Σπύρος Σκιαδόπουλος: «Υποκλίνομαι στην ιταλική αισθητική, η Κέρκυρα έχει βενετσιάνικες επιρροές»

Συνέντευξη στον ΘΕΜΗ ΣΙΝΑΝΟΓΛΟΥ

Είναι ένας από τους πιο ειδικούς στα χρώματα στην Ελλάδα, τον παραδέχεται όλη η Κέρκυρα, μάλιστα συνεργάστηκε και με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κέρκυρας, η οποία είναι πολύ αυστηρή. Δεν μπορείς να βάλεις ό,τι χρώμα θες στο σπίτι σου, ούτε καν ό,τι στέγη θες. Γι' αυτό και η Κέρκυρα έχει μοναδικά χρώματα και ζωντάνια. Σπύρος Σκιαδόπουλος, λοιπόν. Διαβάστε τον.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο «ΦΩΣ» στις 8/8/2021

Δεύτερη γενιά.

Ναι, η πρώτη ήταν ο πατέρας μου, ο Νίκος, το 1966.

Πώς άρχισε εκείνος;

Είχε ελαιουργείο. Βλέποντας ότι δεν έβγαινε και βλέποντας το ξεκίνημα του τουρισμού, αποφάσισε να κάνει άλλη δουλειά. Και μπήκε στον χώρο των χρωμάτων.

Στις καλές εποχές πόσοι τόνοι χρώματος φεύγουν από εσένα στην Κέρκυρα που είναι φουλ στο χρώμα;

800 τόνοι περίπου ετησίως, όλα τα προϊόντα σχετικά με το χρώμα.

Πόσα χρόνια χειρίζεσαι εσύ το κατάστημα;

Από το 1985. Έχω πάει σε δεκάδες σεμινάρια εταιρειών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχω άριστη σχέση με τους χημικούς των εταιρειών και συνεχώς μαθαίνουμε.

Πάμε τώρα στην παλιά πόλη της Κέρκυρας, η οποία είναι μοναδική στα χρώματα. Πες μου για τη συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κέρκυρας.

Πριν από 15 χρόνια και παραπάνω διαπίστωσα ότι υπήρχε ανάγκη τυποποίησης των παραδοσιακών χρωμάτων της πόλης μας. Ερχόμενος σε επαφή με την Εφορεία Αρχαιοτήτων μέσω του κ. Άκη Παπαδάτου, αποδέχτηκε η Υπηρεσία την ανάγκη αυτή. Συστήθηκε μία επιτροπή από τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων, την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και εμένα ως δημιουργού των αποχρώσεων και αναπαραστήσαμε με απόλυτη ακρίβεια τα χρώματα από δείγματα παλιών σοφάδων που είχε φυλαγμένα η Εφορεία Αρχαιοτήτων! Έπρεπε να λάβουμε υπόψη μας και τις ιδιομορφίες των χρωστικών των παλιών εποχών για να πετύχουμε να τυποποιήσουμε τις αποχρώσεις της παλιάς Κέρκυρας.

Πώς έγινε αυτό;

Πήρε πάρα πολλές ώρες, σταγόνα σταγόνα, δοκιμές, ένα ένα τα χρώματα, μιμούμενοι και το φυσικό ξεθώριασμα του χρόνου και την επίδραση της υγρασίας που είναι δυνατή στο νησί μας πάνω στο ασβεστόχρωμα. Βάζαμε στις μηχανές ανάμιξης χρωστικές για να πετύχουμε ακριβώς το δείγμα κάθε σοφά που υπήρχε στο αρχείο της Εφορείας Αρχαιοτήτων.

Πες μου για το παλάτι, το ανάκτορο στην κεντρική πλατεία, το βρετανικό.

Για αυτό ήρθε τούφος, ειδική πέτρα εξ ολοκλήρου από τη Μάλτα, στις αρχές του 19ου αιώνα, και μαζί ήρθαν και τεχνίτες από τη Μάλτα! Οι οποίοι έμειναν πολύ εδώ, γι' αυτό κάποια κερκυραϊκά επίθετα είναι μαλτέζικα! Μιμηθήκαμε μέχρι και αυτό το χρώμα για βάψιμο σε σύγχρονα κτίρια. Το οποίο, αν βγάλεις τους μύκητες που αναπτύχθηκαν στην πέτρα και τη μαύρισαν, είναι απόχρωση μπεζ.

Πώς προέκυψαν οι ονομασίες των χρωμάτων; Βλέπω αποχρώσεις με ονόματα οδών!

Προέκυψαν αυθόρμητα. Το κάθε δείγμα σοφά της Εφορείας Αρχαιοτήτων ήταν σε σακουλάκι σφραγισμένο και έγραφε τη διεύθυνση απ’ όπου είχε παρθεί. Όταν τελειώσαμε την πρώτη απόχρωση, όταν πετύχαμε δηλαδή το ταίριασμα που θέλαμε στην πρώτη απόχρωση, λέω στην επιτροπή «κύριοι, πώς θα ονομάσουμε αυτό το χρώμα;». Λένε «το Νο 1». Όμως είδα το ταμπελάκι που έγραφε «οδός Κομνηνών» και είπα «γιατί να μη βάλουμε τα ονόματα των οδών απ’ όπου είχαν παρθεί τα δείγματα;». Τα ονόματα των οδών αυτών ξεκινάνε από τους ομηρικούς χρόνους με τον βασιλιά Αλκίνοο και τη Ναυσικά και φτάνουν ως τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας, τον Καποδίστρια. Η επιτροπή το αποδέχτηκε ως καλή ιδέα και έτσι όλες οι αποχρώσεις έχουν ένα όνομα οδού της πόλης μας!

Ποιες ήταν οι βασικές αποχρώσεις που χρησιμοποιούσαν οι παλιοί;

Ώχρα, κεραμιδί και μαύρο στις μίξεις για να τα σκουραίνουν. Σε αυτά στηρίχτηκα κι εγώ. Λειτούργησα με τον τρόπο που έφτιαχναν τις αποχρώσεις οι παλιοί μάστορες.

Πώς έφτιαχναν τα χρώματα οι παλιοί;

Το πρόλαβα αυτό, τα έφτιαχναν σε ένα βαρέλι τη δεκαετία του '60 και του '70, έβαζαν ασβέστη και έριχναν σκόνες. Ανακάτευαν και συνέχιζαν τις μίξεις μέχρι να το φέρουν εκεί κοντά που ήθελαν.

Πριν από αιώνες πώς έβαφαν, πού έβρισκαν τα υλικά;

Ασβεστοχρώματα χρησιμοποιούσαν από τη γη.

Πόσα διαφορετικά χρώματα έχει η παλιά πόλη;

Πάμπολλα!

Ποιο χρώμα κυριαρχεί;

Οι ανοιχτές αποχρώσεις της ώχρας. Οι γλυκές τερακότες επίσης.

Τι είναι οι γλυκές τερακότες;

Το χρώμα του ψημένου πηλού. Κάποιοι το λένε σομόν. Είναι το χρώμα του σολομού όμως το σομόν, δεν είναι σωστό, εγώ δεν χρησιμοποιώ αυτήν τη λέξη.

Το μπορντό που βλέπω αρκετά στο νησί;

Δεν είναι παραδοσιακό. Κακώς νομίζουν ότι είναι κερκυραϊκό. Εγώ το λέω μεταμοντέρνο και δεν μου αρέσει. Δεν έχει σχέση με την Κέρκυρα!

Και πώς προέκυψε;

Το κεραμιδί -το μπορντό που λες εσύ- προέκυψε επειδή τη δεκαετία του '70 πολλοί προσπάθησαν να μιμηθούν εδώ τη Βίλα Ρόσα! Τότε δεν υπήρχαν τα συστήματα αποχρώσεων με τις μηχανές ανάμιξης που έχουμε σήμερα και βρήκανε ως εύκολη λύση να χρησιμοποιούν το κεραμιδί πλαστικό. Όμως η Βίλα Ρόσα ήταν μια γλυκιά ωραία τερακότα!

Τι ήταν η Βίλα Ρόσα;

Το εξοχικό ενός βιομήχανου, του Ασπιώτη. Τον 18ο αιώνα η Κέρκυρα ήταν βιομηχανική δύναμη.

Στα κουφώματα τι κυριαρχεί;

Στην Κέρκυρα έχει γίνει καθεστώς το πράσινο σκούρο χρώμα που το λέμε εδώ πράσινο βενετσιάνικο - σε λίγες παραλλαγές. Χωρίς να λείπει και το φύλλο της ελιάς ανάποδα, αυτή η απόχρωση, ένα πράσινο αχνοξεθωριασμένο.

