Ο... Αισχύλος τώρα (ξανα)δικαιώνεται!
Το είχε πει πρώτος ο Αισχύλος ότι «Το πρώτο θύμα του πολέμου είναι η αλήθεια».
Ενώ, δυστυχώς, τείνουμε να συνηθίσουμε τις εικόνες φρίκης από τα μέτωπα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, με τους ανηλεείς βομβαρδισμούς στρατιωτικών και πολιτικών στόχων, αλλά και τα καραβάνια προσφύγων να συνεχίζουν να μας κατακλύζουν για 10η μέρα, είμαστε και εμείς οι ίδιοι -παρότι βρισκόμαστε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά και δεν έχουμε απολέσει την άνεση και τη θαλπωρή του σπιτιού μας- θύματα ενός άλλου «βομβαρδισμού».
Εκείνου της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας.
Γιατί την ίδια στιγμή που διεξάγονται μάχες στο Κίεβο, στο Χάρκοβο αλλά και στο παραλιακό μέτωπο του Ευξείνου Πόντου και της Αζοφικής Θάλασσας, μια άλλη «μάχη» μαίνεται.
Μόνο που οι πυροβολισμοί της είναι μέσω... πληκτρολογίου και της χρήσης εικόνων και ήχων (ενίοτε και παραποιημένων). Και ναι μεν δεν είναι αιματηρή, όπως οι πραγματικές επί του πολεμικού πεδίου, αλλά είναι εξίσου σημαντική και συνάμα επικίνδυνη.
Άλλωστε, έχει σίγουρα ένα θύμα. Την αλήθεια.
Δεν το λέμε εμείς. Το είχε πει πρώτος ο Αισχύλος ότι «Το πρώτο θύμα του πολέμου είναι η αλήθεια»...
Άλλωστε, η χρήση προπαγανδιστικών μέσων είναι τόσο παλιά όσο κι ο ίδιος ο πόλεμος κι αυτός που διεξάγεται στην Ουκρανία δεν θα μπορούσε, φυσικά, να αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα.
Η ενημέρωση φιλτράρεται (για να μην πούμε ελέγχεται απόλυτα) από τα Γενικά Επιτελεία των αντιμαχόμενων πλευρών, αλλά και εκείνων που έχουν γεωστρατηγικά συμφέροντα, για όσα συμβαίνουν σε αυτήν τη γωνιά του πλανήτη.
Έτσι βλέπουμε να προβάλλονται όσα θέλουν οι δύο πλευρές και ν’ αποκρύπτονται επιμελώς όσα δεν συμφέρουν τις θέσεις τους.
Στη μέση οι δημοσιογράφοι κι όσοι αναζητούν αντικειμενική ενημέρωση. Η οποία είναι το ζητούμενο σε τέτοιους ταραγμένους καιρούς, όταν ο δημοσιογράφος για να κάνει την δουλειά του πρέπει να συνοδεύεται και να ελέγχεται (για την ασφάλειά του, όπως λένε, αλλά για να μη βγει παραέξω οτιδήποτε δυσάρεστο...) από τους επιτετραμένους της μιας ή της άλλης πλευράς.
Ωστόσο, ακόμη κι έτσι, όταν αναφέρεται ποια είναι η πηγή ενημέρωσης, ο κάθε εχέφρων μπορεί να μπει στη διαδικασία να σκεφθεί το πού αποσκοπεί η κάθε πληροφορία που «καταναλώνει».
Εδώ, όμως, πλέον, έχουμε πάει σε άλλη... πίστα.
Η αναζωπύρωση του ψυχροπολεμικού κλίματος, που έχει διαμορφωθεί - αναβιώνοντας τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60 του περασμένου αιώνα- έχει οδηγήσει στον εξοβελισμό της άλλης άποψης και οι δύο πλευρές ποδηγετούν την ενημέρωση σε μια προσπάθεια ομογενοποίησής της, φιμώνοντας την αντίθετη άποψη κι υποστηρίζοντας ότι συλλήβδην διακινεί fake news.
Την αρχή έκανε η ΕΕ, αποκλείοντας (μετά το Youtube...) την πρόσβαση στο Russia Today και το Sputnik, κατηγορώντας τα δύο μέσα για διακίνηση της προπαγάνδας του Κρεμλίνου.
Κι αν η «απάντηση», εν είδη αντιποίνων, ήταν περίπου αναμενόμενη, με τους Ρώσους να περιορίζουν την πρόσβαση σε δυτικά μέσα ενημέρωσης, ανάμεσα στα οποία τη ρωσόφωνη υπηρεσία του BBC, την Deutsche Welle και το Radio Liberty (που χρηματοδοτείται από το αμερικανικο Κογκρέσο)- δίνοντας ένα ακόμη... πάτημα στους Δυτικούς να μιλούν για «καθεστώς Πούτιν», «απολυταρχία» και «δικτάτορα»- το ότι εφαρμόζουν τις μεθόδους του στις δυτικές κοινωνίες, τις κάνουν να μοιάζουν με την επάρατο δική του.
Γιατί όταν μιμείσαι το «τέρας» τείνεις να του μοιάσεις...
Και για να μην παίζουμε με τις λέξεις -μιλάμε και για τις δύο πλευρές- για την επιβολή λογοκρισίας. Η οποία παραπέμπει σε περιόδους πολεμικής σύρραξης. Μήπως βιώνουμε μια τέτοια... υβριδική; Ή μήπως προπαρασκευαστική κάτι ακόμη μεγαλύτερου και καταστροφικότερου απ’ ό,τι συμβαίνει στη Ουκρανία;
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