Το χιούμορ - μια λεπτή κλωστή που ενώνει Σαίξπηρ, Θερβάντες και Τζόυς
Δεν είναι τυχαίο ότι το χιούμορ δεν έλειψε σε καμία μεγάλη στιγμή της λογοτεχνίας.
Υπάρχει σίγουρα στους αρχαίους προγόνους ακόμα και στις κορυφώσεις της τραγωδίας αλλά χρειάζεται απροκατάληπτη κρίση για να το αντιληφθεί κανείς. Είναι αναπόσπαστο στοιχείο της Σωκρατικής διαλεκτικής μολονότι η ανευλαβής σοβαροφάνεια του Σωκράτη το καλύπτει όπως ένας μανδύας το γυμνό ανθρώπινο σώμα.
Υπάρχει στον άρχοντα της νεωτερικότητας τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ, στον θεμελιωτή του ευρωπαϊκού μυθιστορήματος, τον Μιγκέλ Θερβάντες αλλά και στον Μεγάλο Μάγιστρο του Μοντερνισμού, τον Τζέιμς Τζόυς.
Και είναι αυτό το χιούμορ, η εκδίκηση των μεγάλων ποιητών ενάντια στο ιερατείο της λογιοσύνης κάθε εποχής αλλά και απέναντι στην κοινοτοπία ενός κοινού που θέλει τη λογοτεχνία στα μέτρα του. Τα Σαιξπηρικά χωρατά έχουν την τιμητική τους στον «Οδυσσέα» του Τζόις και αν αφεθεί κανείς νομίζει πως στο μυθιστρορηματικό ευαγγέλιο του 20ου αιώνα, διαβάζει αποσπάσματα από την Πλατωνική «Πολιτεία».
Εντέλει το χιούμορ είναι μια μεταξωτή κλωστή που συνδέει αδιόρατα τα μεγάλα πρόσωπα και τα μεγάλα έργα. Στην πιο υψηλή έκφρασή του, εκεί όπου συνδυάζει το πνεύμα με άφθονη ειρωνεία, το χιούμορ είναι η ακλόνητη απόδειξη της μεγαλοσύνης.