Εσένα ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα;

Εγώ τα αγαπάω όλα, αλλά το κάθε χρώμα πρέπει να ταιριάζει, πρώτον, στο αντικείμενο που βάφεις, στο σχέδιο του κτιρίου λόγου χάρη, και, δεύτερον, στο περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται αυτό που βάφεις. Δεν μπορείς στην παλιά πόλη να βάψεις τρία κτίρια στη σειρά στην ίδια απόχρωση. Δεν στέκει αισθητικά! Αυτό το προσέχει τώρα η Εφορεία Αρχαιοτήτων και συστήνει στους ιδιοκτήτες σπιτιών την αλλαγή κάποιων χρωμάτων έτσι ώστε να σπάσει η μονοτονία και να υπάρχει είτε αρμονία είτε αντίθεση.

Οι καλύτεροι μάστορες στο χρώμα είναι οι Ιταλοί;

Εγώ γενικώς στην ιταλική αισθητική υποκλίνομαι. Εδώ η Κέρκυρα επηρεάστηκε πάρα πολύ από τους Βενετσιάνους. Το βλέπει κανείς όταν ταξιδεύει σε ιταλικές πόλεις.

Είσαι Ολυμπιακός;

Πάντα! Ευτυχώς που βάλαμε το γκολ στο τέλος γιατί δεν μας έβλεπα καθόλου καλά για την πρόκριση...

Μπορεί ο καθένας στην πόλη να βάψει το σπίτι του ό,τι χρώμα θέλει;

Όχι, παρεμβαίνει η Εφορεία Αρχαιοτήτων και ελέγχει. Ακόμα και τα σχέδια στις επισκευές.

Η Κέρκυρα δεν γνώρισε την κρίση που είχαν οι μεγάλες πόλεις στην οικοδομή τα χρόνια της χρεοκοπίας και στην πανδημία.

Μας έσωσε η αλλαγή μοντέλου στον τουρισμό, το booking και το airbnb. Αυτό έκανε τους ιδιοκτήτες να απεξαρτηθούν από τα γραφεία που ήλεγχαν τον τουρισμό και να πουλήσουν το προϊόν μόνοι τους. Κάθε σπίτι έγινε σαν e-shop. Αυτά όλα ήθελαν αλλαγή, συντήρηση, ανακαίνιση και έδωσαν δουλειές. Περάσαμε όμως κι εμείς «πέτρινα χρόνια», από το 2010 έως το 2014 ήταν δύσκολα.

Πόσο παλιά κτίρια υπάρχουν στην Κέρκυρα και στέκουν ακόμα όμορφα;

Θα σου πω το πιο απλό: στο σπίτι μου στο χωριό μου γράφει πάνω ο τοίχος 1776! Υπάρχουν στην Κέρκυρα κτίρια αιώνων.

Πόσο σημαντικό είναι το καλό αστάρι όταν βάφουμε;

Όσο σημαντικό είναι το θεμέλιο όταν χτίζουμε!

Γιατί στην Κέρκυρα, που βρέχει συνεχώς επί μήνες, δεν έχει πόσιμο νερό;

Είναι η παραδοσιακή κερκυραϊκή αβελτηρία. Αργούμε πολύ να κάνουμε κάτι... Λέει ο Όμηρος ότι όταν ήρθε εδώ ο Οδυσσέας, οι Κερκυραίοι περνούσαν ζάχαρη (γελάει)! Μην ξεχνάς ότι εμείς ήμασταν η αφορμή που ξεκίνησε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος! Τα γράφει έξοχα ο Θουκυδίδης. Αποικία των Κορινθίων ήμασταν πρώτα και για χάρη μας άρχισαν οι πρώτες μάχες στον Πελοποννησιακό Πόλεμο.

Γιατί υπάρχουν κακοτεχνίες;

Έχουν δει τα μάτια μου πολλά. Και πάντα προσπαθούν να τα φορτώσουν στον επόμενο... Λείπει η τεχνική παιδεία. Ο καθένας είναι ό,τι δηλώσει! Έπρεπε να είναι υποχρεωτική η τεχνική εκπαίδευση σε όποιο επάγγελμα και αν κάνει κάποιος.