Πες μου τι διαβάζεις να σου πω ποιος είσαι…

Σήμερα ισχυριζόμαστε, κι έχουμε δίκιο, ότι η αφηγηματική επικράτεια έχει πλήρως χαρτογραφηθεί, όπερ σημαίνει ότι ξέρουμε με ακρίβεια ποιος είναι το Παρίσι, το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη της λογοτεχνίας.

Πες μου τι διαβάζεις να σου πω ποιος είσαι…

Η εκλαμπρότατη εποχή μας, αυτή η «Πρωτεύουσα του Χρόνου», θεωρεί μες στην αλαζονεία της ότι μπορεί να απαξιώσει όλα τα έργα του παρελθόντος, υποκαθιστώντας τα με την αμφίβολη λάμψη του «ολοκαίνουργιου». Ο σύγχρονος εκδοτικός πληθωρισμός οδηγεί ασφαλώς σε σύγχυση, κυρίως όταν δεν υπάρχει η εμπειρία των μεγάλων αναγνώσεων. Αισθάνεται κανείς πως τραβά στην τύχη από τον βιβλιοσωρό χωρίς πυξίδα και αναγνωστικό προσανατολισμό. Δακρύβρεχτοι τίτλοι, φανταχτερά και κιτς εξώφυλλα, που περικλείουν τρομερές συνωμοσίες του πεπρωμένου, κοινότοπους στοχασμούς και ασυμβίβαστους έρωτες. Τρυφερές καρδιές, θεληματικά πηγούνια, ανέφικτοι όρκοι, ασύμμετρες ιστορίες, ένα μείγμα πονηρών προθέσεων χτυπημένων στο μπλέντερ της ανοησίας. Κι από την άλλη τα μπλαζέ κείμενα της «βαριάς κουλτούρας», μνημεία ακατανοησίας και σκόπιμης συσκότισης. Προς τα πού να στραφούμε, Θεέ μου!

Όπως και να το κάνουμε οι μείζονες συγγραφείς του χτες και του σήμερα αποτελούν τα μέτρα και τα σταθμά της αφήγησης. Οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες που απαιτούν κάτι εύπεπτο, για να μην σκοτίζουν το μυαλό τους, ενώ ταυτόχρονα θεωρούν ότι διαβάζουν λογοτεχνία, θυμίζουν αυτούς που βλέπουν μετά μανίας τηλεοπτικές σαπουνόπερες με την πεποίθηση ότι παρακολουθούν Χίτσκοκ ή Μπέργκμαν. Κι επειδή οι κριτικοί και οι βιβλιοπαρουσιαστές, αν υπήρχαν ποτέ στη χώρα μας, έχουν χάσει την επιρροή και την αξιοπιστία τους, το ευσεβές έργο της προώθησης έχουν αναλάβει φωστήρες και σταρλετίτσες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου αποθέτουν την αναγνωστική τους έκσταση με πολλά θαυμαστικά και επιφωνήματα.

Η ανάγνωση, βέβαια, είναι ακριβώς σαν τη φιλία. Είναι μια πνευματική σχέση που σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την ποιότητα των συμβαλλομένων. Κοντολογίς μπορείς να διαβάζεις όποια τρίχα σού πασάρουν εκδοτικά συμφέροντα ή αφελείς δημοσιογράφοι, να ξέρεις όμως ότι κρίνεσαι γι αυτό. Ισχύει δηλαδή παραφρασμένο το «Πες μου τι διαβάζεις να σου πω ποιος είσαι!»