Γιάννης Αντιόχου: «Το κόκκινο είναι επιθετικό χρώμα, ανώριμες οι δηλώσεις του Τσιτσιπά»

Συνέντευξη στον ΘΕΜΗ ΣΙΝΑΝΟΓΛΟΥ

Ο Γιάννης Αντιόχου είναι μορφή. Βραβευμένος με το κρατικό βραβείο ποίησης 2020, Πειραιώτης Ολυμπιακός, με μπαμπά γυμνασίαρχο της ΕΠΟ και παππού διεθνή διαιτητή! Και με υψηλό πόστο στις μονάδες εντατικής θεραπείας! Μου λέει σημαντικά πράγματα για τον κορονοϊό. Μία συνέντευξη δηλαδή που δεν ξέρεις από πού να αρχίσεις.

Πειραιώτης και Ολυμπιακός;

Καθαρά Ολυμπιακός. Αν και έχουμε μία ιδιαίτερη ιστορία ως οικογένεια, ο παππούς ήταν Κωνσταντινουπολίτης, υποστηρικτής της ΑΕΚ, πέθανε το 1982 μέσα στο παλιό γήπεδο της ΑΕΚ! Στα επίσημα στη Νέα Φιλαδέλφεια. Ήταν διεθνής διαιτητής! Ιωάννης Καλοφυσούδης ήταν το ονοματεπώνυμό του, όπως και το δικό μου. Το «Αντιόχου» είναι ψευδώνυμο.

Γιατί «Αντιόχου»;

Διότι όταν ήμουν 18 χρονών και είχα ήδη μπει στον χώρο της λογοτεχνίας, μου είπε ο δάσκαλός μου Γιάννης Νεγρεπόντης και η ποιήτρια Μελισσάνθη ότι το «Καλοφυσούδης» δεν ήταν εύηχο και πρότειναν το «Αντιόχου» για να μπορεί ο κόσμος να με θυμάται.

Ο μπαμπάς τι ομάδα ήταν;

Ολυμπιακός. Όλη η οικογένεια. Μένουμε στην Αγιά Σοφιά του Πειραιά, τι άλλο θα ήμασταν; Όταν βάζει γκολ ο Ολυμπιακός, όλος ο Πειραιάς είναι όρθιος! Λες και είσαι σε αμφιθέατρο.

Πόσα βιβλία ποιημάτων έχεις εκδώσει;

Έχω εκδώσει επτά βιβλία, κυκλοφορούν τα τελευταία τέσσερα από τις Εκδόσεις Ίκαρος. Τα υπόλοιπα είναι εξαντλημένα.

Γιατί το τελευταίο βιβλίο σου με τα ποιήματα πήρε το κρατικό βραβείο ποίησης το 2020; Τι διαφορετικό είχε; Και πώς ονομάζεται;

«Αυτός, ο κάτω ουρανός». Δεν έχει κάτι διαφορετικό, είμαι πολύ συνεπής σε αυτά που γράφω. Όμως είναι το θέμα της ωριμότητας πλέον, ίσως για αυτό διακρίθηκε αυτό το βιβλίο. Πάντως όλα μου τα βιβλία πλέκουν μια ενιαία ποιητική αφήγηση. Έχω ένα σταθερό ευρύ αναγνωστικό κοινό. Είμαι τυχερός. Είχα πάντα αναγνώστες, το κοινό δεν με γνώρισε τώρα, με παρακολουθεί 20 χρόνια. Βέβαια ακόμα κι εγώ ξεχωρίζω το βιβλίο αυτό.

Το ποδόσφαιρο πόσο άλλαξε σήμερα;

Πολύ. Θυμάμαι όλα τα χρόνια με τον παππού μου και μετά με τον πατέρα μου ότι η κάθε Κυριακή που ξημέρωνε ήταν αφιερωμένη στο ποδόσφαιρο. Θυμάμαι τον εαυτό μου πάντα στο Καραϊσκάκη, στα επίσημα, είτε με τον Ολυμπιακό είτε με τον Εθνικό, να παρακολουθώ ποδόσφαιρο και στη συνέχεια όλη η οικογένεια να μαζεύεται στο σπίτι, όπου η νύχτα θα έκλεινε με την «Αθλητική Κυριακή».

Το κόκκινο χρώμα είναι κάτι διαφορετικό από τα άλλα χρώματα για έναν ποιητή;

Είναι μία δύσκολη ερώτηση αυτή που κάνεις (σ.σ. σκέφτεται). Εγώ το κόκκινο χρώμα το θεωρώ επιθετικό χρώμα! Επίσης δείχνει μια μεγάλη έκρηξη συναισθημάτων. Το κόκκινο όμως για εμένα σηματοδοτεί μία στάση.

