Χίλντα Παπαδημητρίου: Από το δισκάδικο στο αστυνομικό μυθιστόρημα
Μουσική και βιβλίο, βιβλίο και μουσική, είναι ο συνδυασμός που προτιμά η Χίλντα Παπαδημητρίου, μεταφράστρια και συγγραφέας μουσικών και αστυνομικών μυθιστορημάτων, αφού έλκει την καταγωγή της από πατέρα που άνοιξε το πρώτο δισκοπωλείο στη Νέα Σμύρνη.
Συνέντευξη στον ΣΤΕΦΑΝΟ ΛΕΜΟΝΙΔΗ
«Παιδί» και αυτή του Γιάννη Πετρίδη, αλλά και άνθρωπος της εποχής μας. Ήρωάς της ο Χάρης Νικολόπουλος, ένας δειλός αστυνομικός που ζούσε με τη μαμά του, αλλά βιβλίο με το βιβλίο εξελίχθηκε. Πρότυπά της ο Τσάλντερ και ο Χάμερ.
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο «ΦΩΣ» στις 26/1/2022
Πώς προέκυψε η αγάπη για τη μουσική;
Ο πατέρας μου άνοιξε το 1970 το πρώτο δισκάδικο στη Νέα Σμύρνη, στην πλατεία. Δεν είχε σχέση με μουσική, ήταν έμπορος. Παλιά είχε χρυσοχοείο, μετά πουλούσε ρολόγια. Έκανε έρευνα αγοράς και είδε ότι δεν υπάρχει στην περιοχή μας ανάλογο μαγαζί. Είχε και έναν φίλο που άνοιξε δισκάδικο στο Ψυχικό και τον βοήθησε. Εγώ σπούδαζα Νομική, απωθημένο του πατέρα μου που δεν κατάφερε να πάει στο Πανεπιστήμιο, γιατί ήταν παιδί του Εμφυλίου. Το μαγαζί πήγαινε πολύ καλά κι εγώ είχα στόχο να τελειώσω τις σπουδές μου και να έχω τη δικηγορία ως δεύτερη επιλογή, αν κάτι δεν πήγαινε καλά. Το 1995, όμως, είχε πρόβλημα η αδελφή μου, μας έκαναν έξωση για ιδιοχρησία και έτσι έπρεπε να κάνω κάτι άλλο. Στο Λονδίνο βρήκα ένα διδακτορικό για τη μουσική «Ο ήχος της πόλης» και το μετέφρασα. Μετά μετέφρασα τη βιογραφία του Παβαρότι και το 1996 το έκανα επάγγελμα, στον εκδοτικό οίκο «Πόλις» και μετά στον Παττάκη. Το 2003 μού πρότειναν από την «Απόπειρα» να μεταφράσω βιβλία για τους Beatles και τους Clash, αλλά το ένα ήταν ογκώδες και το άλλο προχειρογραμμένο. Πρότεινα να φτιάξω ένα μικρό βιβλιαράκι με βασικές αρχές και μετά έκανα επιμέλεια για βιβλίο σχετικό με τον Nick Cave αλλά και ένα με τον εν ζωή Bob Marley. Όταν πέθανε, έβαλα ένα επίμετρο ως τον θάνατό του. Στο πρόγραμμα ήταν και οι Smiths, Nirvana, ένα συγκρότημα κάθε δεκαετία, αλλά δεν ευδοκίμησε.
Μουσική πού μάθατε;
Από τον Γιάννη Πετρίδη πρώτα απ’ όλα. Άκουγα καθημερινά την εκπομπή «από τις 4 στις 5». Από εκεί μάθαμε τις νέες τάσεις, το πανκ, το new wave, αλλά και μετά αυτός πρωτοέπαιξε hip hop και rap. Παρουσίασε μάλιστα και το πρώτο μου βιβλίο «Για μια χούφτα βινύλια» σε ένα μαγαζί στο Γκάζι. Τώρα δυστυχώς παίζουν με playlist.
Και η συγγραφή πώς προέκυψε;
Πήγα σε μια λέσχη ανάγνωσης της Αργυρώς Μαντόγλου και μετά έκανα σεμινάριο δημιουργικής γραφής. Το έκανα για να κρατάω ημερολόγιο, αλλά εκεί άρχισαν να μου βγαίνουν ιστορίες. Μετά μας είπε ότι θα το συνεχίσουμε, αλλά θα γράφουμε μικρές ιστορίες. Έτσι ανέπτυξα τη σκέψη μου το 2011 και έγραψα το «Για μια χούφτα βινύλια», που ήταν το πρώτο μιας μουσικής τριλογίας. Μιλούσε για τα δισκάδικα, το δεύτερο για τα ελληνικά συγκροτήματα και το τρίτο για το ανεξάρτητο ροκ για τις εκπομπές χωρίς playlist.
