Ο Μάνος Χατζιδάκις για το ρεμπέτικο

Ακολουθούν αποσπάσματα από μια διάλεξη που έμεινε στην Ιστορία: «Θα ήθελα προκαταβολικά να σας πληροφορήσω πως με όλη μου την καλή διάθεση δεν είμαι σε θέση να πω ούτε καινούργια πράγματα ούτε κι όσα μιλήσω απόψε να τα δώσω με σοφία. Θα προσπαθήσω όμως, κι όσο μπορώ πιο καλά, να σας μεταδώσω αυτό που με κάνει να ζω και να βλέπω την αξία του μέχρι σήμερα περιφερόμενου λαϊκού σκοπού της πόλης. Τώρα, αν τούτη η πανηγυριώτικη ομιλία για το ρεμπέτικο γινόταν πριν από δύο χρόνια, ίσως να ‘χε κάπως διαφορετικό χαρακτήρα, δηλαδή να ‘ταν πιο μεροληπτική -μπορούμε να πούμε- και συγχρόνως πιο ενθουσιαστική για τον θησαυρό που κλείνουν οι ρυθμοί του ζεϊμπέκικου και του χασάπικου. Δεν θα μπορούσαμε ίσως να ξεφύγουμε από τη γοητεία του γυαλένιου ήχου ενός μπουζουκιού για να κοιτάξουμε το θέμα μας στη ρίζα του κι ακόμη να μείνουμε όσο χρειάζεται ψυχροί και αντικειμενικοί για μια τέτοια δουλειά. Αυτό -θα πείτε- μπορεί να γίνει σήμερα; Είναι κάτι που δεν μπορώ να προεξοφλήσω με βεβαιότητα. Όσο να ‘ναι, όμως, η μεγάλη διάδοση που πήρε τα δύο τελευταία χρόνια το ρεμπέτικο μάς αφήνει περιθώριο για μια τέτοια, επικίνδυνα πρώιμη ομολογώ, εργασία.

Το ρεμπέτικο, κι αυτό είναι γεγονός αναμφισβήτητο, έχει πια επιβάλει τη δύναμή του, λίγο - πολύ σ όλους μας, είτε θετικά, είτε αρνητικά, είτε δηλαδή γιατί το παραδεχόμαστε, είτε όχι, ενώ συγχρόνως βλέπουμε να έχει δημιουργηθεί γύρω του μια επιπόλαιη κατάσταση μόδας, που μας κάνει να αντιδρούμε δικαιολογημένα σε αυτήν και να αμφιβάλλουμε για τη μελλοντική και ποιοτική εξέλιξη του είδους (εδώ πέρα βέβαια παίρνω σαν δεδομένο την ποιοτική του αξία). Και στον τόπο μας καθώς κι έξω όλα περνούν από αυτήν την περίοδο που ονομάζουμε μόδα. Μήπως απέφυγε κάτι τέτοιο το δημοτικό μας τραγούδι πριν από 50 χρόνια, σαν φούντωνε το κίνημα των δημοτικιστών; Κι ακόμη πριν από δύο χρόνια το ίδιο δεν είχε συμβεί με τις λαϊκές εικαστικές τέχνες, όπου ο Θεόφιλος και ο Παναγής Ζωγράφος προβάλλονται στο ίδιο πλάνο με τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα;

Ποιος μπορεί να σταματήσει μια τέτοια κατάσταση, κι ακόμη ποιος μπορεί να μην παραδεχτεί ίσως την αναγκαιότητα αυτήν της περιόδου μόδας -ας την πούμε- ωσότου τα πράγματα κατασταλάξουν κι έλθουν στη φυσική τους θέση; Το ίδιο πρέπει -νομίζω- να περιμένουμε και με τα ρεμπέτικα».

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...

1915: Η πρώτη επίθεση με δηλητηριώδη αέρια εξαπολύεται από τους Γερμανούς εναντίον των Ρώσων στη μάχη του Μπολίμοφ, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

1934: Είκοσι χιλιάδες θεατές παρακολουθούν τον ελληνικής καταγωγής Τζιμ Λόντος (Χρήστος Θεοφίλου) να κερδίζει τον Τζο Σαβόλντι σε αγώνα μιας πτώσης στο Σικάγο, ένα από τα ογκωδέστερα πλήθη θεατών σε αγώνα πυγμαχίας.

1979: Η τρομοκρατική οργάνωση «Ιούνης '78» δολοφονεί κατόπιν ενέδρας έξω από το σπίτι του, στον Άγιο Σώστη Νέας Σμύρνης, τον αστυνόμο της Γενικής Ασφάλειας Πέτρο Μπάμπαλη, 49 ετών, που κατηγορήθηκε για βασανισμούς πολιτών στη διάρκεια της δικτατορίας.

1996: Κορυφώνεται και εκτονώνεται η Κρίση των Ιμίων με αμερικανική παρέμβαση («No ships, no troops, no flags» η προσταγή Χόλμπρουκ). Το Πολεμικό Ναυτικό χάνει ένα ελικόπτερο με το τριμελές πλήρωμά του, που το αποτελούν ο ανθυποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο ανθυποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο σημαιοφόρος Έκτωρ Γιαλοψός.

1999: Ο ηγέτης του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, φυγαδεύεται από την Αθήνα στην Κένυα.

2014: Ο 25χρονος διεθνής επιθετικός Κώστας Μήτρογλου μεταγράφεται από τον Ολυμπιακό στη Φούλαμ έναντι του ποσού των 15,2 εκατ. ευρώ.

2021: Στον αγώνα της 20ής αγωνιστικής Απόλλων Σμύρνης - Ολυμπιακός ο προπονητής του Απόλλωνα, Γιώργος Παράσχος, συμπληρώνει 900 αγώνες στην κατηγορία, ως παίκτης (314) και ως προπονητής (586).