Πάμε τώρα στην άλλη σου ιδιότητα. Την ιατρική.

Είμαι νοσηλευτής. Το βασικό μου πτυχίο είναι αυτό, με μεταπτυχιακό στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και άλλο μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας. Έστησα μεγάλες μονάδες εντατικής θεραπείας, με μεγαλύτερη αυτή του Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν», 38 κλινών! Είμαι τυχερός, διότι έζησα την ακμή της εντατικής θεραπείας στην Ελλάδα. Και είχα προσλαμβάνουσες από εκπαίδευση στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Τα τελευταία 15 χρόνια ασχολούμαι με το να τεκμηριώνω τις ιατρικές, νοσηλευτικές, τεχνικές και διοικητικές διαδικασίες νοσοκομείων.

Δηλαδή;

Στήνω, ελέγχω και αξιολογώ συστήματα ποιότητας σε νοσοκομεία.

Κρατικά νοσοκομεία;

Στον ιδιωτικό τομέα. Είμαι ο διευθυντής συστημάτων ποιότητας διαχείρισης στον Όμιλο Ιατρικό Αθηνών. Ασχολούμαι με επτά νοσοκομεία, από την Αθήνα ως τη Θεσσαλονίκη.

Πώς σου φάνηκαν οι δηλώσεις του Τσιτσιπά;

Από τη μια θέλω να τον δικαιολογήσω, διότι η ηλικία του τού δίνει ένα ελαφρυντικό. Δεν επιτρέπεται όμως να προβαίνει σε τέτοιες δηλώσεις δημοσίως -ό,τι και να πιστεύει-, γιατί είναι πρότυπο για τη νεολαία. Το θεωρώ ανώριμο εκ μέρους του, αλλά είναι νέο παιδί. Όμως δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει τι λέει ο Τσιτσιπάς. Ο Τσιτσιπάς παίζει τένις. Πρέπει να μας ενδιαφέρει τι λένε οι ειδικοί, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων και Λοιμώξεων, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών και η Επιτροπή Λοιμωξιολόγων της χώρας μας.

Τι ενημέρωση ή τι αίσθηση έχεις; Θα πάμε πάλι σε λοκντάουν τον χειμώνα;

Η αίσθηση που έχω είναι ότι θα προσπαθήσουμε να αποφύγουμε το λοκντάουν όσο μπορούμε περισσότερο... Φέτος επιβεβαιώθηκε ότι δεν εισάγαμε τον κορονοϊό από τον τουρισμό μας, αλλά τον πολλαπλασιάσαμε μόνοι μας επειδή αρνούμαστε να εμβολιαστούμε. Παρ’ όλο που η μετάλλαξη Δέλτα άλλαξε τα δεδομένα γιατί διαπερνάει το φράγμα του εμβολιασμού -άρα κολλάνε και οι εμβολιασμένοι-, ωστόσο το εμβόλιο έχει εξαιρετική αποτελεσματικότητα να μη νοσήσουμε σοβαρά και να μην καταλήξουμε. Αυτό από μόνο του θα έπρεπε να πείθει κάθε άνθρωπο να διαλέξει να εμβολιαστεί.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σου Έλληνας ποιητής;

Όταν ήμουν νέος αγαπούσα πολύ τον Ελύτη, αλλά όσο μεγαλώνω καταλαβαίνω ότι ο Σεφέρης έχει μιλήσει για όλα και με τον τρόπο που εγώ βλέπω και αντιλαμβάνομαι τον κόσμο.

Ο Ελύτης ήταν πιο πολύ στον αέρα, ενώ ο Σεφέρης ήταν πιο πολύ στη γη, πιο πραγματιστής;

Συμφωνώ. Ναι.

Τώρα θα σου κάνω μία δύσκολη ερώτηση. Γίνεται επιλογή ασθενών ποιοι θα μπουν στη ΜΕΘ; Και όχι μόνο με τον κορονοϊό αλλά και πιο πριν. Γίνεται επιλογή ανάλογα με την ηλικία;

Ως το 2006 οι ΜΕΘ ήταν ελάχιστες, όχι μόνο λόγω έλλειψης χρημάτων αλλά και επειδή δεν υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό. Μια ΜΕΘ δεν είναι ένα κρεβάτι με μηχανήματα! Πρέπει ο γιατρός και ο νοσηλευτής να είναι εξειδικευμένος, αλλιώς ο άρρωστος θα χαθεί. Δεν δουλεύει το μηχάνημα από μόνο του. Λόγου χάρη για έναν αναπνευστήρα πρέπει να γνωρίζεις άριστα τη φυσιολογία του αναπνευστικού συστήματος. Επίσης πρέπει να γνωρίζεις τα φάρμακα που τρέχουν στάγδην μέσω αντλιών τις οποίες πρέπει να χειρίζεσαι άριστα. Ταυτόχρονα χρειάζονται χίλιες παρεμβάσεις με ένταση εργασίας, δηλαδή με πολύ προσωπικό.

