Ματίς, ο κοσμοπολίτης της μοντέρνας τέχνης

Η μη-δυτική τέχνη ήταν καθώς φαίνεται το όχημα για την εξέλιξη μέσα στον εικοστό αιώνα. Το παράδοξο είναι πως παρότι οι καλλιτέχνες στρέφονται προς το αύριο έχουν συνεχώς στο μυαλό τους το χτες αλλά ένα χτες έξω από τα σύνορα του δυτικού πολιτισμού.

Μπροστάρης όλων αυτών των αναζητήσεων υπήρξε φυσικά ο Ανρί Ματίς και η μοντέρνα τέχνη του χρωστά όσα ίσως δεν χρωστά ούτε καν στον Πάμπλο Πικάσο. Η σημασία της παρέμβασης του Ματίς στην αρχή των μεγάλων πραγμάτων που σηματοδοτούν τη γέννηση της μοντέρνας τέχνης είναι, αν μη τι άλλο, καθοριστική. Το διεθνικό και ανήσυχο πνεύμα του καλλιτέχνη αναζητά μέσα από ταξίδια και επαφές τις επιρροές εκείνες που θα συνεισφέρουν τα μέγιστα στο ταμείο της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Τα ταξίδια στην Ωκεανία, στην Αλγερία, στο Μαρόκο, στην Μέση και στην Άπω Ανατολή ακόμα και στη Ρωσία, θα γονιμοποιήσουν μέσα του όλες εκείνες τις επιρροές από την Ισλαμική, την Βυζαντινή, την πρωτόγονη αλλά και την Ιαπωνική τέχνη που θα αποτυπωθούν με τον καλύτερο τρόπο στα έργα του.

Οι δημιουργίες του Ματίς αποτελούν οδόσημα σε μια διαδρομή που σήμερα μοιάζει αυτονόητη αλλά στην εποχή του ήταν ένα στοίχημα που έπρεπε να κερδηθεί με κάθε τρόπο και κάθε θυσία. Ο Ματίς πειραματίστηκε σκληρά με τα χρώματα, με την πλαστικότητα του σώματος, με τη θέση και τη σημασία των αντικειμένων, της θέας μέσα από ένα ανοιχτό παράθυρο, με τη γεωμετρία του χώρου και την οργάνωση και ταξινόμηση σχημάτων και μορφών σε ένα πίνακα. Το αποτέλεσμα μοιάζει αβίαστο και φυσικό αλλά προήλθε ύστερα από βαθιά σκέψη, γνώση και προσπάθεια. Το έργο του Ανρί Ματίς ευρύτατο θεματολογικά και μορφολογικά ανέδειξε την ποικιλία των χρωμάτων και των σχημάτων με τους πιο αυστηρούς όρους της γεωμετρίας και της αισθητικής. Γι αυτό και ο ίδιος στέκεται ψηλά στην πυραμίδα της μοντέρνας τέχνης.