Ο Καζαντζίδης στη σκιά του εαυτού του - Η συνεργασία με τον Χιώτη

Τι γνωρίζουν οι περισσότεροι για τον Στέλιο Καζαντζίδη της δεκαετίας του '50; Ακόμα και οι φανατικοί θαυμαστές του στρέφουν το ενδιαφέρον στην ύστερη εποχή του, όταν ο σπουδαίος λαϊκός βάρδος είχε κλείσει τους λογαριασμούς του με την αθανασία.

Η αίσθηση ότι σε όλη τη δεκαετία του '50 ο Καζαντζίδης έψαχνε να βρει τη φωνή του και ότι δεν ήταν ακόμα ώριμος να τραγουδήσει τα μεγάλα τραγούδια αδικεί τόσο τον ίδιο όσο και την εποχή του.

Στην πραγματικότητα τα μεγάλα τραγούδια ο Καζαντζίδης τα ερμήνευσε την περίοδο 55-65 με κάποιες εξαιρέσεις στη συνέχεια. Στα χρόνια του '50 άκμαζαν ακόμα οι μεγάλοι συνθέτες της τελευταίας περιόδου του ρεμπέτικου κι ένας από αυτούς ο Μανώλης Χιώτης, ιδιοφυής συνθέτης και αξεπέραστος δεξιοτέχνης, ήταν ένας από τους καθοδηγητές του Καζαντζίδη.

Για να αντιληφθούμε τις ερμηνευτικές διακυμάνσεις του τραγουδιστή θα πρέπει να θυμόμαστε ότι την εποχή εκείνη το ελαφρό τραγούδι είχε πιθανότατα τη μερίδα του λέοντος στην προτίμηση του κοινού. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τσιτσάνης κινδυνολογούσε για την παρουσία του Γούναρη. Είναι γνωστό επίσης ότι ο Καζαντζίδης και ο Γαβαλάς μπορούσαν άνετα να τραγουδήσουν το μπελκάντο. Στις διαφορετικές επιρροές της εποχής θα πρέπει να αναζητήσει κανείς τις «μεταμορφώσεις» του Στέλιου. Την ίδια εποχή που τραγουδά την «Κοινωνία» το «Για μας ποτέ μη ξημερώσει», τραγουδά επίσης και τις «Βαλίτσες», «Είν' όλα μαύρα», τους «Άντρες και τα αντράκια». Τα διαφορετικά πρόσωπα του τραγουδιστή δεν απηχούν απαραίτητα στην αναζήτηση φωνής αλλά στις άπειρες δυνατότητες που έχει αυτή η φωνή.

Ύστερα έχουμε τη συνεργασία με τον Χιώτη. Ο Μανώλης διακρίνει στον Στέλιο τον απόλυτο τραγουδιστή. Τον εμπνέει αλλά εμπνέεται και ο ίδιος από τη φωνή του. Καρπός της συνοδοιπορίας του θα είναι μερικά από τα πιο σημαντικά τραγούδια που λειτούργησαν ως γέφυρες στο πέρασμα από το ρεμπέτικο στο λαϊκό.

Με ποια τραγούδια να συγκριθούν «Η τελευταία νύχτα», η «Θεσσαλονίκη», το «Αν θες να δεις ποιος είμ' εγώ», «Το κλάμα της πενιάς». «Βρε σαν τα χιόνια», «Άνθρωπε δυστυχισμένε», η «Μαχαιριά». Το ρεπερτόριο του Καζαντζίδη στη χρυσή δεκαετία του '50 είναι αστείρευτο, γεμάτο από κορυφαία τραγούδια τα οποία ουδείς άλλος ευτύχησε να πει. Ίσως στη συνέχεια και ο ίδιος ο τραγουδιστής αδίκησε τον εαυτό του προβάλλοντας μια εικόνα που περιόριζε τόσο την αξία του όσο και τη βαρύνουσα σημασία του για το ελληνικό τραγούδι. Ο 25χρονος Στέλιος του '50 τραγουδά με απίστευτη ωριμότητα και ακρίβεια τα μεγάλα τραγούδια, διαμορφώνοντας στην ουσία τους κανόνες της λαϊκής ερμηνείας. Όποιος δεν το βλέπει αυτό είναι είτε ανιστόρητος είτε κακόβουλος.