Γίνεται λοιπόν επιλογή;

Άνθρωποι που έχουν ελάχιστες πιθανότητες να επιβιώσουν είναι ανήθικο να βασανίζονται στη ΜΕΘ -η οποία είναι επίπονη διαδικασία- και να καταλαμβάνουν κλίνες από άλλους που έχουν μεγάλες πιθανότητες επιβίωσης. Σε όλο τον δυτικό κόσμο υπάρχουν τα λεγόμενα «σκορ σίστεμς», τα οποία αξιολογούν τις κλινικές εξετάσεις, την ηλικία, τα συνοδά συμπτώματα, τα υποκείμενα νοσήματα και δίνουν τις πιθανότητες επιβίωσης σε μια ΜΕΘ. Εννοείται λοιπόν ότι γινόταν και γίνεται επιλογή για μια ΜΕΘ. Δεν βάζεις ανθρώπους με μηδενικές πιθανότητες επιβίωσης.

Αξέχαστο περιστατικό σε ΜΕΘ;

Ο εαυτός μου! Νοσηλεύτηκα δυόμισι μήνες σε ΜΕΘ ύστερα από τροχαίο ατύχημα το 2011. Και μάλιστα νοσηλεύτηκα στη δική μου ΜΕΘ, με τους δικούς μου γιατρούς, με το δικό μου νοσηλευτικό προσωπικό, τους υφιστάμενούς μου. Από την πλευρά του αρρώστου συνειδητοποίησα πόσο βασανιστική είναι αυτή η εμπειρία και ταπεινωτική για τον άρρωστο, τι πόνος και τι ανημποριά υπάρχει... Παρ’ όλα αυτά επιβίωσα και συνέχισα να είμαι αφιερωμένος σε αυτό το κομμάτι που λέγεται μονάδα εντατικής θεραπείας.

Ποιο είναι το ποσοστό επιβίωσης σε μια ΜΕΘ;

Προ Covid οι ΜΕΘ της Ελλάδας είχαν πάρα πολύ καλά ποσοστά επιβίωσης. Η θνητότητα ήταν ένας στους τέσσερις περίπου. Με τον Covid η θνητότητα αυξήθηκε. Ο κόσμος πρέπει να κατανοήσει ένα βασικό πράγμα: δεν υπάρχει θεραπεία για τον κορονοϊό. Μπαίνουν για να ανακουφιστούν από τις επιπλοκές που δημιουργεί ο Covid σε όλα τα συστήματά τους: πνεύμονες, κεφάλι, νεφρά, κυκλοφορικό σύστημα, καρδιά. Πρέπει λοιπόν ο κόσμος να κατανοήσει ότι ο εμβολιασμός είναι αυτή τη στιγμή το μόνο όπλο που έχουμε. Η μόνη μας ελπίδα.

Πώς θες να κλείσουμε;

Έχω τρία παιδιά. Τα δύο νόσησαν! Σε μια οικογένεια που ζει σε 120 τετραγωνικά μέτρα οι υπόλοιποι τρεις δεν νόσησαν, διότι τηρήθηκαν τα μέτρα ατομικής προστασίας. Εμβολίασα όμως και τα τρία παιδιά μου.

Ηλικίας;

Είναι 22, 17 και 15. Τα εμβολίασα γιατί εγώ συναντώ τον ιό όλη μέρα. Άρα είναι πολύ πιθανό να τον φέρω στο σπίτι. Επίσης γιατί δεν ελέγχω το περιβάλλον τους στο σχολείο, δεν γνωρίζω τι κάνουν οι άλλες 20 οικογένειες και αν τηρούν τα μέτρα προστασίας. Τέλος, τα εμβολίασα για να μπορούν ελεύθερα να χαίρονται αυτά που πρέπει για την ηλικία τους, θέατρα, σινεμά, γήπεδα, εκδηλώσεις. Οφείλουμε να βάλουμε τέλος στην προέλαση του ιού.