Πάουλ Κλέε - «Θάνατος και φωτιά» Το κύκνειο άσμα μιας μεγαλοφυίας

Ο Πάουλ Κλέε συγκαταλέγεται στους δέκα σημαντικότερους ζωγράφους του εικοστού αιώνα. Πρόκειται για ένα πραγματικό τιτάνα της μοντέρνας τέχνης ο οποίος παρότι δεν εντάχθηκε επισήμως σε κανένα ρεύμα, επηρέασε με το έργο του τις εικαστικές εξελίξεις. Το 1940 όταν εκδηλώνει ένα αυτοάνοσο που είναι γνωστό με την ονομασία σκληρόδερμα, αναμετριέται με το φάσμα του θανάτου. Έχει δυσκολίες στην αναπνοή ακόμα και στην κατάποση αλλά και φριχτούς πόνους στα δάχτυλα.

Το έργο του «Θάνατος και φωτιά» είναι ένα από τα τελευταία του έργα και θεωρείται σήμερα το κύκνειο άσμα του. Η λέξη Tod, που στα γερμανικά σημαίνει θάνατος, είναι κυρίαρχο μοτίβο και διακρίνεται στα χαρακτηριστικά του προσώπου παρότι το γράμμα Τ και το γράμμα D εμφανίζονται ανεστραμμένα. Τα γράμματα της λέξης αυτής παρουσιάζονται επίσης στο υψωμένο χέρι της φιγούρας (t) ενώ το Ο είναι η κίτρινη ουράνια σφαίρα και το d αντιστοιχεί στο σχήμα του προσώπου.

Στον πίνακα του ο Κλέε υπαινίσσεται επίσης το ενδιαφέρον του για τα ιερογλυφικά, κάτι που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό το έργο του από τα τέλη της δεκαετίας του '30. Ο Κλέε, εξόριστος από την πατρίδα του, θα πεθάνει τον Ιούνιο του 1940 στην Ιταλία όπου βρισκόταν για θεραπεία.