Η σφαγή στο Κατίν

Στις 13 Απριλίου του 1943 τα κατοχικά γερμανικά στρατεύματα ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν ομαδικούς τάφους Πολωνών αξιωματικών (καταμετρήθηκαν 4.443 πτώματα) στο δάσος Κατίν, κοντά στο Σμολένσκ, και κατηγόρησαν τους Σοβιετικούς ως υπεύθυνους για τη σφαγή. Δύο μέρες αργότερα, η σοβιετική κυβέρνηση υποστήριξε ότι οι Πολωνοί αιχμάλωτοι είχαν χρησιμοποιηθεί σε κάποιο έργο που κατασκευαζόταν δυτικά του Σμολένσκ, κατηγορώντας με τη σειρά τους τον γερμανικό στρατό ότι τους σκότωσε, αφότου κατέλαβε την περιοχή τον Ιούλιο του 1941.

Στην πραγματικότητα, υπεύθυνοι για τη σφαγή ήταν οι Σοβιετικοί, σε μια σειρά εκτελέσεων που έλαβαν χώρα από τον Μάρτιο έως τον Μάιο του 1940. Λίγους μήνες μετά την υπογραφή του Συμφώνου Μη Επιθέσεως μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης (Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ), η τελευταία συνέλαβε χιλιάδες Πολωνούς -στρατιωτικούς, αστυνομικούς και μέλη της πνευματικής και επιχειρηματικής ελίτ-, τους οποίους ενέκλεισαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στο εσωτερικό της ΕΣΣΔ.

Ύστερα, όμως, από την εισβολή της Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση τον Ιούνιο του 1941, η πολωνική εξόριστη κυβέρνηση (με έδρα το Λονδίνο) συμφώνησε με τους Σοβιετικούς να συνεργαστούν κατά της Γερμανίας και στις 30 Ιουλίου άρχισε να σχηματίζεται μία πολωνική στρατιά στο σοβιετικό έδαφος. Τους επόμενους μήνες ο Πολωνός στρατηγός Βλάντισλαβ Άντερς άρχισε να οργανώνει την πολωνική στρατιά, αλλά όταν ζήτησε να τεθούν στη διάθεσή του 10.000-15.000 Πολωνοί αιχμάλωτοι, οι Σοβιετικοί τού διεμήνυσαν ότι οι περισσότεροι εξ αυτών είχαν δραπετεύσει στη Μαντζουρία.
Τελικά, μόνο 448 αξιωματικοί προσχώρησαν στις δυνάμεις του. Το 1942 η νεοσχηματισμένη πολωνική στρατιά μεταφέρθηκε από τη Σοβιετική Ένωση στη Μέση Ανατολή, όμως η τύχη των αγνοούμενων αιχμαλώτων παρέμενε μυστήριο. Ένα μυστήριο που αρχικά αποκαλύφθηκε με την ανακοίνωση των ναζί για τους ομαδικούς τάφους στο Κατίν. Η σοβιετική πλευρά συνέχισε να αρνείται την ευθύνη για τους νεκρούς μέχρι τις 13 Απριλίου του 1990, όταν και το παραδέχθηκε επίσημα, ζητώντας συγγνώμη.

Αυτό το έπραξε η νέα ρωσική κυβέρνηση που προέκυψε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, αποκαλύπτοντας σειρά ντοκουμέντων που αποδείκνυαν ότι τη σφαγή στο Κατίν, αλλά και σε στρατόπεδα συγκέντρωσης εντός της πρώην πλέον ΕΣΣΔ, είχε διατάξει το -υπό τον Ιωσήφ Στάλιν- Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΣΕ, κατόπιν εισήγησης του διαβόητου Λαβρέντι Μπέρια, αρχηγού της NKVD (προδρόμου της KGB) στις 5 Μαρτίου 1940. Το 2000 αναγέρθηκε μνημείο στο Κατίν για τα περίπου 20.000 θύματα της σφαγής, ενώ τον Νοέμβριο του 2010 η Δούμα διακήρυξε επίσημα ότι υπεύθυνοι για τη σφαγή του Κατίν ήταν ο Ιωσήφ Στάλιν και τα ηγετικά στελέχη του ΚΚΣΕ…

Με μια ματιά…

1314: Ο βασιλιάς Εδουάρδος Β’ απαγορεύει τα παιχνίδια στους δρόμους του Λονδίνου, τα οποία εκείνη την εποχή ήταν τόσο δημοφιλή, ώστε να δημιουργούνται προβλήματα. Το κυρίαρχο παιχνίδι ήταν ένα είδος ποδοσφαίρου με μπάλα από κύστη γουρουνιού. Στην ουσία, πρόκειται για την πρώτη απαγόρευση διεξαγωγής αγώνων ποδοσφαίρου.

1822: Η Καταστροφή της Νάουσας. Οι πολιορκημένοι από τους Τούρκους στον πύργο του Ζαφειράκη στη Νάουσα πραγματοποιούν ηρωική έξοδο. Στη γέφυρα της Αραπίτσας συγκεντρώθηκαν 13 κορίτσια της Νάουσας, μανάδες και παιδιά, και ρίχνονται στον καταρράκτη, επαναλαμβάνοντας τον χορό του Ζαλόγγου.
1870: Ιδρύεται το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη.

1924: Ιδρύεται στην Αθήνα από πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης η Αθλητική Ένωση Κωνσταντινούπολης, που πρωταγωνιστεί στα αθλητικά δρώμενα με τα αρχικά ΑΕΚ. Χρώματα του συλλόγου είναι το κίτρινο και το μαύρο, εμπνευσμένα από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, για να θυμίζουν στους μεταγενέστερους την ένδοξη παρακαταθήκη των Ελλήνων της Πόλης.

1926: Γεννήθηκε η μεγάλη ηθοποιός Έλλη Λαμπέτη, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Ελένης Λούκου.

1947: Γεννιέται ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης Θάνος Μικρούτσικος.

1964: Ο Σίντνεϊ Πουατιέ γίνεται ο πρώτος Αφροαμερικανός ηθοποιός που κερδίζει το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία «Κάτω από το βλέμμα του Θεού».

1970: Ολοκληρώνεται η δίκη της αντιστασιακής οργάνωσης «Δημοκρατική Άμυνα», η οποία εξελίχθηκε σε δριμύ «κατηγορώ» κατά της χούντας, τόσο από τους κατηγορούμενους όσο και από τους μάρτυρες υπεράσπισης. Μεταξύ των καταδικασθέντων οι Σάκης Καράγιωργας (ισόβια), Γ. Α. Μαγκάκης (18 χρόνια), Νίκος Κωσταντόπουλος (8 χρόνια) και Χρήστος Πρωτόπαππας (8 χρόνια).

1984: Πεθαίνει ο ηθοποιός Διονύσης Παπαγιαννόπουλος.

2003: Η τραγωδία στα Τέμπη, όπου 21 μαθητές από το Λύκειο Μακροχωρίου Ημαθίας χάνουν τη ζωή τους, όταν νταλίκα διεμβολίζει το τουριστικό λεωφορείο στο οποίο επιβαίνουν. Έξι άτομα θα καταδικαστούν για το δυστύχημα σε ποινές φυλάκισης από 4 έως 15 χρόνια.

2010: Φεύγει από τη ζωή ο τραγουδιστής, μουσικός και στιχουργός -πρώην μέλος των Πυξ Λαξ- Μάνος Ξυδούς.