Γιατί ονομάσατε τον ήρωά σας Χάρη Νικολόπουλο;
Έτσι, χωρίς να ξέρω το γιατί. Και προέρχεται από το Χαρίδημος, όχι από το Χαράλαμπος.
Είχε σχέση με τον Χάρι (Χόλε) του Νέσμπο;
Όχι, δεν είχα διαβάσει το 2008 Νέσμπο.
Τον «τσαλακώνετε» τον ήρωά σας;
Ήθελα να είναι έξω από κλισέ. Συνήθως οι αστυνομικοί είναι πικραμένοι, μελαγχολικοί, αλκοολικοί. Ο δικός μου είναι της διπλανής πόρτας. Δειλός, μένει με τη μάνα του και βρίσκεται σε διαδικασία ενηλικίωσης. Σιγά σιγά όμως εξελίσσεται, μένει μόνος του, πηγαίνει ταξίδι στο Λονδίνο.
Υπάρχουν προσωπικές αντανακλάσεις;
Όχι, το αντίθετο. Ποτέ δεν υπήρξα δειλή, είχα πολλούς φίλους, δεν καταπιέστηκα. Είμαι της άποψης ότι δεν αλλάζει κάποιος εντυπωσιακά. Από 1,50 δεν γίνεται 2 μέτρα. Μικρά βήματα στη ζωή. Παίρνεις ένα ζώο και μετά ξυπνάς πρωί. Είσαι μόνος σου και θες δικό σου χώρο. Προσωπική αναφορά υπάρχει στο τελευταίο βιβλίο «Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου». Ο Χάρης παραιτείται και επιστρέφει στη Ναυπακτία. Από εκεί είναι και η καταγωγή της μητέρας μου, από το χωριό Καστανιά. Σε αυτό το βιβλίο έχει παραιτηθεί από την αστυνομία, αλλά επιστρέφει στην Αθήνα γιατί η μητέρα του παθαίνει Αλτσχάιμερ και θέλει να συμπαρασταθεί στον πατριό του. Στον οίκο ευγηρίας γνωρίζει μια γυναίκα που δολοφονείται, κατηγορείται για τον φόνο και θέλει να αποδείξει την αθωότητά του. Αυτή είναι και η συνταγή του νουάρ. Ένας αθώος που κατηγορείται για φόνο. Στην αστυνομική λογοτεχνία ως το 1945 η γυναίκα ήταν femme fatale, μετά όμως βοηθούσε τον άνδρα στις προσπάθειές του. Το πρωτοξεκίνησε ο Χίτσκοκ με τον Χένρι Φόντα στην ταινία «Ο λάθος άνθρωπος-13 εγκλήματα ζητούν ένοχο», που είχε δίπλα του ως συνεργάτιδα μια γυναίκα. Και στο δικό μου βιβλίο βοηθά τον Χάρη μια συνάδελφός του, αστυνομικός.
Τα θέματα τα αντλείτε από τη φαντασία σας ή από την πραγματικότητα;
Και τα δύο. Είχα γράψει για το σεξουαλικό τράφικινγκ και φοβήθηκα ότι υπερέβαλα. Μετά όμως αποκαλύφθηκε η ιστορία με τον αστυνομικό στην Αργυρούπολη που εξέδιδε γυναίκες και είπα και «λίγα έγραψα». Υπάρχει ένα ιστορικό πλαίσιο. Στο πρώτο βιβλίο μιλούσα για τα δισκάδικα που έκλειναν εκείνη την εποχή.
Υπάρχουν ακόμη;
Έκλεισε το 80%, αλλά υπάρχουν. Στη Νέα Σμύρνη έχουμε το Record House και στα Εξάρχεια υπάρχουν δισκάδικα εξειδικευμένα σε πανκ, μετά πανκ, κ.λπ.
