Η ανασκόπηση του 2021

Από πολλές εντάσεις, σκληρές εικόνες και γεγονότα που άλλαξαν και αλλάζουν το κοινωνικοπολιτικό στάτους σε παγκόσμιο επίπεδο σημαδεύτηκε η χρονιά που φεύγει. Κάτω από το πέπλο της απειλής της πανδημίας του κορονοϊού, το «ΦΩΣ» θυμάται δέκα από τα γεγονότα που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στο 2021 και τα παρουσιάζει στους αναγνώστες του, με την ελπίδα ότι το 2022 θα είναι μια χρ...νιά χωρίς Όμικρον.

Ο ΙΟΣ ΔΕΝ ΕΦΥΓΕ ΠΟΤΕ

Ο κορoνοϊός δεν εγκατέλειψε ποτέ τον μάταιο τούτο κόσμο. Αντιθέτως ανασυντάχθηκε και με τη μορφή μεταλλάξεων ξαναχτύπησε σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, αφήνοντας πίσω του εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς. Αρχικά η Δέλτα και εν συνεχεία η ταχέως μεταδιδόμενη Όμικρον έχουν περάσει χειροπέδες σε δισεκατομμύρια ανθρώπους, που μέρα με τη μέρα κερδίζουν τη μάχη για τη ζωή, την οποία ο κορoνοϊός στέρησε σε πολλούς συνανθρώπους μας. Σε πρωτοφανή κατάσταση ομηρίας από την υπερμεταδοτική μετάλλαξη Όμικρον βρίσκεται η παγκόσμια κοινότητα, με τα περισσότερα κρούσματα να οφείλονται πλέον σε αυτήν. Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο επιβάλλουν όλο και αυστηρότερους περιορισμούς προκειμένου να αναχαιτίσουν τη ραγδαία διασπορά της.

«ΚΑΝΙΒΑΛΟΙ» ΤΟΥ ΤΡΑΜΠ ΣΤΟ ΚΑΠΙΤΩΛΙΟ

Τριτοκοσμικές και χωρίς προηγούμενο εικόνες εκτυλίχθηκαν στις ΗΠΑ στην εκδήλωση-διαδήλωση όπου ο Τραμπ κάλεσε τους οπαδούς του να διαμαρτυρηθούν στην Ουάσινγκτον την ώρα που Βουλή και Γερουσία θα επικύρωναν το εκλογικό αποτέλεσμα: τη νίκη του Τζο Μπάιντεν. Τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στον χώρο του Καπιτωλίου στα επεισόδια που ξέσπασαν, ενώ 52 συνελήφθησαν. Κάποιοι εξ αυτών επειδή οπλοφορούσαν, χωρίς να διαθέτουν άδεια ή επειδή τα όπλα τους είναι απαγορευμένα. Σύμφωνα με τον αρχηγό της αστυνομίας της Ουάσινγκτον, δύο αυτοσχέδιες βόμβες βρέθηκαν και κατασχέθηκαν στα κεντρικά γραφεία της εθνικής επιτροπής των Ρεπουμπλικάνων αλλά και της εθνικής επιτροπής των Δημοκρατικών, ενώ βρέθηκε και κατασχέθηκε επίσης φορητό ψυγείο που περιείχε κοκτέιλ μολότοφ σε όχημα στον χώρο του Καπιτωλίου.

ΑΛΛΑΓΗ ΦΡΟΥΡΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΓΚΕΛΑΡΙΑ

Στη Γερμανία η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ αποχωρεί έπειτα από 16 χρόνια στην εξουσία. Η αποχώρησή της προκαλεί φόβο κενού στους κόλπους της ΕΕ. Ο Όλαφ Σολτς, επικεφαλής της εκλογικής λίστας των Σοσιαλδημοκρατών, συνασπίζεται με τους Πράσινους και τους Ελεύθερους Δημοκράτες και τη διαδέχεται λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα.

