Όταν «έφυγε» ο Ρίτσος…

Γεννήθηκε στη Μονεμβασιά την Πρωτομαγιά του 1909 και το 1924 δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα στο περιοδικό «Διάπλαση των Παίδων» με το ψευδώνυμο «Ιδανικόν Όραμα». Το 1926 προσβλήθηκε από φυματίωση και επέστρεψε στη Μονεμβασιά ως το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου, οπότε γράφτηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, χωρίς να μπορέσει ποτέ να φοιτήσει.

Τον Ιανουάριο του 1927 νοσηλεύτηκε στην κλινική «Παπαδημητρίου» και τον επόμενο μήνα στο σανατόριο «Σωτηρία», όπου έμεινε τελικά τρία χρόνια. Στη «Σωτηρία» ο Ρίτσος γνωρίστηκε με τη Μαρία Πολυδούρη και με μαρξιστές και διανοούμενους της εποχής του, ενώ παράλληλα έγραψε κάποια ποιήματά του που δημοσιεύτηκαν στο φιλολογικό παράρτημα της Εγκυκλοπαίδειας «Πυρσός».

Στις 9 Μαΐου 1936 γίνονται στη Θεσσαλονίκη αιματηρές ταραχές, κατά τη διάρκεια της μεγάλης καπνεργατικής απεργίας. Την επομένη ο Ρίτσος βλέπει στον «Ριζοσπάστη» τη φωτογραφία μιας μάνας να θρηνεί το νεκρό παιδί της και παίρνει αφορμή για να γράψει ένα από πιο δημοφιλή ποιήματά του, τον «Επιτάφιο», που εκδίδεται σε 10.000 αντίτυπα. Με την κυβέρνηση Μεταξά (1936-1940) τα τελευταία 250 καίγονται στον Ναό Ολυμπίου Διός.

Το 1937 νοσηλεύτηκε στο σανατόριο της Πάρνηθας και τον ίδιο χρόνο, συγκλονισμένος από την αρρώστια της πολυαγαπημένης του αδελφής, Λούλας, γράφει την ποιητική σύνθεση «Το τραγούδι της αδελφής μου», ένα από τα ωραιότερα λυρικά της νεοελληνικής ποίησης.

Στη διάρκεια της Κατοχής ο Ρίτσος έζησε κατάκοιτος, παρ’ όλα αυτά συμμετείχε στη δραστηριότητα του μορφωτικού τμήματος του ΕΑΜ και αρνήθηκε να δεχτεί χρήματα από έρανο όταν κινδύνεψε η ζωή του από τις κακουχίες το 1942. Μετά την ήττα του ΕΛΑΣ στα Δεκεμβριανά, ακολούθησε τις δυνάμεις του στη σύμπτυξη. Περνά από τη Λαμία όπου συναντά τον Άρη Βελουχιώτη και φτάνει μέχρι την Κοζάνη όπου ανέβηκε το θεατρικό του «Η Αθήνα στ’ άρματα». Το 1945 γράφει τη «Ρωμιοσύνη», ένα ακόμη δημοφιλές ποίημά του, που το μελοποίησε το 1966 ο Μίκης Θεοδωράκης. Στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου εξορίστηκε λόγω της αριστερής δράσης του.

Το 1954 παντρεύτηκε την παιδίατρο Φηλίτσα Γεωργιάδου από τη Σάμο, με την οποία απέκτησε μία κόρη, την Έρη (1955). Το 1956 ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση ως μέλος αντιπροσωπείας διανοουμένων και δημοσιογράφων και την ίδια χρονιά τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο ποίησης για τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος». Όταν το διάβασε ο σπουδαίος Γάλλος ποιητής και συγγραφέας Λουί Αραγκόν (1897-1982) αισθάνθηκε «το βίαιο τράνταγμα μιας μεγαλοφυΐας» και αποφάνθηκε πως ο δημιουργός του είναι «ο μεγαλύτερος από τους ποιητές του καιρού μας που βρίσκονται στη ζωή».

Όταν ξέσπασε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, οι φίλοι του τον ειδοποίησαν να κρυφτεί, εκείνος όμως δεν έφυγε από το σπίτι του. Τον συνέλαβαν και τον έκλεισαν στον Ιππόδρομο του Φαλήρου. Το 1973 συμμετείχε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Ο Γιάννης Ρίτσος έφυγε από τη ζωή στις 11 Νοεμβρίου 1990, αφήνοντας πίσω του 50 ανέκδοτες ποιητικές συλλογές. Ενταφιάστηκε τρεις μέρες αργότερα στη γενέτειρά του Μονεμβασιά. Το κύριο σώμα του έργου του συγκροτούν πάνω από 100 ποιητικές συλλογές, 9 πεζογραφήματα και 4 θεατρικά έργα.

Με μια ματιά…

1912: Η Συνέλευση της Σάμου με πρόεδρο τον Θεμιστοκλή Σοφούλη κηρύσσει την ένωση με την Ελλάδα.

1918: Οι δυνάμεις της Αντάντ και η Γερμανία υπογράφουν ανακωχή. Λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

1942: Η τουρκική Βουλή ψηφίζει νόμο που επιβάλλει έκτακτη εισφορά στην κινητή και ακίνητη περιουσία (Varlik vergisi). Ο νόμος αυτός, όργανο φυλετικού διωγμού, στρέφεται κυρίως εναντίον των Ελλήνων, των Εβραίων και των Αρμενίων.

1950: Σμήνος ελληνικών πολεμικών αεροσκαφών αναχωρεί για την Κορέα, προκειμένου να λάβει μέρος στις εκεί επιχειρήσεις, υπό τις δυνάμεις του ΟΗΕ (Πόλεμος της Κορέας).

2002: Το «σχέδιο Ανάν» για την επίλυση του Κυπριακού, που συνέταξε ο γ.γ. του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, παραδίδεται στην Κυπριακή Δημοκρατία, στην τουρκοκυπριακή πλευρά και στις εγγυήτριες δυνάμεις Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία.