Μπέκετ: «Ο Μπαλζάκ ναρκώνει τους ήρωές του με χλωροφόρμιο»

Ένα σχόλιο του Σάμιουελ Μπέκετ στα πρώτα του βήματα με το οποίο καταγγέλλει τον καθολικό ρεαλισμό των κλασικών μυθιστοριογράφων

Μπέκετ: «Ο Μπαλζάκ ναρκώνει τους ήρωές του με χλωροφόρμιο»

Στα πρώτα και, αρχικά τουλάχιστον, αδημοσίευτα κείμενά του ο Μπέκετ εκφράζει την αντίθεσή του στο ρεαλιστικό μυθιστόρημα και στους εκπροσώπους του, τον Μπαλζάκ ή την Τζέιν Όστιν. Σε τόνο διαμαρτυρίας ο Σάμιουελ Μπέκετ επισημαίνει:

Διαβάζοντας τον Μπαλζάκ αποκτάς την αίσθηση ενός χλωροφορμισμένου κόσμου. Είναι ο απόλυτος αφέντης του υλικού του, και το κάνει ό,τι θέλει, είναι σε θέση να προβλέψει και να υπολογίσει και την παραμικρή διακύμανση, να γράψει το τέλος προτού καν ολοκληρώσει την πρώτη παράγραφο, καθώς έχει μετατρέψει όλα του τα πλάσματα σε καλοκουρδισμένα στρατιωτάκια, τοποθετημένα όπου και όπως τον βολεύει ή κινούμενα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση ή με οποιαδήποτε ταχύτητα εκείνος κρίνει. Το όλο πράγμα, από την αρχή ως το τέλος, εκτυλίσσεται σε ένα μαγεμένο απόηχο γεγονότων.

Κατά πόσο όμως ο κόσμος του Μπαλζάκ είναι χλωροφορισμένος; Κατά πόσο ο Γάλλος συγγραφέας ναρκώνει τους ήρωές του και τους οδηγεί σαν υπνοβάτες στα μονοπάτια των προθέσεών του. Ο αστικός λαβύρινθος σίγουρα δεν είναι επινόηση του «βασιλιά των μυθιστοριογράφων». Ο Μπαλζάκ περιγράφει ή σχολιάζει ή αναλύει ή ξεμπροστιάζει ή όλα αυτά μαζί, τον κόσμο όπως ακριβώς τον βλέπει. Εφοδιασμένος με μια σπάνια οξυδέρκεια και μια κοινωνική παντογνωσία σκιαγραφεί ένα κόσμο δίνοντας ένα συναρπαστικό αφήγημα στους αναγνώστες του.

Δεν το βλέπει άραγε αυτό ο νεαρός Μπέκετ; Δεν το βλέπει, όσο εκλαμβάνει τα πάντα, ακόμα και τον ίδιον τον άνθρωπο, ως ασυνάρτητη πραγματικότητα που πρέπει να αποτυπωθεί εξίσου ασυνάρτητα. Επικίνδυνη θέαση των πραγμάτων που ευτυχώς στην πορεία διορθώνεται, καθώς ο ώριμος Μπέκετ αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως ο κόσμος είναι λιγότερο ασυνάρτητος από ό,τι νόμιζε αρχικά και πως στο τυχαίο υπάρχει μια κάποια λογική.