Η πρώτη καταγραφή του Καραγκιόζη

Συγκεκριμένα, η αναφορά ήταν προαναγγελία παράστασης στην εφημερίδα «Ταχύπτερος Φήμη», που ανέφερε χαρακτηριστικά: «Την 21η του παρόντος θα παρουσιαστεί εις Ναύπλιον η κωμωδία του Καραγκιόζη, έχουσα αντικείμενον τον Χατζ-Αββάτην και τον Κουσζούκ-Μεϊμέτην». Το Θέατρο Σκιών, όμως, κρατάει από πολύ πιο πίσω, με τις βασικές θεωρίες να τοποθετούν την επινόησή του στη μακρινή Ανατολή και συγκεκριμένα στην Κίνα και την Ινδία, ενώ εν μέσω τουρκοκρατίας από τον 17ο αιώνα διαδόθηκε στις περιοχές όπου κατοικούσαν Έλληνες.

Ο εξελληνισμός, όμως, του Καραγκιόζη ξεκίνησε το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα από την Ήπειρο, όταν καραγκιοζοπαίχτες της εποχής εκείνης παρουσίασαν για πρώτη φορά την παράσταση με τον Μεγαλέξανδρο και το φίδι, συνδέοντας τον Καραγκιόζη με την ελληνική λαϊκή παράδοση. Η Πάτρα ήταν το μέρος όπου ο Καραγκιόζης εξελληνίστηκε οριστικά μέσα από τις καινοτομίες που επέφερε σε πρόσωπα και θέματα ο καραγκιοζοπαίχτης Μίμαρος, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Δημητρίου Σαραντούνη. Εκείνος δημιούργησε νέους χαρακτήρες όπως το Κολλητήρι, τον Σιορ Διονύσιο και τον Βεληγκέκα, ενώ έστρεψε τις παραστάσεις και προς το ηρωικό δράμα με αναφορές στους ήρωες του ‘21.

Κι ενώ ως λαϊκό δρώμενο ήταν αποδεκτό σε όλη την ελληνική επικράτεια από την περίοδο της τουρκοκρατίας, στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος θα συναντήσει το... αόρατο χέρι της συντήρησης και της σοβαροφάνειας. Έτσι, το 1852 η εφημερίδα «Αθηνά» άσκησε κριτική στη διεύθυνση της Αστυνομίας Αθηνών, διότι ανεχόταν όπως χαρακτηριστικά γράφτηκε «την εν τισίν καφενείοις παράστασιν του λεγόμενου Καραγκιόζη, ενώ άλλοτε αυστηρώς εμποδίζετο αύτη». Και κατήγγειλε ότι «αισχρών και ασέμνων πράξεων σκηναί παρίστανται δια των νευροσπάστων εις τα βωμολοχικά τοιαύτα των Ασιατών θέατρα», φτάνοντας στο σημείο να πει ότι η διαφθορά περνάει σε ολόκληρη την κοινωνία, αφού όπως ανέφερε το δημοσίευμα «απειράριθμον πλήθος διαφόρων παίδων, και πολλοί μάλιστα εκ των μαθητών των γυμνασίων και των σχολείων μας, σύχναζαν εκεί κάθε βράδυ αδιακόπως».

Το Θέατρο Σκιών, όμως, του Καραγκιόζη θα αντέξει και ειδικά την περίοδο της κατοχής θα προσφέρει διέξοδο στους καταπιεσμένους Έλληνες, ενώ μέχρι και σήμερα είναι αρκετά δημοφιλές σε μικρούς και μεγάλους.

Με μια ματιά…

1487: Η πολιορκία της Μάλαγα ολοκληρώνεται με την κατάληψη της πόλης από τις δυνάμεις της Καστίλης και της Αραγονίας.

1572: Ο Ουγενότος βασιλιάς Ερρίκος Δ' της Γαλλίας παντρεύεται στο Παρίσι τη Μαργαρίτα των Βαλουά, σε μια υποτιθέμενη προσπάθεια συμφιλίωσης των προτεσταντών και των καθολικών.

1853: Ισχυρότατος σεισμός μεγέθους 6,8 Ρίχτερ καταστρέφει κτίρια στη Θήβα, στη Χαλκίδα και στην Αταλάντη και αφήνει 13 νεκρούς, ενώ προκαλείται τσουνάμι στον Ευβοϊκό Κόλπο από τις κατολισθήσεις.

1868: Ο Γάλλος αστρονόμος Πιέρ-Ζιλ Ζανσέν ανακαλύπτει το ήλιο.

1917: Μεγάλη πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκη καταστρέφει το 32% της πόλης, αφήνοντας άστεγα 70.000 άτομα.

1920: Επικυρώνεται η 19η Τροπολογία του αμερικανικού συντάγματος, διασφαλίζοντας το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες.

1940: Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, μάχη της Αγγλίας: πραγματοποιείται η μεγαλύτερη εναέρια συμπλοκή στην Ιστορία με μεγάλες απώλειες και από τις δύο πλευρές.

1945: Ο Σουκάρνο αναλαμβάνει την εξουσία ως ο πρώτος Πρόεδρος της Ινδονησίας, μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας την προηγούμενη μέρα.

1963: Κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων: ο Τζέιμς Μέρεντιθ γίνεται ο πρώτος Αφροαμερικανός που αποφοιτά από το Πανεπιστήμιο του Μισισιπή.

1977: Στη Νότια Αφρική ο Στίβεν Μπίκο συλλαμβάνεται σε αστυνομικό μπλόκο, σύμφωνα με τον υπ' αριθ. 83/1967 νόμο περί τρομοκρατίας. Αργότερα θα πεθάνει από τα τραύματα που υπέστη κατά τη διάρκεια αυτής της σύλληψης, τραβώντας την προσοχή για την πολιτική του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική.

1983: Ο τυφώνας «Αλίσια» χτυπά την ακτή του Τέξας, σκοτώνοντας 21 άτομα και προκαλώντας ζημιές άνω του 1 δισ. δολαρίων.

2005: Μία μεγάλη διακοπή ρεύματος πλήττει το νησί της Ιάβας στην Ινδονησία, επηρεάζοντας σχεδόν 100.000.000 ανθρώπους, σε μία από τις μεγαλύτερες και πιο εκτενείς διακοπές στην Ιστορία.

2008: Ο Πρόεδρος του Πακιστάν, Περβέζ Μουσάραφ, παραιτείται υπό την απειλή της μομφής.