Το παιχνίδι γίνεται πολιτισμός

Η σημασία του παιχνιδιού αλλά και του πολιτισμού στην καθημερινότητά μας αναγνωρίζεται και προβάλλεται μέσα από τη νέα παιδική χαρά που κατασκεύασε το Ίδρυμα Ωνάση στο Μεταξουργείο ως δωρεά στον Δήμο Αθηναίων, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας On Athens.

Οι σύγχρονες πόλεις, όπως η Αθήνα, αναζητούν διαρκώς τα σημεία συνάντησης και τους πυρήνες δημιουργικότητας που ανανεώνουν τον δεσμό τους με τους πολίτες. Η ανάγκη αυτή είναι πιο επιτακτική από οπουδήποτε αλλού στις παιδικές χαρές, την «καρδιά» της γειτονιάς και της συνοικίας, χώρο εκτόνωσης, ομαδικότητας και επικοινωνίας. Για τα παιδιά σημαίνει παιχνίδι και ελεύθερο χρόνο μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Για τους ενήλικες αποτελεί ένα σημείο αλληλεπίδρασης μέσα στην κοινότητα.

Συνεχίζοντας την ολιστική πολιτική μέσα στην Αθήνα, το Ίδρυμα Ωνάση προσθέτει έναν ακόμη κρίκο σε μια αλυσίδα από παιδικές χαρές, αυτή τη φορά κατασκευάζοντας για πρώτη φορά παιδική χαρά στην περιοχή της πλατείας Δουρούτη του Μεταξουργείου, σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων. Και σε αυτή την περίπτωση, ο σχεδιασμός ανταποκρίνεται στα κριτήρια λειτουργικότητας, ασφάλειας και σεβασμού προς το περιβάλλον όπου εντάσσεται ο παιδότοπος. Ουσιαστικά, δημιουργείται μια μεγάλη διαδρομή παιχνιδιού με πολλές διακλαδώσεις, ώστε το κάθε παιδί ή η ομάδα του να επιλέγουν –ανάλογα και με την ηλικία τους– το είδος δραστηριότητας. Σε χωριστό τμήμα βρίσκεται η περιοχή των νηπίων, ενώ όλα τα παιχνίδια είναι τοποθετημένα σε χυτό δάπεδο ασφαλείας, με τον κεντρικό διάδρομο από σταθεροποιημένο κεραμικό. Τα νέα όργανα συνθέτουν ένα μικρό «δάσος» στην καρδιά της αστικής περιοχής: πολυσύνθετα δεντρόσπιτα (με ανισοϋψείς πύργους, τσουλήθρα, ανεμόσκαλα, γέφυρα, επιφάνεια αναρρίχησης), μπάλες μουσικής αφήγησης, παιχνίδια ελατηρίου, όργανα ισορροπίας, τετραθέσια τραμπάλα με ελατήριο, διαδραστικά ταμπλό για την εκμάθηση των αριθμών και άσκηση λογικής, διθέσεις κούνιες ή κούνια-φωλιά για τα νήπια.

Η παιδική χαρά στην πλατεία Δουρούτη είναι ο νεότερος σταθμός στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης του Ιδρύματος Ωνάση, που δείχνει ειδικό ενδιαφέρον για την ενεργοποίηση της αστικής γειτονιάς. Ήδη, σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων, ανακαίνισε ολικά και τοποθέτησε σύγχρονο εξοπλισμό (και για ΑμεΑ), νέο δάπεδο ασφαλείας και καινούρια όργανα παιχνιδιού, κατάλληλα για κάθε ηλικιακή ομάδα, στις παιδικές χαρές του 39ου Κέντρου Νεότητας στον Νέο Κόσμο (Σαρκουδίνου & Κασομούλη) και στο 60ό Κέντρο Νεότητας (Χέλντραϊχ στο Πάρκο Δουργουτίου). Σειρά είχε μετά το Άλσος Λογγίνου. Επιδιώκοντας μια πιο οικολογική, «πράσινη» προσέγγιση της αστικής ταυτότητας του Μετς, το Ίδρυμα προχώρησε σε υλοποίηση και δωρεά της ολικής ανακαίνισης της παιδικής χαράς του με σύγχρονο εξοπλισμό, επίσης κατάλληλο και για ΑμεΑ, νέα όργανα παιχνιδιού με φυσικά υλικά και πιστοποίηση TUV, που απευθύνονται σε κάθε ηλικιακή ομάδα παιδιών.

Οι παρεμβάσεις δεν σταματούν εδώ. Πιστεύοντας ότι η Αθήνα έχει ανάγκη από ολοκληρωμένες παιδικές χαρές, ώστε οι μικροί κάτοικοί της να ανακαλύπτουν από μόνοι τους την αξία του ομαδικού παιχνιδιού και της προσωπικής εκτόνωσης, το επόμενο σχέδιο αφορά το Πάρκο Ραγκαβά, κάτω από την Ακρόπολη, όπου έχει εγκριθεί δωρεά για την κατασκευή μίας ακόμα παιδικής χαράς.

Για το Ίδρυμα Ωνάση, όλες οι δράσεις είναι πολιτισμός και ξεκινούν όπως το παιχνίδι: με φαντασία, ευρηματικότητα, πνεύμα συνεργασίας και απελευθέρωση των προσωπικών δυνατοτήτων. Η πολιτική παρεμβάσεων για τους παιδότοπους βασίζεται ακριβώς σε αυτή τη μέριμνα: την προσφορά και τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος ώστε τα παιδιά να ανακαλύψουν το παιχνίδι, τη φυσική άσκηση, τις ικανότητες επικοινωνίας με συνομηλίκους τους, τις γνωστικές δεξιότητες. Ενώ παίζουν και διασκεδάζουν, αναπτύσσουν συγχρόνως την προσωπικότητά τους με τρόπους που εκείνη τη στιγμή δεν φαντάζονται. Παρατηρούν και ακούνε τα άλλα παιδιά. Βιώνουν μια μεγάλη γκάμα συναισθημάτων, μαθαίνοντας παράλληλα την αξία του συμβιβασμού αλλά και πώς να αποφεύγουν την ένταση. Αναγνωρίζουν και σέβονται τα συναισθήματα των άλλων, σε ένα πρώτο «μάθημα» ενσυναίσθησης. Γίνονται μέλη μιας λειτουργικής ομάδας. Μοιράζονται καθήκοντα, παιχνίδια και τη «σειρά» τους στο παιχνίδι. Αναπτύσσουν σταδιακά το αίσθημα της αυτοπεποίθησης.

Την ίδια στιγμή, με μια παιδική χαρά η ευρύτερη κοινότητα αποκτά ένα καινούριο σημείο σύνδεσης και επικοινωνίας ανάμεσα σε κατοίκους, γονείς, οικογένειες, πολίτες. Για το Ίδρυμα Ωνάση, η ανάγκη αυτή ανταποκρίνεται στη δική του αναζήτηση για τις ξεχωριστές ιστορίες που συνθέτουν το αφήγημα της πόλης. Μιας Αθήνας που αναρωτιέται και εξερευνά, ανησυχεί και εξελίσσεται, πειραματίζεται και «παίζει» με τα πολλαπλά της είδωλα. Μιας πόλης που συγκεντρώνει τις ενδιαφέρουσες ιστορίες των κατοίκων της και αλληλεπιδρά μαζί τους σε ένα παιχνίδι χωρίς τέλος.

Με την ολιστική πολιτική παρεμβάσεων μέσα στην Αθήνα, το Ίδρυμα Ωνάση ανακαλύπτει την κρυμμένη ενέργεια της γειτονιάς και της συνοικίας. «Επανασυστήνει» στους κατοίκους το περιβάλλον τους, δημιουργώντας καινούριες εστίες διασύνδεσης. Επενδύει στη μικρή και τοπική κλίμακα, ώστε τα αποτελέσματα να έχουν συνολική απήχηση στον αστικό ιστό. Με την ανακαίνιση ή τη δημιουργία του πλέγματος από παιδικές χαρές, το Ίδρυμα Ωνάση προσεγγίζει το παιχνίδι ως πολιτιστική δράση. Και, με τον τρόπο αυτό, προτείνει τον πολιτισμό του παιχνιδιού.