Στη σύντομη ομιλία της κατά την τελετή αποχαιρετισμού προς τιμήν της, για τη λήξη της θητείας της ως καγκελαρίου της Γερμανίας, έστειλε το δικό της συγκινητικό μήνυμα. Η τελετή ήταν μικρή λόγω μέτρων κατά της εξάπλωσης της πανδημίας του κορονοϊού, γεμάτη, όμως, από συμβολισμούς.

Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΚΑΜΠΟΥΛ

Τον Αύγουστο οι Ταλιμπάν καταλαμβάνουν την Καμπούλ και αλλάζουν τους συσχετισμούς όχι μόνο στη Μέση Ανατολή αλλά σε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο, ανοίγοντας παράλληλα ένα νέο κεφάλαιο για τη Δύση. Παρότι εγγυώνται ομαλή μετάβαση στη νέα «κυβέρνηση», οι ενέργειές τους θα είναι εντελώς διαφορετικές. Κρατώντας στα χέρια τους σχεδόν όλα τα χαρτιά με τον έλεγχο των μεθοριακών περασμάτων και των τελωνείων, η Ρωσία και η Κίνα δεν θα είχαν πρόβλημα να συνδιαλλαγούν με την ηγεσία τους, όπως σημείωναν πολιτικοί αναλυτές. Το «φάντασμα» της Αλ Κάιντα περιπλανιέται πάνω από το Αφγανιστάν, όπου σημειώνεται μαζική έξοδος προσφύγων.

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΡΙΣΗ

Το κλίμα κυριάρχησε σε όλες τις συνόδους μεγάλων ηγετών όσο ποτέ στο παρελθόν. Η διαρκής υπερθέρμανση του πλανήτη άνω του επιθυμητού ορίου του 1,5 βαθμού Κελσίου, το οποίο έχει οριστεί από τη συμφωνία του Παρισιού, θα έχει «μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στα ανθρώπινα και οικολογικά συστήματα», όπως προειδοποιούν σε προσχέδιο έκθεσής τους ειδικοί του ΟΗΕ. Τα ακραία κλιματικά φαινόμενα πολλαπλασιάζονται: τέλη Ιουνίου. «Θόλος ζέστης» προκαλεί δεκάδες θανάτους στον Καναδά (έως 49,6 βαθμοί Κελσίου) και στην αμερικανική Δύση. Η Γερμανία και το Βέλγιο πλήττονται από καταστροφικές πλημμύρες (περισσότεροι από 200 νεκροί, ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ) τον Ιούλιο, τον πιο ζεστό μήνα που καταγράφηκε ποτέ στη Γη, σύμφωνα με αμερικανική επιστημονική υπηρεσία. Τον Αύγουστο θερμοκρασίες-ρεκόρ τροφοδοτούν τις πυρκαγιές στην Τουρκία, στην Ελλάδα, στην Ισπανία και στην Αλγερία. Η Καλιφόρνια αντιμετωπίζει επίσης τεράστια δασική πυρκαγιά.

ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Το 2021 σηματοδοτεί σημείο αναφοράς για τον διαστημικό τουρισμό. Τον Ιούλιο ο Ρίτσαρντ Μπράνσον ταξιδεύει στο διάστημα με όχημα της δικής του εταιρείας, της Virgin Galactic, στη συνέχεια ο Τζεφ Μπέζος συμμετέχει στην πρώτη επανδρωμένη πτήση της εταιρείας του, Blue Origin, η οποία μεταφέρει τον Οκτώβριο τον Ουίλιαμ Σάτνερ, τον κυβερνήτη Κερκ του «Star Trek». Τον Σεπτέμβριο οι τέσσερις πρώτοι διαστημικοί τουρίστες του SpaceX, της εταιρείας του Ίλον Μασκ, μένουν τρεις ημέρες στο διάστημα, στην πρώτη αποστολή σε τροχιά στην Ιστορία χωρίς επαγγελματία αστροναύτη.

ΜΙΚΗΣ, Ο ΑΘΑΝΑΤΟΣ

Ακόμα και η ανείπωτη θλίψη που σκόρπισε η είδηση του θανάτου του δεν ξεπερνά το έργο και την κληρονομιά που άφησε πίσω του. Περνώντας στην αθανασία μέσα από το σημαντικό του έργο, τις ιδέες και τη στάση ζωής που θα τον κρατούν πάντα ζωντανό στην καρδιά και στη μνήμη όλων, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο κορυφαίος Έλληνας συνθέτης, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών. Πάντρεψε το λαϊκό τραγούδι με την ποίηση, έκανε την ελληνική μουσική μόδα στο εξωτερικό και με τους αγώνες του αποτέλεσε το πρότυπο του ενεργού πολιτικοποιημένου καλλιτέχνη, ενώ άφησε παρακαταθήκη ένα σημαντικό μουσικό έργο, που αντανακλά τις αγωνίες, τις χαρές και της απογοητεύσεις του ελληνισμού.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Το 2021 θα μείνει ως η χρονιά που καταστράφηκε η Εύβοια. Η καταστροφή στις περιοχές της βόρειας Εύβοιας αναμένεται να καταγραφεί με τα πιο μελανά γράμματα στην Ιστορία της χώρας, καθώς είναι η μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί στα χρονικά της Ελλάδας. Βάσει των πρόσφατων λεπτομερών δορυφορικών καταγραφών, η πυρκαγιά έκαψε το 33% της έκτασης, δηλαδή περίπου το ένα τρίτο των δασών της Εύβοιας. Η περίφημη φωτογραφία του Κωνσταντίνου Τσακαλίδη από το παρανάλωμα του καλοκαιριού επιλέχθηκε από το περιοδικό «TIME» ως μία από τις εκατό κορυφαίες της χρονιάς.

«ΠΛΑΝΗΤΑΡΧΗΣ» ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ

Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο δεν περιορίζεται, δεν χωράει μόνο στις αθλητικές ανασκοπήσεις αλλά από φέτος έχει θέση σε καθετί παγκόσμιο. Παρότι οι Μιλγουόκι Μπακς βρέθηκαν να χάνουν 0-2 στη σειρά τελικών του ΝΒΑ από τους Φίνιξ Σανς, είδαν τον Έλληνα σταρ να τους παίρνει από το χεράκι και με 50 πόντους στον έκτο τελικό να τους οδηγεί την κατάκτηση του τίτλου για δεύτερη φορά στην Ιστορία τους, μετά το 1971! Ο Γιάννης αναδείχθηκε πολυτιμότερος παίκτης των τελικών, κάτι που είχαν καταφέρει μέχρι πρότινος μόνο δύο Ευρωπαίοι κολοσσοί του παγκόσμιου μπάσκετ. Ο Τόνι Πάρκερ (2007, Σπερς) και ο Ντιρκ Νοβίτσκι (2011, Μάβερικς).

Η AUKUS ΤΑΡΑΞΕ ΤΑ ΝΕΡΑ...

Διπλωματικά και πολιτικά απόνερα προκάλεσε η αμυντική συμφωνία Αυστραλίας - Βρετανίας και ΗΠΑ, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ότι η Αυστραλία θα αποκτήσει, μέσα στα επόμενα χρόνια, πυρηνοκίνητα υποβρύχια, τροποποιώντας τον συσχετισμό στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή. Η εντονότερη αντίδραση ήταν της Γαλλίας, η συμφωνία της οποίας με την Αυστραλία για την κατασκευή δώδεκα συμβατικών υποβρυχίων, προϋπολογισμού περίπου 35 δισ. ευρώ, ακυρώνεται. Η απόφαση των ΗΠΑ να παραμερίσουν τη Γαλλία από μια συμφωνία που είχε συνάψει με την Αυστραλία για την προμήθεια υποβρυχίων δείχνει μια έλλειψη συνοχής σε μια στιγμή όπου οι δύο σύμμαχοι αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στην περιοχή του Ινδοειρηνικού.