Επόμενο πόνημα;
Όχι ακόμη. Με κούρασε το τελευταίο βιβλίο που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2021. Το δούλευα τέσσερα χρόνια και έκανα έρευνα στο σεξουαλικό τράφικινγκ, έψαχνα τις νομολογίες, διάβαζα διπλωματικές εργασίες για το θέμα. Πριν, για παράδειγμα, έφερναν κοπέλες από την Ανατολική Ευρώπη, τώρα από την Αφρική και την Ασία. Υπάρχει ένας ξενώνας για αυτά τα κορίτσια και ασχολήθηκα με τον νόμιμο τρόπο λειτουργίας τους. Βάζω και υπαρκτούς φίλους στα μυθιστορήματα. Για παράδειγμα, με βοήθησε ένας αστυνομικός από το Ανθρωποκτονιών της Θεσσαλονίκης.
Βιοπορίζεστε από τα βιβλία σας;
Όχι, από τις μεταφράσεις. Δύσκολο να γίνει ένα βιβλίο μπεστ σέλερ στην Ελλάδα.
Πότε γράφετε;
Δεν είμαι πρωινός τύπος. Συνήθως γράφω ως τις 3 τα ξημερώματα. Κοιμάμαι ως τις 11 το πρωί και ξεκινάω στις 5 το απόγευμα.
Αγαπημένοι σας του αστυνομικού μυθιστορήματος;
Ο Χάμετ, ο Τσάντλερ και ο Ρος Μακντόναλντ που βάζει και ψυχολογικές παραμέτρους.
Άγκαθα Κρίστι;
Διαβάζω, αλλά δεν είμαι της σχολής «Whodunit», ποιος έκανε το έγκλημα, αλλά «whydunit», γιατί το έκανε, τι τον πίεζε, γιατί εξάσκησε βία ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας.
Ο Τόμας Πίντσον;
Δεν μου αρέσει, διάβασα μόνο το «Έμφυτο Ελάττωμα» που γυρίστηκε και ταινία. Δεν μου αρέσουν οι «μεταμοντέρνοι».
Ο Γιου Νέσμπο;
Ήταν στην κορύφωση του σκανδιναβικού ρεύματος. Από τον καιρό που γράφτηκε «Το κορίτσι με το τατουάζ» και τα παρεμφερή. Τώρα χαλαρώνει, βαρέθηκε και στα δυο τελευταία βιβλία του δεν είχε τον Χάρι Χόλε. Μου φαίνεται θα γράψει άλλο ένα και θα τελειώσει τον κύκλο.
Από Έλληνες;
Ο Μαρής που ήταν πρωτοπόρος και ο Μάρκαρης που έκανε την επανεκκίνηση του αστυνομικού μυθιστορήματος. Υπάρχουν και νέοι, ο Δημήτρης Μαμαλούκας, η Μαριλένα Πολιτοπούλου, η Ευτυχία Γιαννάκη, ο Μάρκος Κρητικός με καυστικό χιούμορ.
Οι μεταφορές τους στον κινηματογράφο;
Είναι θέμα σκηνοθέτη. Παλιά κορυφή ήταν ο Χίτσκοκ και μετά ο Σκορσέζε. Παίρνουν ένα μυθιστόρημα, αλλάζουν τη δομή και φτιάχνουν αριστουργήματα. Καταπληκτικός ο Γάλλος Σαμπρόλ.
Το Χίλντα πώς προέκυψε;
Η νονά μου ήταν Γερμανίδα και έτσι ήθελε να με βαφτίσει. Ο παπάς όμως αρνήθηκε και είπε «δεν βάζω παπικό όνομα», αν και είναι ορθόδοξο όνομα. Ο πατέρας μου, που δεν είχε καλές σχέσεις με την εκκλησία, δεν ήθελε να με βαφτίσει και τελικά πήρα το όνομα της γιαγιάς μου, Χάιδω, αν και οι περισσότεροι με φωνάζουν Χίλντα.
Με ποδόσφαιρο έχετε σχέση;
Όχι και πολύ, αλλά είμαι Πανιώνιος λόγω Νέας Σμύρνης. Ο σύζυγός μου είναι Καλλιθέα και παλιά πήγαινε συχνά στο γήπεδο. Μας στενοχώρησε ο Πανιώνιος και τη μόνη σχέση που έχω με τον σύλλογο είναι ότι πάω για κολύμπι στην πισίνα του και είναι υπέροχα.
Φωτό από Δανάη Βλάχου, Νίκος Μητσάκος, Κοκαλιά Λουκία, Καλλιόπη Κατσιδονιώτη
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