Η μάχη στα Δερβενάκια

Στις 28 Ιουλίου 1822 ολοκληρώνεται μία από τις σημαντικότερες μάχες του Αγώνα, στην οποία διαφάνηκε η στρατηγική ιδιοφυΐα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Στις αρχές Ιουλίου ένας νέος κίνδυνος φάνηκε για την Επανάσταση, με την κάθοδο στην Πελοπόννησο ισχυρής τουρκικής δύναμης υπό τον ικανότατο Δράμαλη. Με 25.000 άνδρες και χωρίς την παραμικρή αντίσταση, προέλασε ταχύτατα και στις 6 Ιουλίου στρατοπέδευσε στην Κόρινθο. Στόχος του ήταν η ανακατάληψη της Τριπολιτσάς και η κατάπνιξη της Επανάστασης στον Μοριά με τη βοήθεια του στόλου που θα κατέπλεε στον Αργολικό Κόλπο.

Αφού κατέλαβε τον Ακροκόρινθο, στρατοπέδευσε έξω από το Άργος. Οι επαναστάτες αιφνιδιάστηκαν και απέτυχαν να υπερασπίσουν τα μεταξύ Κορίνθου και Άργους στενά, από τα οποία διήλθε η τουρκική στρατιά. Τη δύσκολη αυτή στιγμή όρθωσε το ανάστημά του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο κήρυξε πανστρατιά, ενώ με συντονισμένες ενέργειες κατόρθωσε να περιορίσει τον αντίπαλο στρατό στην Αργολίδα και να ματαιώσει την πορεία του προς την Τριπολιτσά. Τα μέτρα του Κολοκοτρώνη εστιάστηκαν στην κατάληψη στρατηγικών θέσεων και στην τακτική της «καμένης γης» που εφάρμοσε, δημιουργώντας οξύ επισιτιστικό πρόβλημα στους εισβολείς.

Ο Δράμαλης έχασε πολύτιμο χρόνο με την πολιορκία του Άργους και οι άνδρες του εγκλωβίστηκαν εκεί, έχοντας εξαντλήσει τα αποθέματα τροφών και χωρίς τη δυνατότητα ανεφοδιασμού. Συνειδητοποιώντας τις δυσκολίες, αποφάσισε να επιστρέψει στην Κόρινθο, ελπίζοντας σε βοήθεια από τον Χουρσίτ Πασά, τον Γιουσούφ Πασά ή από τον στόλο.

Το σχέδιο έγινε αντιληπτό από τον Κολοκοτρώνη που έσπευσε να καταλάβει τις στενές διαβάσεις που οδηγούσαν από το Άργος στην Κόρινθο με 2.500 άνδρες.

Στις 26 Ιουλίου στα στενά των Δερβενακίων οι Τούρκοι υπέστησαν δεινή ήττα, χάνοντας πάνω από 3.000 άνδρες. Στη μάχη εκτός του Κολοκοτρώνη διακρίθηκαν ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Παπαφλέσσας και ιδιαιτέρως ο Νικήτας Σταματελόπουλος, γνωστότερος ως Νικηταράς, που έλαβε το προσωνύμιο Τουρκοφάγος. Ο Δράμαλης και οι εναπομείναντες άνδρες του προσπάθησαν να διαφύγουν την επομένη από την κλεισούρα του Αγιονορίου. Όμως, ο Νικηταράς, ο Υψηλάντης και ο Παπαφλέσσας ήταν και εκεί για να προκαλέσουν νέες βαριές απώλειες στον Δράμαλη στις 28 Ιουλίου. Ο υπερήφανος στρατηλάτης ήταν ένα ανθρώπινο ράκος, αναλογιζόμενος τις συνέπειες από την οργή του σουλτάνου. Με τα υπολείμματα του στρατού του έφθασε στην Κόρινθο, όπου στα τέλη Οκτωβρίου πέθανε από την απογοήτευσή του.

Ο θριαμβευτής Κολοκοτρώνης ανακηρύχθηκε από την κυβέρνηση αρχιστράτηγος της Πελοποννήσου, κατ' απαίτηση των οπλαρχηγών. Η Επανάσταση όχι μόνο είχε διασωθεί αλλά είχε αποκτήσει και ισχυρά θεμέλια χάρη στο σχέδιο και στην τακτική του Γέρου του Μοριά.

Με μια ματιά…

1741: Πεθαίνει ο Αντόνιο Βιβάλντι, Βενετσιάνος συνθέτης.

1750: Πεθαίνει ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Γερμανός συνθέτης.

1821: Οι Σουλιώτες, πολιορκούμενοι από τον Ομέρ Βρυώνη, εγκαταλείπουν οριστικώς το Σούλι.

1836: Γεννιέται ο Εμμανουήλ Ροΐδης, Έλληνας λόγιος και συγγραφέας.

1914: Η Αυστροουγγαρία κηρύσσει τον πόλεμο στη Σερβία. Αρχή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

1920: Ο σουλτάνος Μεχμέτ ο 6ος υπογράφει τη Συνθήκη των Σεβρών, που σημαίνει το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Ελλάδα κερδίζει εδάφη και γίνεται «η χώρα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών», σύμφωνα με τον Ελευθέριο Βενιζέλο (10 Αυγούστου με το νέο ημερολόγιο).

1948: Μία μέρα πριν από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, διοργανώνονται αγώνες για βετεράνους αθλητές-θύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με πρωτοβουλία του σερ Λούτβιγκ Γκούτμαν. Οι αγώνες αυτοί αποτελούν το προοίμιο των Παραολυμπιακών Αγώνων, που θα διοργανωθούν για πρώτη φορά το 1960 στη Ρώμη.

1998: Το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διατάσσει την Τουρκία να καταβάλει αποζημίωση στην Ελληνοκύπρια Τιτίνα Λοϊζίδου για τη δημευμένη περιουσία της στα Κατεχόμενα.

ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΝ: Ειρήνη, Ακάκιος, Χρυσοβαλάντης