Γιοβάν Τσαούς: Ο μπουζουξής του σουλτάνου δηλητηριάστηκε στην Κοκκινιά

Από την αυλή του Σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Β' ο διάσημος μουσικός που υπηρέτησε και ως λοχίας στον τουρκικό στρατό βρέθηκε πρόσφυγας στον προπολεμικό Πειραιά. 

Γιοβάν Τσαούς: Ο μπουζουξής του σουλτάνου δηλητηριάστηκε στην Κοκκινιά

Τον έλεγαν Γιοβάν Τσαούς, παραφθείροντας το όνομά του, για να θυμίζει την περιπέτεια της ζωής του. Ο Ιωάννης Εητζιρίδης γεννήθηκε στην Κασταμονή του Πόντου και υπηρέτησε ως λοχίας στον Τουρκικό στρατό εξ ου και το Τσαούς (τσαούσης λοχίας). Στην Τουρκία των αρχών του εικοστού αιώνα ήταν διάσημος μουσικός και λέγεται ότι έπαιζε συχνά ενώπιον του Σουλτάνου. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή ακολουθώντας το παλιρροϊκό κύμα της Ιστορίας βρέθηκε στον προπολεμικό Πειραιά σ' ένα δίπατο σπίτι στο ισόγειο του οποίου εγκατέστησε το ραφείο του. Παράλληλα δίδασκε μουσική σε επίδοξους οργανοπαίκτες πολλοί από τους οποίους, όπως ο Παπαϊωάννου θεμελίωσαν το ρεμπέτικο τραγούδι.

Έπαιζε πιάνο, βιολί, τζουρά, σαζ, ούτι, μπουζούκι, μπαγλαμά και ταμπουρά. Δίδασκε κυρίως μπουζούκι αλλά ο ίδιος έπαιζε ταμπουρομπούζουκο ένα όργανο δικής του επινόησης το οποίο δεν μπορούσε να ακουμπήσει άλλος. Έφερε μαζί του τη γνώση όλων των μουσικών δρόμων της Ανατολής και επηρέασε πολλούς μουσικοσυνθέτες της εποχής. Ο Γιοβάν Τσαούς δεν καταδέχτηκε να ανέβει ποτέ σε μουσικό πάλκο και είναι γνωστή πια η απαξιωτική του επωδός για τον τρόπο διασκέδασης των νεοελλήνων: "Δεν θα παίζω εγώ για να χορεύουν οι πουτάνες".

Άφησε πίσω του δώδεκα ηχογραφήσεις τραγουδιών από τα οποία το πιο γνωστό είναι το "Πέντε μάγκες στον Περαία". Ορισμένοι αμφισβητούν την πατρότητα του συγκεκριμένου τραγουδιού αποδίδοντάς την σε άγνωστο φυλακόβιο της εποχής. Η περίπλοκη εισαγωγή ωστόσο αλλά και η ποικίλη αρμονία της μελωδίας παραπέμπουν σ' ένα ολοκληρωμένο μουσικό της ποιότητας και του επιπέδου του Γιοβάν Τσαούς. Οι στίχοι των τραγουδιών αυτών γράφτηκαν κατά πάσα πιθανότητα από τη σύζυγό του Αικατερίνη Χαρμουτζή.

Ο εκκεντρικός αυτός μουσικός έπαψε να ηχογραφεί μετά την επιβολή της Μεταξικής λογοκρισίας το 1937. Στο μεταξύ μαζί με τη γυναίκα του είχαν μετακομίσει από χρόνια στην Κοκκινιά. Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής χειμαζόμενοι από φοβερή πείνα φαίνεται πως κατανάλωσαν ακατάλληλα τρόφιμα και πέθαναν από δηλητηρίαση.