Τα επεισοδιακά Θεοφάνια του 1966

Ήταν η εποχή της λεγόμενης «Αποστασίας» και τα πνεύματα ήταν ιδιαίτερα οξυμένα. Ο αρχηγός της Ένωσης Κέντρου, Γεώργιος Παπανδρέου, ο πρωθυπουργός του 53%, που είχε εξαναγκαστεί σε παραίτηση από τον βασιλιά Κωνσταντίνο τον Ιούλιο του 1965, αποφάσισε να κάνει επίδειξη δύναμης έναντι των αντιπάλων του και να παραστεί στην τελετή αγιασμού των υδάτων στον Πειραιά. Η διαφαινόμενη παρουσία μεγάλου πλήθους υποστηρικτών του ανάγκασε τον βασιλιά και τους λοιπούς κυβερνητικούς επισήμους να μην παραστούν στην επίσημη και πατροπαράδοτη τελετή στο λιμάνι του Πειραιά, αλλά να μετακινηθούν στο γειτονικό Τουρκολίμανο.

Πράγματι, «μέγα πλήθος» συγκεντρώθηκε στο λιμάνι του Πειραιά. Οι επιτελείς της Ένωσης Κέντρου το υπολόγισαν σε 200-300.000. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ασοσιέτεντ Πρες μετέδωσε για 40.000 συγκεντρωμένους, ενώ η αστυνομία τους υπολόγισε σε 10.000. «Σεισμό» χαρακτήρισε τη συγκέντρωση ο Γεώργιος Παπανδρέου, που έφθασε στον τόπο της τελετής συνοδεία μεγάλης πομπής αυτοκινήτων από το Καστρί. Τα συνθήματα που κυριαρχούσαν, πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της τελετής, ήταν: «Δημοκρατία», «Παπανδρέου», «Παπανδρέου και υιός, η Ελλάδα πάει εμπρός», «Είσαι ο πρωθυπουργός», «1-1-4», «Εκλογές».

Τόσος ήταν ο ενθουσιασμός του πλήθους, ώστε μετά το τέλος του αγιασμού οι λιμενικοί πρότειναν στον Γεώργιο Παπανδρέου να αναχωρήσει με πλοιάριο. Αυτός αρνήθηκε ευγενικά την προσφορά, όπως έγραψε ο Τύπος, και προτίμησε να διέλθει εν μέσω των παραληρούντων οπαδών του. Στην τελετή συμμετείχε και αντιπροσωπεία της ΕΔΑ, με επικεφαλής τον βουλευτή Μίκη Θεοδωράκη. Η Αριστερά ήταν ιδιαίτερα ενοχλημένη με τον βασιλιά Κωνσταντίνο, ο οποίος στο πρωτοχρονιάτικο διάγγελμά του είχε χαρακτηρίσει «μίασμα» τον κομμουνισμό.

Στη διασταύρωση των οδών Γεωργίου Α' και Βασιλέως Κωνσταντίνου (νυν Ηρώων Πολυτεχνείου) προκλήθηκαν τα πρώτα επεισόδια μεταξύ του πλήθους, που προσπάθησε να συγκροτήσει πορεία, και της αστυνομίας, που προσπάθησε να την εμποδίσει. Η επίθεση των αστυνομικών υπήρξε ιδιαίτερα σκληρή εναντίον μιας ομάδας οπαδών της ΕΔΑ, που είχε φθάσει ως τα γραφεία της Εισαγγελίας Πειραιά, με επικεφαλής τον Μίκη Θεοδωράκη. Από τις συμπλοκές τραυματίστηκαν επτά διαδηλωτές, ανάμεσά τους και δύο ανήλικοι, ενώ τρεις συνελήφθησαν. Από την Αστυνομική Διεύθυνση Πειραιά ανακοινώθηκε ότι τραυματίστηκαν 4 αστυνομικοί.

Σε ανακοίνωσή της η ΕΔΗΝ (η νεολαία της Ένωσης Κέντρου) επισημαίνει την πρωτοφανή υποδοχή που επιφυλάχθηκε στον αρχηγό της Ε.Κ. και καλεί τον «αδούλωτο πειραϊκό λαό να αγωνισθεί για την επαναφορά της Δημοκρατίας», ενώ καταγγέλλει τις προσπάθειες των «πραιτωριανών του Αποστολάκου» να «εκφοβίσουν το συγκεντρωμένο πλήθος» και «να διαλύσουν τη συγκέντρωση».

Η ΕΔΑ, αφού χαιρετίζει την «παλλαϊκή και πανδημοκρατική εκδήλωση» του Πειραιά, «στηλιτεύει την αυλική κυβέρνηση», την οποία θεωρεί υπεύθυνη για «τους αστυνομικούς τραμπουκισμούς», οι οποίοι, όπως τονίζει στην ανακοίνωσή της, επιβεβαιώνουν ότι «το βαθύ χάσμα που τη χωρίζει από τον λαό ολοένα και περισσότερο διευρύνεται».

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση Στεφανόπουλου, διά του υπουργού Δημοσίας Τάξεως, Χρήστου Αποστολάκου, χαρακτήρισε «οχλοκρατική» τη συγκέντρωση και δικαιολόγησε την επίθεση της αστυνομίας, υποστηρίζοντας ότι έγινε απόπειρα οργάνωσης πορείας «και η Αστυνομία υπεχρεώθη, δεχθείσα μάλιστα απρόκλητον επίθεσιν, να προστατεύση την κυκλοφορίαν και την ελευθερίαν των πολιτών».

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...

1449: Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος στέφεται στον Μυστρά αυτοκράτορας του Βυζαντίου.

1821: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποβιβάζεται στην Καρδαμύλη της Μάνης για να προετοιμάσει την εξέγερση των υπόδουλων Ελλήνων.

1828: Φτάνει έξω από το Ναύπλιο ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας, προερχόμενος από τη Μάλτα.

1919: Το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ελλάδος (ΣΕΚΕ), μετέπειτα ΚΚΕ, κάνει την πρώτη ανοιχτή συγκέντρωσή του στην Αθήνα.

1934: Πεθαίνει σε ηλικία 56 ετών ο πρώην ποδοσφαιριστής και προπονητής, Χέρμπερτ Τσάπμαν, ο οποίος θεωρείται ένας από τους πιο επιτυχημένους προπονητές στην ιστορία του αγγλικού ποδοσφαίρου και ήταν ο πρώτος επαγγελματίας προπονητής στην εθνική ομάδα της Αγγλίας στον πρώτο διεθνή αγώνα της Αγγλίας με την Ιταλία στη Ρώμη.

1993: Πεθαίνει ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ, μεγάλος Ρώσος χορευτής.

2010: Τα Θεοφάνια γιορτάζονται για πρώτη φορά από την καταστροφή του 1922, μετά από 84 χρόνια, στο λιμάνι της Σμύρνης. Προηγείται η Θεία Λειτουργία στην εκκλησία της Αγίας Φωτεινής.

2016: Πεθαίνει σε ηλικία 60 ετών μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου ο ποδοσφαιρικός παράγοντας Χρυσόστομος (Μάκης) Ψωμιάδης. Διετέλεσε πρόεδρος της ΑΕΚ, του Εθνικού Πειραιά, του Ακράτητου και της Καβάλας. Στα τέλη του Αυγούστου 2015 είχε αποφυλακιστεί μετά από 4 χρόνια κράτησης για υπεξαίρεση 21,5 εκατ. ευρώ από τα ταμεία της ΑΕΚ, κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, την περίοδο 2001-2003.

2022: Πεθαίνει ο σερ Σίντνεϊ Πουατιέ, Αμερικανός ηθοποιός του κινηματογράφου, βραβευμένος με Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία του 1963 «Κάτω από το βλέμμα του Θεού» (Lillies of the Field).

2023: Πεθαίνει από καρκίνο στο πάγκρεας σε ηλικία 58 ετών ο Τζανλούκα Βιάλι, ένας από τους κορυφαίους Ιταλούς ποδοσφαιριστές των δεκαετιών του ‘80 και του ‘90.