Η δολοφονία του Ούλοφ Πάλμε

Ο Ούλοφ Πάλμε υπήρξε ένα από τα πιο προβεβλημένα πρόσωπα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και ο γνωστότερος διεθνώς Σουηδός πολιτικός. Διετέλεσε πρωθυπουργός της Σουηδίας από το 1969 έως το 1976 και από το 1982 έως τη δολοφονία του, το 1986.

Ο Σβεν Ούλοφ Γιόαχιμ Πάλμε γεννήθηκε στη Στοκχόλμη στις 30 Ιανουαρίου 1927 και καταγόταν από πλούσια οικογένεια με ολλανδικές ρίζες. Σπούδασε στο Κολέγιο Κένιον, στο Οχάιο των ΗΠΑ (1948), και στην συνέχεια στη Νομική Σχολή τού Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης. Δραστήριο μέλος τού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος από τα νιάτα του, έγινε προσωπικός γραμματέας του πρωθυπουργού Τάγκε Ερλάντερ το 1953 και μέλος τού σουηδικού Κοινοβουλίου το 1958.

Συμμετείχε στη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση το 1963 ως υπουργός άνευ χαρτοφυλα­κίου. Το 1965 ανέλαβε το υπουργείο Συγκοινωνιών και το 1967 το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευτικών Υποθέσεων. Το 1969 διαδέχθηκε τον Ερλάντερ ως γραμματέας τού κόμματος και ως πρωθυπουργός. Τάχθηκε κατά της αμερικανικής πολιτικής στον πόλεμο στο Βιετνάμ και δέχθηκε τους λιποτά­κτες τού αμερικανικού στρατού που αναζητούσαν άσυλο στη Σουηδία.

Στις εκλογές του 1976 οι Σοσιαλδημοκράτες ηττήθηκαν ύστερα από 44 χρόνια στην εξουσία και ο Πάλμε ηγήθηκε της αντιπολίτευσης στην κεντροδεξιά κυβέρνηση του Τόμπγιερν Φελντίν. Από τότε μέχρι την επανεκλογή τού κόμματός του και την επάνοδό του στην εξουσία το 1982 συνέχισε να υπερασπίζεται τις έντονα φιλει­ρηνικές του θέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Χρημάτισε πρόε­δρος του Σκανδιναβικού Συμβουλίου (1979-1980), προήδρευσε στην Ανεξάρτητη Επιτροπή για τον Αφοπλισμό και την Ασφάλεια στη Γενεύη και ως ειδικός απε­σταλμένος τού ΟΗΕ μεσολάβησε για τον τερματισμό του πολέμου ανάμεσα στο Ιράν και το Ιράκ (1980-1988).

Μετά την επάνοδό του στην πρωθυπουργία το 1982 ο Πάλμε επιχείρησε να επαναφέρει τη σοσιαλιστική οικονομική πολιτική στη Σουηδία και εξακολούθησε να υπερασπίζεται με καθαρότητα ζητήματα ευρωπαϊκής ασφάλειας. Μετά το πυρηνικό δυστύχημα στο Θρι Μάιλς Άιλαντ των ΗΠΑ το 1979 και τον παγκόσμιο αντίκτυπο που προκάλεσε, ο Πάλμε κέρδισε το δημοψήφισμα του 1980 και έκλεισε όλους τους πυρηνικούς σταθμούς στη Σουηδία.

Το 1984 είχε ενεργό συμμετοχή στην «Πρωτοβουλία των 6» για την ειρήνη και τον αφοπλισμό, που θεωρήθηκε ως αντιστάθμισμα στη διαμάχη ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης, μαζί με τους ομολόγους του της Ελλάδας, Ανδρέα Παπανδρέου, και της Ινδίας, Ίντιρα Γκάντι, καθώς και τους προέδρους του Μεξικού, Μιγκέλ ντε λα Μαδρίδ, της Αργεντινής, Ραούλ Αλφονσίν και της Τανζανίας, Τζούλιους Νιερέρε. Τον προηγούμενο χρόνο είχε επισκεφθεί επισήμως την Ελλάδα προσκεκλημένος του Ανδρέα Παπανδρέου.

