Η κληρονομιά του Γιάννη Χαΐνη

Σε ηλικία 94 ετών έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος ζωγράφος και εικαστικός Γιάννης Χαΐνης που άφησε πίσω του ανεκτίμητο πολιτιστικό έργο.

Ο Γιάννης Χαϊνης γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1930. Σε νεαρή ηλικία (1943-1946) μαθήτευσε κοντά στο ζωγράφο Νίκο Καρτσωνάκη (Νάκη). Το 1947 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διέκοψε όμως τις σπουδές του, όταν συνελήφθη για την πολιτική του δράση. Σπούδασε για ένα διάστημα στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και, από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, στο Παρίσι (Ecole des Beaux Arts και ακαδημίες Grande Chaumiere και André Lhote).

Η καλλιτεχνική του πορεία

Η καλλιτεχνική του πορεία είναι στενά συνδεδεμένη με την ιδεολογική του στράτευση και τις δραστηριότητες που ανέπτυξε στον ευρύτερο τομέα του πολιτισμού. Το 1954 πήρε την πρωτοβουλία για την ίδρυση του σημαντικού περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης». Παρέμεινε μέλος της συντακτικής του επιτροπής μέχρι τα μέσα του 1957 οπότε παραιτήθηκε. Παράλληλα ήταν από τους εμπνευστές και ιδρυτές της «Ομάδας τέχνης α΄» (1961-1967), η οποία έδινε έμφαση στον παιδευτικό και πολιτικό ρόλο της τέχνης, οργανώνοντας εκθέσεις, καλλιτεχνικές δράσεις και ανοιχτές συζητήσεις στην Αθήνα και την περιφέρεια, με συμμετοχή πολλών προοδευτικών καλλιτεχνών. Η ομάδα πρότεινε μια κριτική αντιμετώπιση του θεσμικού ρόλου της τέχνης και του συστήματος εμπορικής διακίνησης των έργων, με στόχο την επικοινωνία με το ευρύ κοινό, έξω από τους συμβατικούς χώρους. Αυτή η άποψη καθόρισε τη στάση αρκετών καλλιτεχνών της δεκαετίας του 1960.

Στο εικαστικό του έργο, από την αρχή της πορείας του ενδιαφέρθηκε για τον σημειολογικό χαρακτήρα της τέχνης και τους τρόπους επικοινωνίας μέσω των σημείων. Στις ζωγραφικές του συνθέσεις χρησιμοποιεί αφηρημένα γεωμετρικά σύμβολα, δίνοντας έμφαση στον ρυθμό, τις σχέσεις μεταξύ των μορφών και στις ιδιότητες των χρωμάτων. Δημιούργησε επίσης γλυπτά και ανάγλυφα, που προορίζονταν για δημόσιους χώρους. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και δοκίμια για θέματα τέχνης.

Στη διάρκεια της δικτατορίας (1967-1974), αυτοεξόριστος στο Παρίσι, συμμετείχε σε αντιδικτατορικές κινήσεις και στα γεγονότα του Μάη του 1968. Εντάχθηκε στο Front des Artistes Plasticiens (FAP) και παρουσίασε το έργο του σε διάφορα πολιτιστικά κέντρα. Συμμετείχε επίσης στην επιτροπή μελέτης πολιτισμικών παρεμβάσεων με τον P. Gaudibert. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, παρέμεινε πιστός στις αρχικές του απόψεις, απέχοντας από τους θεσμικούς χώρους τέχνης.

Παρουσίασε έργα του σε ατομικές (1983: Ωδείο Αθηνών, 2013: Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Ιωνίας Βόλου) και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στη Γαλλία. Είχε επίσης συμμετοχή σε εκθέσεις που οργάνωσε η «Ομάδα 4+». Το 2008 πραγματοποιήθηκε αναδρομική του έκθεση στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων.