Το σύστημα Μοντεσσόρι

Η Μαρία Μοντεσσόρι ήταν Ιταλίδα παιδαγωγός, φιλόσοφος και ιατρός, γνωστή για τα γραπτά της στην επιστημονική παιδαγωγική και για τη φιλοσοφία της εκπαίδευσης που φέρει το όνομά της, το μοντεσσοριανό παιδαγωγικό σύστημα ή «μοντεσσοριανή μέθοδος», το οποίο αποτέλεσε πρωτοπορία για την εποχή του και εξακολουθεί να εφαρμόζεται ακόμα και σήμερα σε αρκετά σχολεία, τα επονομαζόμενα «μοντεσσοριανά σχολεία» ή «μοντεσσοριανές σχολές».

Σε νεαρή ηλικία η Μοντεσσόρι κατέρριψε τις φυλετικές προσδοκίες όταν εγγράφηκε σε μια τεχνική σχολή μόνο για αγόρια για να γίνει μηχανικός. Σύντομα άλλαξε γνώμη και ξεκίνησε σπουδές στην Ιατρική Σχολή στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης, απ’ όπου αποφοίτησε με τιμητικές διακρίσεις το 1896. Ήταν ανύπαντρη μητέρα.

Η εκπαιδευτική της μέθοδος είναι ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εφαρμόζεται σε περίπου 60.000 σχολεία σε όλο τον κόσμο (με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο), εξυπηρετώντας παιδιά από τη γέννησή τους έως την ηλικία των δεκαοκτώ.

Η μοντεσσοριανή παιδαγωγική βασίζεται στην ανεξαρτησία, στην ελευθερία επιλογής της εκπαιδευτικής τους πορείας (εντός κωδικοποιημένων ορίων) και στον σεβασμό της φυσικής σωματικής, ψυχολογικής και κοινωνικής ανάπτυξης του παιδιού.

Όταν η Μοντεσσόρι επινόησε τηn μέθοδο, η παιδική εκπαίδευση ήταν πολύ άκαμπτη και διαφορετική από τη σημερινή. Όπως έγραψε στο βιβλίο «Η ανακάλυψη του παιδιού», τα παιδιά ήταν περιορισμένα στα θρανία, από τα οποία δεν μπορούσαν να μετακινηθούν, και η διδασκαλία γινόταν με βίαιο, θεωρητικό τρόπο. Πολλές ιδέες της μεθόδου Μοντεσσόρι, όπως η χρήση επίπλων κατάλληλου μεγέθους (όλα «φιλικά προς το παιδί»), έχουν σήμερα εισέλθει στην εκπαίδευση όλων των παιδικών σταθμών και για τον λόγο αυτό σήμερα φαίνονται κοινότοποι και όχι επαναστατικοί όπως τότε. Ορισμένες άλλες εκπαιδευτικές μορφές και μέθοδοι, ωστόσο, εξακολουθούν να είναι χαρακτηριστικές ακόμη και σήμερα, αποκλειστικά της μεθόδου Μοντεσσόρι. Ένα παράδειγμα είναι η απαγόρευση να δίνονται βαθμοί στο παιδί ή να κρίνεται με οποιονδήποτε τρόπο.

Η Μαρία Μοντεσσόρι άρχισε να αναπτύσσει τη φιλοσοφία και τη μέθοδό της το 1897, παρακολουθώντας μαθήματα παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης, διερευνώντας έτσι την εκπαιδευτική θεωρία από τα προηγούμενα 200 χρόνια. Το 1907 λειτούργησε την πρώτη της τάξη, που ονομάζεται «το σπίτι των παιδιών», σε ένα λαϊκό κτίριο της Ρώμης. Από την αρχή η Μοντεσσόρι στήριξε τη δουλειά της στις παρατηρήσεις των παιδιών και σε πειραματισμούς με το περιβάλλον, με υλικά και μαθήματα στη διάθεσή τους. Η Μοντεσσόρι συχνά προσδιορίζει το έργο της ως «επιστημονική παιδαγωγική».

Η μέθοδος Μοντεσσόρι εξαπλώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής το 1911 και έγινε γνωστή στον τομέα της εκπαίδευσης και των λαϊκών εκδόσεων. Ωστόσο, η σύγκρουση μεταξύ της Μοντεσσόρι και της αμερικανικής εκπαιδευτικής μεθόδου και ιδιαίτερα η δημοσίευση, το 1914, ενός κριτικού φυλλαδίου, το «Η εξέταση του συστήματος Μοντεσσόρι», που γράφτηκε από τον Αμερικανό παιδαγωγό Ουίλιαμ Χερντ Κιλπάτρικ, περιόρισε τη διάχυση των ιδεών της. Οι ιδέες της Μοντεσσόρι επέστρεψαν στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1960 και από τότε εξαπλώθηκαν σε χιλιάδες αμερικανικά σχολεία.

Με μια ματιά…

1889: Οι «Καραβανάδες» (η συντηρητική παράταξη της Κρήτης) με ψήφισμά τους ζητούν την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα (Επανάσταση του 1889).

1960: Πάνω από 20.000.000 τηλεθεατές παρακολουθούν τον πρώτο βασιλικό γάμο που μεταδίδεται από την τηλεόραση, όταν η πριγκίπισσα Μαργαρίτα του Ηνωμένου Βασιλείου παντρεύεται τον Άντονι Άρμστρονγκ-Τζόουνς στο Αββαείο του Ουέστμινστερ.

1968: Η πιο βίαιη μέρα του «Γαλλικού Μάη», με επίκεντρο το Καρτιέ Λατέν («Ματωμένη Δευτέρα»). Συγκρούσεις σώμα με σώμα των χιλιάδων φοιτητών που διαδηλώνουν για την απελευθέρωση των συντρόφων τους και της αστυνομίας. 945 τραυματίες, από τους οποίους 345 αστυνομικοί και 422 συλλήψεις. Το συνδικαλιστικό κίνημα στο πλευρό των φοιτητών.

1974: Παραιτείται ο Γερμανός καγκελάριος Βίλι Μπραντ, μετά την αποκάλυψη υπόθεσης κατασκοπίας υπέρ της Ανατολικής Γερμανίας, στην οποία ενεπλάκη ο στενός συνεργάτης του, Γκίντερ Γκιγιόμ.

2007: Ο Παναθηναϊκός κατακτά το τέταρτο ευρωπαϊκό του, νικώντας στον τελικό την ΤΣΣΚΑ Μόσχας με 93-91 στο κλειστό του ΟΑΚΑ.

2012: Πανωλεθρία του δικομματισμού, μεγάλη άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στα αστικά κέντρα και είσοδος της ακροδεξιάς Χρυσής Αυγής στη Βουλή είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των εκλογών, που σηματοδοτούν τη ριζική ανατροπή του πολιτικού σκηνικού και το «τέλος της μεταπολίτευσης» για την πλειονότητα των πολιτικών σχολιαστών. Η Νέα Δημοκρατία υπό τον Αντώνη Σαμαρά αναδεικνύεται πρώτη με 18,85% και 108 έδρες.