Αργά το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 1986 ο Ούλοφ Πάλμε δολοφονήθηκε πισώπλατα από ένα οπλοφόρο σε δρόμο της Στοκχόλμης. Ο Πάλμε, που δεν συνήθιζε να συνοδεύεται από σωματοφύλακες στις ιδιωτικές του στιγμές, επέστρεφε στο σπίτι από κινηματογράφο μαζί με τη σύζυγό του, Λίζμπετ. Ήταν η δεύτερη σημαντική πολιτική δολοφονία στη Σουηδία ύστερα από αυτή του βασιλιά Γουστάβου Γ’ το 1792 και προκάλεσε σοκ σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η αστυνομία συνέλαβε καθ’ υπόδειξη της συζύγου του Πάλμε ως δράστη της δολοφονίας τον 39χρονο μικροκακοποιό Κρίστερ Πέτερσον (1947-2004), ο οποίος καταδικάσθηκε σε ισόβια δεσμά στις 27 Ιουλίου 1989. Στο Εφετείο όμως, που έγινε στις 2 Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου, ο Πέτερσον αθωώθηκε επειδή το δικαστήριο έκρινε ότι μόνη η αναγνώριση του κατηγορουμένου από τη Λίζμπετ Πάλμε δεν ήταν επαρκές στοιχείο για την καταδίκη του.

Έκτοτε η υπόθεση για τη δολοφονία του Ούλοφ Πάλμε παραμένει ανοιχτή και κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί ουκ ολίγες θεωρίες. Δημοσιεύματα του Τύπου έχουν αναφέρει ως πιθανούς δολοφόνους μια ομάδα Κροατών που διεκδικούσαν την απόσχιση της Κροατίας από τη Γιουγκοσλαβία, τις μυστικές υπηρεσίες της Γιουγκοσλαβίας για τον αντίθετο λόγο, τη CIA, την τότε ρατσιστική κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής, το κουρδικό PKK, μια ομάδα ακροδεξιών αστυνομικών και τον ακροδεξιό Βίκτωρ Γκούναρσον που διέφυγε στις ΗΠΑ, όπου δολοφονήθηκε το 1993 από έναν απατημένο πρώην αστυνομικό.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...

1525: Εκτελείται ο βασιλιάς των Αζτέκων Κουαουτέμοκ κατόπιν διαταγής του κατακτητή Ερνάν Κορτές.

1849: Αρχίζουν τακτικά δρομολόγια ατμόπλοιων από τη δυτική στην ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών με την άφιξη του SS Καλιφόρνια στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο, 4 μήνες και 22 ημέρες μετά την αναχώρησή του από το λιμάνι της Νέας Υόρκης.

1904: Ιδρύεται η Μπενφίκα στην Πορτογαλία.

1914: Κηρύσσεται η Αυτονομία της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Βορείου Ηπείρου.

1916: Πεθαίνει ο Αμερικανός συγγραφέας Χένρι Τζέιμς

1922: Το Ηνωμένο Βασίλειο τερματίζει το προτεκτοράτο του στην Αίγυπτο με μονομερή διακήρυξη ανεξαρτησίας.

1935: Ο Αμερικανός χημικός Γουάλας Καράδερς εφευρίσκει το νάιλον.

1940: Μεταδίδεται για πρώτη φορά τηλεοπτικά αγώνας καλαθοσφαίρισης.

1948: Τα τελευταία βρετανικά στρατεύματα εγκαταλείπουν την Ινδία, που έχει πλέον αποκτήσει την ανεξαρτησία της.

1949: Ανακαλύπτεται η κρύπτη και το τυπογραφείο στο οποίο τυπώνεται η αντιστασιακή εφημερίδα «Μοριάς».

1950: Η γαλλική Εθνοσυνέλευση επιβάλλει περιορισμούς στις εισαγωγές της Κόκα κόλα.

1971: Στο Λίχνενσταϊν, σύμφωνα με τα αποτελέσματα δημοψηφίσματος, οι άντρες εκλέκτορες αρνούνται το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες.

1975: 42 άτομα σκοτώνονται στο χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα της Βρετανίας, όταν εκτροχιάστηκε τρένο στο μετρό του Λονδίνου.

1982: Το μουσείο Ζαν Πολ Γκετί γίνεται το πλουσιότερο μουσείο του κόσμου, όταν δέχεται ως κληροδότημα το μυθικό ποσό του 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη διαθήκη του βαθύπλουτου Ζ.Π Γκετί.

1984: Το άλμπουμ «Thriller» του Μάικλ Τζάκσον κερδίζει 8 βραβεία Γκράμι.

1993: Στη Ρωσία δέκα άτομα σκοτώνονται από έκρηξη βόμβας σε τρένο στην περιοχή της Τσετσενίας.

1997: Στο Ιράν 1.000 νεκροί, 2.000 τραυματίες και 40 κατεστραμμένα χωριά είναι ο τραγικός απολογισμός σεισμού 5,5 Ρίχτερ, που πλήττει την περιοχή Αρντεμπίλ.

1998: Η σερβική αστυνομία αρχίζει εκκαθαριστικές επιχειρήσεις «τρομοκρατικών οργανώσεων» στο Κόσοβο.

2001: Σεισμός 6,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ συγκλονίζει τις βόρειες ΗΠΑ.