δοκιμιακός λόγος του ποιητή είναι ένα άλλο πρόσωπό του και καλό θα είναι να μην το συγχέουμε με τους στίχους του.

Η λογοτεχνική θεωρία είναι με τον τρόπο της δημιουργία, ένα γοητευτικό παραλήρημα σκέψεων που μας οδηγεί στον πυρήνα των πραγμάτων. Σαν κάποιος να στηθοσκοπεί τη λογοτεχνία και να δίνει μια διάγνωση για την υγεία της.

Ο Σεφέρης υπήρξε ένας επίμονος τεχνοκρίτης, μια καθολική διάνοια με καθαρά και ανέφελα τοπία αλλά και ομιχλώδεις βουνοκορφές. Οι κρίσεις του υπηρετούν το δημιουργικό του έργο, και δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Ο δημιουργός είναι πάντοτε ένα περίκλειστο σύμπαν, χρειάζεται τη μοναξιά των αισθήσεων, για να ανακαλύψει το ρυθμό του. Είναι όμως κι αυτός που κατέχει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον τα μυστικά της τέχνης του.

Στη «Δοκιμή» του για τον Μακρυγιάννη, ο Σεφέρης πετά μες στις σελίδες του, όχι απρόσεκτα όπως ίσως φαίνεται με πρώτη ματιά, μια σκέψη για την πεζογραφία:

Η πρόζα που πάει να χορέψει είναι άσχημη πρόζα -δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα στον κόσμο από την πρόζα που λέγεται «ποιητική»- κι όλο το ζήτημα δεν είναι να τη γράψει κανείς ωραία αλλά να τη γράψει σωστά. Και δεν μπορεί να τη γράψει σωστά αν δεν έχει ορισμένα πράγματα να δείξει, που πιστεύει πως είναι αξιόλογα. Αν δεν έχει ένα σημαντικό περιεχόμενο.