Ο άνθρωπος που έβαλε τον κόσμο πάνω σε ρόδες

Ο Χένρι Φορντ ήταν πρωτοπόρος της αυτοκινητοβιομηχανίας, αφού έφερε επανάσταση στη βιομηχανική παραγωγή με τις μεθόδους που εφάρμοσε και έκτοτε ονομάζονται «Φορντισμός». Τον αποκάλεσαν τον άνθρωπο «που έβαλε τον κόσμο πάνω σε ρόδες», γιατί ήταν αυτός που έκανε το αυτοκίνητο από είδος πολυτελείας προσιτό στον καθένα.

Το θρυλικό Ford Model Τ ήταν το πρώτο όχημα ευρείας κατανάλωσης, ένα από τα πιο δημοφιλή αυτοκίνητα όλων των εποχών, που χάρισε στον Χένρι Φορντ δόξα και χρήμα. Ο ίδιος απολάμβανε δημοσιότητας που ξεπερνούσε αυτή του Τσάρλι Τσάπλιν και της Μαίρης Πίκφορντ, πράγμα φυσικό, αφού εκπλήρωνε, καθώς ξεκινούσε ο 20ός αιώνας, τα νέα ιδεώδη της επιτυχίας και του αμερικάνικου ονείρου.

Ο Φορντ γεννήθηκε στη φάρμα των γονιών του στην περιοχή Γκρίνφιλντ της πολιτείας Μίσιγκαν. Ως παιδί μαστόρευε οτιδήποτε και περνούσε την ώρα του φτιάχνοντας τα ρολόγια των γειτόνων του. Η πρώτη του δουλειά ήταν στην Ηλεκτρική Εταιρεία που είχε ιδρύσει ο Τόμας Έντισον και εκεί άρχισε δοκιμές και πειράματα παντός είδους. Το πρώτο του όχημα ήταν το Quadricycle, με το οποίο έκανε βόλτες στο Ντιτρόιτ το 1896 και αυτό τον βοήθησε για ένα δάνειο, με το οποίο ίδρυσε την Detroit Automobile Company, που σύντομα πτώχευσε και επέστρεψε στην προηγούμενη δουλειά του.

Τον Απρίλιο του 1888 παντρεύτηκε την Κλάρα Μπράιαντ και το 1893 απέκτησε το μοναδικό του παιδί, τον Έντσελ Φορντ, που πέθανε από καρκίνο το 1943, μερικά χρόνια πριν από το δικό του τέλος.

Σύντομα, όμως, ίδρυσε τη Henry Ford Company μαζί με άλλους συνεταίρους, από την οποία αποχώρησε (και η οποία μεταλλάχτηκε στην εταιρεία Cadillac) για να δημιουργήσει στις 16 Ιουνίου 1903 τη Ford Motor Company, με την οποία και κατέκτησε ολόκληρο τον κόσμο. Λίγους μήνες αργότερα, το πρώτο Ford Model Α κυλούσε στους δρόμους του Ντιτρόιτ.

Στη συνέχεια δημιούργησε τη γραμμή παραγωγής, έδωσε κίνητρα στους εργαζόμενους και έκανε εφευρέσεις που βελτίωσαν το προϊόν του, ενώ δημιούργησε φτηνά τρακτέρ και συμμετείχε στην κατασκευή αεροπλάνων. Μετά τη διακοπή της παραγωγής του Μοντέλου Τ, το 1927 κυκλοφόρησε το εντελώς νέο Μοντέλο Α. Το 1932 εισήγαγε τον οκτακύλινδρο κινητήρα σε σχήμα V.

Ο Χένρι Φορντ ήταν από τους πρωτοπόρους του καπιταλισμού της ευημερίας. Το 1914 εξέπληξε την αγορά με τον διπλασιασμό του ημερομισθίου και καθιέρωσε πενθήμερα εργασίας για το προσωπικό του. Αντιτασσόταν στον συνδικαλισμό, αλλά το 1941 υποχρεώθηκε να υπογράψει την πρώτη σύμβαση εργασίας με την πανίσχυρη πλέον Ένωση Εργατών Αυτοκινήτου (UAW).

Η επιχειρηματική του φιλοσοφία, αυτό που ονομάστηκε «Φορντισμός», συνοψιζόταν στη μείωση του μοναδιαίου κόστους κάθε κατασκευαζόμενου αυτοκινήτου και μέσω αυτής στην αύξηση του όγκου των πωλήσεων. Αυτό επιτυγχάνεται με την αύξηση της παραγωγικότητας μέσω της τυποποίησης τμημάτων του προϊόντος και με την υιοθέτηση μιας νέας μορφής οργάνωσης της εργασίας, που περιλαμβάνει μεγάλες ενότητες παραγωγής με μία διαδοχή εργασιών τυποποιημένων στον μέγιστο βαθμό.

Ο Φορντ ήταν πλούσιος και διάσημος, κοινωνικός και κοσμικός, φιλάνθρωπος και μαικήνας των τεχνών. Ενδιαφέρθηκε και για την πολιτική. Έθεσε υποψηφιότητα για την έδρα του Μίσιγκαν στη Γερουσία το 1918 ως υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος, αλλά ηττήθηκε από έναν άλλον βιομήχανο, τον Τρούμαν Νιούμπερι, υποψήφιο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Σκέφτηκε κάποια στιγμή να διεκδικήσει την προεδρία των ΗΠΑ, αλλά δεν το αποτόλμησε. Μαζί με τον Σάμουελ Κρόουδερ έγραψε τα βιβλία «Η ζωή και το έργο μου» (1922) και «Σήμερα και αύριο» (1926).

Ο Φορντ πέθανε στις 7 Απριλίου 1947, στο Ντίαρμπορν του Μίσιγκαν, σε ηλικία 83 ετών. Η σορός του εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα και πάνω από 100.000 άτομα έσπευσαν να αποτίνουν φόρο τιμής στον εμβληματικό βιομήχανο.

Με μια ματιά…

1797: Επανάσταση των ποπολάρων στη Ζάκυνθο. Καίνε τη «Χρυσή Βίβλο» και τα εμβλήματα των ευγενών στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών για την κατάλυση της Ενετοκρατίας.

1920: Σημειώνεται δολοφονική απόπειρα κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Παρίσι από δύο απότακτους αξιωματικούς, την ώρα που ο Ελληνισμός γιορτάζει την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών.

1930: Η Ουρουγουάη νικά την Αργεντινή με 4-2 στο Μοντεβιδέο και κατακτά το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου.

1982: Η υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη θέτει το θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στη χώρα μας στη διάσκεψη των υπουργών Πολιτισμού της UNESCO στο Μεξικό.

1994: Η Ελλάδα υπογράφει μαζί με άλλες χώρες τη διεθνή σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας, η οποία της δίνει το δικαίωμα για μονομερή επέκταση των χωρικών της υδάτων από έξι σε δώδεκα ναυτικά μίλια. Λίγους μήνες μετά (16 Νοεμβρίου 1994), η Τουρκία θα ανακοινώσει ότι θεωρεί αιτία πολέμου ενδεχόμενη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων.

2010: Ανακοινώνεται ότι οι απογραφέντες δημόσιοι υπάλληλοι στην Ελλάδα ανέρχονται σε 768.009.