«Γκόλφω»: 130 χρόνια από την ολοκλήρωση της

Το έργο («δράμα ειδυλλιακόν» το χαρακτηρίζει ο συγγραφέας του) ολοκληρώθηκε στις 23 Αυγούστου 1893 από τον σχεδόν τυφλό Σπυρίδωνα Περεσιάδη (1854-1918) και παρουσιάστηκε λίγες ημέρες αργότερα σε πανελλήνια πρώτη από ερασιτεχνικό θίασο στην Ακράτα, υπό την επίβλεψη του συγγραφέα, που είχε ξεκινήσει την επαγγελματική του καριέρα ως δημόσιος υπάλληλος. Η φήμη του έργου γρήγορα ξεπέρασε τα στενά όρια της Αιγιαλείας και στις 10 Αυγούστου 1894 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα από τον θίασο «Πρόοδος» του Δημήτρη Κοτοπούλη στο θέατρο «Παράδεισος». Την «Γκόλφω» υποδύθηκε η Βασιλεία Στεφάνου και τον «Τάσο» ο Θεοδόσης Πετάλας. Στις 26 Ιανουαρίου 1913 ανέβηκε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο «Εδέμ», από τον Εθνικό Δραματικό Θίασο, και συνδυάστηκε με την παρουσία στη συμπρωτεύουσα του νικητή των Βαλκανικών Πολέμων, πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου.

Η «Γκόλφω» γνώρισε μεγάλη επιτυχία και στο εξωτερικό, σε πόλεις με έντονο ελληνικό στοιχείο (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Οδησσό, Παρίσι). Τέτοια ήταν η απήχηση του έργου στο λαϊκό κοινό, ώστε να αποτελεί σε πολλές περιπτώσεις ασφαλές σωσίβιο για τους περιοδεύοντες θιάσους στην ελληνική επαρχία («μπουλούκια»), που τους εξασφάλιζε σχεδόν πάντα θεατές.

Το καλοκαίρι του 1967 η «Γκόλφω» επανήλθε στο προσκήνιο, μέσα από την παράσταση του «Λαϊκού Θεάτρου» του Μάνου Κατράκη στο Πεδίον του Άρεως. Το καλοκαίρι του 1974 στο Άλσος Παγκρατίου παρουσιάστηκε μια ανατρεπτική διασκευή της «Γκόλφως», με τίτλο «Μια ζωή Γκόλφω» από το «Ελεύθερο Θέατρο», έναν νεανικό θίασο που έφερε νέο αέρα στο ελληνικό θέατρο στα χρόνια της χούντας. Μια ακόμη διασκευή με τίτλο «Goλfω Forever!» ανέβηκε το 2004 από τη θεατρική εταιρεία «Χώρος».

Η «Γκόλφω» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο δύο φορές. Το 1914 από τον Σμυρνιό σκηνοθέτη και παραγωγό Κώστα Μπαχατώρη, με την Ολυμπία Δαμάσκου και τον Ζάχο Θάνο στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο Μπαχατώρης ξόδεψε 100.000 δραχμές για τη βουβή «Γκόλφω», που θεωρείται η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία στην Ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1915 στην Αθήνα.

Στις 28 Μαρτίου 1955 η «Γκόλφω» εμφανίστηκε για δεύτερη φορά στη μεγάλη οθόνη, σε σκηνοθεσία Ορέστη Λάσκου, με την Αντιγόνη Βαλάκου και τον Νίκο Καζή στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Έκοψε 115.285 εισιτήρια και κατατάχθηκε στην τρίτη θέση του καταλόγου με τις πιο εμπορικές ταινίες της χρονιάς. Η «Γκόλφω» του Λάσκου σηματοδότησε τη μόδα των «ταινιών φουστανέλας», οι περισσότερες πολύ χαμηλής ποιότητας. Η «Γκόλφω» έχει την τιμητική της και στην κορυφαία ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Ο Θίασος» (1975). Συμβάλλει στην εξέλιξη του μύθου, καθώς παρουσιάζεται από ένα θεατρικό μπουλούκι.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...

1910: Σε πανηγυρική συγκέντρωση ανακοινώνεται η ίδρυση του νέου κόμματος του Ελευθερίου Βενιζέλου, με το όνομα Κόμμα των Φιλελευθέρων.

1923: Αρχίζει η εκκένωση της Κωνσταντινούπολης από τα συμμαχικά στρατεύματα, μετά την επικύρωση της Συνθήκης της Λωζάνης από την Εθνοσυνέλευση της Άγκυρας. Επίσης, αρχίζει η εκκένωση των νησιών Ίμβρου και Τενέδου.

1927: Εκτελούνται στη Βοστώνη οι αναρχικοί Νίκολας Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντσέτι, επειδή κρίθηκαν ένοχοι φόνου, τον οποίο ουδέποτε παραδέχτηκαν. Η ιστορία τους ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες.

1939: Η ναζιστική Γερμανία και η Σοβιετική Ένωση υπογράφουν σύμφωνο μη επίθεσης, γνωστό ως Σύμφωνο Μολότοφ - Ρίμπεντροπ. Σε μία μυστική προσθήκη στο κείμενο της συμφωνίας, η Πολωνία διαμοιράζεται ανάμεσα στα δύο κράτη.

1942: Αρχίζει η πολιορκία του Στάλινγκραντ από τους Γερμανούς.

1944: Πτώση αμερικανικού στρατιωτικού αεροσκάφους σε σχολείο, στο Φρέκελτον της Αγγλίας, με 76 νεκρούς.

1987: Ο Νίκος Αναστόπουλος δίνει τον πρώτο του επίσημο αγώνα με την Αβελίνο στην Ιταλία εναντίον της Σαμπενεντετέζ, σκοράρει δύο γκολ και η ομάδα του κερδίζει 3-0.

2004: Απαλλάσσεται από γερμανικό δικαστήριο ο Γιοχάνες Bάινριχ, ο θεωρούμενος «δεξί χέρι» του τρομοκράτη Kάρλος. Eναντίον του Bάινριχ εκκρεμούσαν κατηγορίες για βομβιστικές επιθέσεις και ανθρωποκτονία στη Γαλλία πριν από είκοσι χρόνια.

2004: Η 22χρονη Αθανασία Τσουμελέκα, από την Πρέβεζα, κατακτά απρόσμενα το χρυσό μετάλλιο στα 20.000 μ. βάδην στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Είναι το πέμπτο χρυσό για την Ελλάδα στον στίβο στην Ιστορία των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, ενώ το απόγευμα η Πηγή Δεβετζή με 15,25 μ. κατακτά το αργυρό στο τριπλούν.

2008: Ο 74χρονος Βρετανός Ίαν Χίμπελ, από τα πιο μεγάλα ονόματα στον χώρο της ποδηλασίας, ο οποίος τα τελευταία 40 χρόνια είχε γυρίσει όλο τον κόσμο με το ποδήλατό του, σκοτώνεται σε τροχαίο στην Εθνική Οδό, στο ύψος της Βαρυμπόμπης.

2014: Η Νίκη Βόλου αγωνίζεται στην Α' Κατηγορία (Σούπερ Λιγκ) μετά από 48 χρόνια.