Γερμανία: Με άδεια ταμεία ο «ΟΑΕΔ» της χώρας μπροστά στην ενεργειακή κρίση

Όταν ο Detlef Scheele ανέλαβε επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Απασχόλησης (BA) τον Απρίλιο του 2017, η Γερμανία ήταν ακόμη μια διαφορετική χώρα. Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να βρουν εργασία εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες. Λιγότεροι από 2,6 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν εγγεγραμμένοι ως άνεργοι, περίπου το ήμισυ του επιπέδου ρεκόρ από το 2005. Μόνο ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων βρισκόταν όπως το προβάδισμα σε περίπου ένα εκατομμύριο.

Όταν η Andrea Nahles, πρώην υπουργός Εργασίας αναλάβει τη Δευτέρα την προεδρία του διοικητικού συμβουλίου της BA, ο κόσμος θα είναι διαφορετικός. Η Γερμανία κοιτάζει πίσω σε περισσότερα από δύο χρόνια πανδημίας, κατά τα οποία η αγορά εργασίας επέζησε χωρίς προβλήματα. Όμως, με την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία και τα επακόλουθα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού και τις αιχμές των τιμών, ελλοχεύουν κίνδυνοι που είναι δύσκολο να υπολογιστούν.

«Η κ. Nahles και ολόκληρο το διοικητικό συμβούλιο της BA αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις τα επόμενα χρόνια», λέει η Christina Ramb, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ομοσπονδιακού οργανισμού. Η αντιμετώπιση της κρίσης της κορονοϊού, οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, η διαμόρφωση των διαρθρωτικών αλλαγών, η εξασφάλιση θέσεων εργασίας και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, καθώς και τα μαθήματα από τη συμφωνία συνασπισμού είναι μερικά μόνο από τα σημαντικά ζητήματα, τονίζει ο Ραμπ, ο οποίος είναι μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της εργοδοτικής ένωσης BDA.

Οι συνέπειες της πανδημίας έχουν πλέον ξεπεραστεί σε μεγάλο βαθμό. «Σε γενικές γραμμές, η κατάσταση της αγοράς εργασίας είναι πολύ σταθερή», λέει ο Holger Schäfer από το Ινστιτούτο της Γερμανικής Οικονομίας (IW), το οποίο συνδέεται με τους εργοδότες. Τον Μάιο, ο αριθμός των απασχολουμένων ήταν ήδη πολύ υψηλότερος από το προ κρίσης επίπεδο, περίπου 45,5 εκατομμύρια.

Από την κορύφωση του τρίτου κύματος του κορονοϊού την άνοιξη του 2021, η απασχόληση αυξήθηκε σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστη από περαιτέρω κύματα μόλυνσης και μέχρι στιγμής επίσης από τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, ανέφερε η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία. Η ανεργία αυξήθηκε πρόσφατα και πάλι, αλλά αυτό οφείλεται κυρίως στην καταγραφή των προσφύγων από την Ουκρανία.

Το γραφείο ευρέσεως εργασίας έχει εξαντλήσει τα αποθεματικά του
Κανείς όμως δεν γνωρίζει ποιες οικονομικές συνέπειες θα έχει ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα αποτελέσματά του. Ακόμα και σε περίπτωση παγώματος της παροχής αερίου, ωστόσο, δεν αναμένει 6 εκατομμύρια εργαζόμενους βραχείας απασχόλησης και πάλι, όπως στην εποχή του εθνικού αποκλεισμού στο αποκορύφωμα της πανδημίας τον Απρίλιο του 2020, λέει ο εμπειρογνώμονας του IW Schäfer.

«Επειδή ένα εμπάργκο θα έπληττε κυρίως τη βιομηχανία». Για την αντιμετώπιση της πανδημίας, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απασχόλησης έχει δαπανήσει 52 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα 157 εκατομμύρια ευρώ που είχαν προϋπολογιστεί για εργασία βραχείας απασχόλησης για ολόκληρο το έτος 2019, χάθηκαν προσωρινά μέσα σε μία ημέρα το 2020, αναφέρει η επικεφαλής του οικονομικού τμήματος του οργανισμού της Νυρεμβέργης, Christiane Schönefeld, σε συνέντευξή της στην Handelsblatt.

Το αποθεματικό των 26 δισεκατομμυρίων ευρώ έχει χαθεί. Φέτος, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα πρέπει πιθανώς να χορηγήσει άλλα 2 δισεκατομμύρια ευρώ για να καλύψει το αναμενόμενο έλλειμμα. Και όπως δείχνουν τα πράγματα, σε αντίθεση με τα δύο προηγούμενα έτη, η ενίσχυση θα χορηγηθεί μόνο ως δάνειο.

Η νέα πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Απασχόλησης και πρώην επικεφαλής του SPD Nahles αντιμετωπίζει έτσι το πρόβλημα ότι το ταμείο παρέμβασης σε περίπτωση κρίσης είναι άδειο. «Υπό τις βέλτιστες συνθήκες, είμαστε σε θέση να επιστρέψουμε στα θετικά αποτελέσματα το επόμενο έτος και να αποπληρώσουμε το δάνειο», λέει ο Schönefeld. «Αν υπάρξει άλλη κρίση ή, ας πούμε, πάγωμα της παροχής φυσικού αερίου, το θέμα του δανείου θα πρέπει να τεθεί ξανά».

Οι εμπειρογνώμονες της αγοράς εργασίας θεωρούν ότι ένα αποθεματικό ύψους 0,65% του ΑΕΠ είναι απαραίτητο για την άμβλυνση μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης στην αγορά εργασίας. Επί του παρόντος, αυτό θα ήταν λίγο κάτω από 23 δισεκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις, η Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Απασχόλησης δεν θα έχει δημιουργήσει ένα μαξιλάρι 15 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2026 υπό βέλτιστες συνθήκες στην αγορά εργασίας.

Παρ' όλα αυτά, ο Schönefeld πιστεύει ότι θα ήταν σωστό να αυξηθεί το ποσοστό εισφορών για την ασφάλιση ανεργίας το επόμενο έτος μόνο από 2,4% σε 2,6%, όπως προβλέπεται: «Αν εξετάσουμε τη συνολική εξέλιξη των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, δεν θα ήταν καλό μήνυμα να υπερβούμε αυτό το ποσοστό».

Εκτός από μια πιθανώς αναγκαία νέα παρέμβαση κρίσης, η Nahles αντιμετωπίζει ακόμη δύο άλλα μεγάλα εργοτάξια. Ως υπουργός Εργασίας, είχε ήδη δρομολογήσει τη μετατροπή της Υπηρεσίας Απασχόλησης σε ομοσπονδιακό οργανισμό απασχόλησης και προσόντων. Στόχος είναι να συνοδεύσει τον μετασχηματισμό της οικονομίας και να αντιμετωπίσει την έλλειψη εξειδικευμένων εργαζομένων.

Η ιδέα είναι να προετοιμαστούν οι εργαζόμενοι των οποίων οι θέσεις εργασίας δεν έχουν πλέον μέλλον - για παράδειγμα στην εξόρυξη λιγνίτη ή στην παραγωγή μηχανών εσωτερικής καύσης - για νέα καθήκοντα, χωρίς να χρειάζεται στο μεταξύ να εγγραφούν ως άνεργοι. Υπάρχουν πιλοτικά σχέδια στην περιοχή των ορυχείων της Ρηνανίας, για παράδειγμα, όπου το γραφείο απασχόλησης Brühl προσπαθεί να βρει νέες προοπτικές για τους εργαζόμενους στον λιγνίτη στη χημική ζώνη γύρω από την Κολωνία.

Το ποσό των 900 εκατομμυρίων ευρώ έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους για την επιμόρφωση των εργαζομένων - περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα από πέρυσι. Αλλά δεν είναι πολλά αυτά τα χρήματα, ενόψει της αναμενόμενης συνολικής δαπάνης των 38 δισεκατομμυρίων ευρώ; Εκτός από χρήματα, χρειάζονται επίσης εργοδότες που προσφέρουν κατάρτιση και εργαζόμενοι που θέλουν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους, λέει ο Schönefeld.

Βλέπει, επίσης, ένα δεύτερο πρόβλημα στον νόμο περί ευκαιριών εξειδίκευσης, με τον οποίο ο Μεγάλος Συνασπισμός ήθελε να προωθήσει την περαιτέρω κατάρτιση των εργαζομένων. Αν και αυτό ήταν "καλά μελετημένο", ήταν "αρκετά περίπλοκο" για τις εταιρείες, λέει το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΒΑ. "Θα θέλαμε να δούμε απλοποιήσεις εδώ".

Ένα πρόβλημα: Μακροχρόνια ανεργία
Ένα πρόβλημα που ήταν ήδη ένας από τους κύριους τομείς ανησυχίας του Scheele θα απασχολήσει και πάλι τη Nahles: η μακροχρόνια ανεργία. Χάρη στις νέες ευκαιρίες χρηματοδότησης και την καλή οικονομική κατάσταση, ο αριθμός των ατόμων που έμειναν χωρίς δουλειά για περισσότερο από ένα χρόνο είχε μειωθεί σε λίγο πάνω από 700.000 μέχρι την έναρξη της πανδημίας. Ωστόσο, το 2021, κατά μέσο όρο, το όριο του ενός εκατομμυρίου έσπασε και πάλι- σήμερα ο αριθμός εξακολουθεί να είναι περίπου 900.000.

Μέρος της επιτυχίας αποδίδεται επίσης στην ομοσπονδιακά χρηματοδοτούμενη «κοινωνική αγορά εργασίας», η οποία, μεταξύ άλλων, παρέχει επιδοτήσεις μισθών σε εργοδότες που προσφέρουν στους μακροχρόνια ανέργους μια ευκαιρία στην πρωτογενή αγορά εργασίας. Πρόσφατα είχε προκληθεί αναταραχή επειδή ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ (FDP) θέλει να μειώσει τα κονδύλια γι' αυτό από τα σημερινά 4,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ.

«Αυτή τη στιγμή, περίπου 42.000 άτομα υποστηρίζονται με αυτό το μέσο», λέει ο Schönefeld. Και αυτό δεν μπορεί να επεκταθεί κατά βούληση, διότι χρειάζονται επίσης θέσεις εργασίας και εντατική στήριξη των μακροχρόνια ανέργων. «Αλλά θέλουμε επειγόντως να μπορέσουμε να συνεχίσουμε στο σημερινό επίπεδο».

Πηγή: capital.gr